20 kiþilik ekip titizlikle çalýþtý, 2700 yýllýk antik kentin kriptosu ortaya çýkartýldý

Karadeniz'in Efes'inde çalýþmalar titizlikle sürüyor

ZONGULDAK - Zonguldak'ýn Çaycuma ilçesine baðlý Filyos beldesinde; M.Ö. kurulduðu tahmin edilen Tieion Antik Kenti'nde tapýnaðýn en kutsal yeri olarak geçen ve adanan adak eþyalarýnýn saklandýðý, heykellerin bulunduðu kripto ortaya çýkartýldý. 20 kiþilik ekibin çalýþtýðý antik kent kazýlarýnda elde edilen bulgular kent tarihine ýþýk tutuyor.

Zonguldak'ýn Çaycuma ilçesine baðlý Filyos beldesinde; M.Ö. kurulduðu tahmin edilen Tieion Antik Kenti'nde kaledeki sarnýcýn yaný sýra 5 bin kiþilik tiyatro gibi eserler gün yüzüne çýkartýldý. 20 kiþilik ekibin devam ettirdiði çalýþmalarda, Karadeniz'in kýyýsýndaki tek antik kent olma özelliðini taþýyan Tieion Antik Kenti, bölge tarihi konusunda önemli bilgiler sundu.

2006 yýlýnda kazý çalýþmalarýnýn baþladýðý Çaycuma ilçesine baðlý Filyos beldesinde, M.Ö. 6 ve 7. yüzyýllar arasýnda kurulduðu tahmin edilen Tieion Antik Kenti'ndeki kazý çalýþmalarýnda tapýnaðýn kriptosuna ulaþýldý.

Bartýn Üniversitesi Öðretim üyesi Doç. Dr. Þahin Yýldýrým koordinatörlüðünde gerçekleþtirilen kazý çalýþmalarýnda tapýnaðýn en kutsal yeri olarak geçen kripto yapý ortaya çýkartýldý. Koordinatör Yýldýrým, çalýþmalarý ÝHA'ya þöyle anlattý:

"Tios Tieion Antik Kenti'ndeki arkeolojik kazýlar 1 Haziran itibariyle baþladý. Kazýlar Kültür ve Turizm Bakanlýðý Kültür Varlýklarý Genel Müdürlüðünden saðlanan izinle, ödenekle yürütülmektedir. Ayný zamandaki buradaki kazýlar Zonguldak Valiliði ve çeþitli belediyelerin de desteði söz konusudur. Bartýn Üniversitesi Arkeoloji Uygulama ve Araþtýrma Merkezi Müdürlüðü adýna çalýþmalar yürütülüyor. Çalýþmalarýmýzý kentin en önemli kutsal yeri olan akropoldeki tapýnak alaný üzerinde gerçekleþtiriyoruz. Buradaki ilk çalýþmalar 2007 yýlýnda baþlamýþtý. Ancak tamamlanamamýþtý. Oldukça büyük bir yapý idi. Biz de burada yürütülecek olan restorasyon projelerine katký saðlamak amacýyla tapýnaktaki çalýþmalarýmýzý iki yýldýr artýrdýk. Özellikle de tapýnaðýn hemen üst bölümündeki Ortaçað kalýntýlarý üzerinde kalan yapýyý ortaya çýkarttýk. Tapýnaðýn en kutsal yeri olarak geçen ve kripto olarak adlandýrýlan zamanýnda bu tapýnaða adanan adak eþyalarýnýn saklandýðý, heykellerin bulunduðu bir bölüm olan kriptodaki temizlik çalýþmalarýyla kriptoyu ortaya çýkarttýk. Bununla beraber de bir restorasyon projesi hazýrlandý. Proje ile ilgili olurlar bakanlýðýmýzdan alýndý ve Zonguldak Valiliðinin saðlayacaðý destekle beraber 2021 yýlý içerisinde buradaki tapýnaðýn bir bölümünde restorasyon çalýþmasý da yürütülecek. Kent Karadeniz'deki en önemli antik kentlerden birisi günümüze kadar ulaþmýþ, 2700 yýllýk tarihi ile önemli bir yere sahip. Özellikle geçen sene yürütmüþ olduðumuz buluntularda akropolde kentin Frigyalýlar döneminden beri yerleþim yeri tespit etmiþ durumdayýz. Yine antik limanda yapmýþ olduðumuz çalýþmalar neticesinde 8 ayrý batýkla karþýlaþtýk. Bu batýklar üzerinde 2021 yýlýnda çalýþmalar yapmayý planlýyoruz. Bu yýl içerisinde sadece tapýnaða odaklanmýþ durumdayýz. Pandemi sürecinde kýsýtlý bir ekiple çalýþýyoruz. Þu an sadece tapýnak ve çevresinde çalýþmalarý yürüteceðiz."

Yazýlý eserlerin yaný sýra, liman, madeni para, tapýnak, kilise, hamam gibi eserler tespit edilirken, kalede yaþayanlarýn su ihtiyacýnýn karþýlanabilmesi için yapýlan su sarnýcý dikkat çekiyor. 4 metre derinliðindeki sarnýcýn ardýndan 60 hektarlýk alanda önemli bulgularýn yapýlacak çalýþmalarla gün yüzüne çýkartýlmasý planlanýyor.

"Yazýtlar özellikle kent tarihi ile ilgili önemli bilgiler sunuyor"

Koordinatör Þahin Yýldýrým, "Küçük buluntu anlamýnda çeþitli sikkeler ve bununla beraber sonrasý dönemlerde Roma dönemi ve sonrasý dönemlerle ilgili çeþitli bulgularýmýz da var. Özellikle Anadolu Selçuklular tarafýndan fethedilmesinden sonra sonraki dönemler içerisinde yapýlaþma faaliyetleri söz konusu. Kentin en önemli kilisesi, þapeli bir mescide çevriliyor. Yine Anadolu Selçuklu Sultanlarý ile baðlantýlý çok önemli veriler elde ettik. Kentin fetih dönemiyle ilgili ve sonrasýyla ilgili Bizans döneminde tarihlendirilen çeþitli kiliseler de ortaya çýkartýldý. Bununla beraber eserler ortaya çýktý. Yazýtlar özellikle kent tarihi ile ilgili önemli bilgiler sunmakta. Yine iki yýl önceki kazýlarda burada özellikle yalancý peygamber olarak bilinen Alexandros'a ait adanmýþ bir adak steli de karþýmýza çýktý. Bu da önemli bir bulgu olarak söylenebilir" þeklinde sözlerini tamamladý.

Filyos Antik Kent'in önemli yapýlarýndan biri olan Filyos Kalesi'ndeki çalýþmalar drone ile havadan da görüntülendi.

kaynak-ÝHA-haberler.com