Blog
200 Selçuklu kervansarayýnýn envanteri çýkarýldý
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorum200 Selçuklu kervansarayýnýn envanteri çýkarýldý
Prof. Dr. Osman Eravþar baþkanlýðýndaki bilim heyeti tarafýndan envanterini çýkarýlan Anadolu Selçuklularýndan kalma 200 kervansarayýnýn UNESCO Dünya Mirasý Listesi'ne sokulmasý hedefleniyor.
Akdeniz Üniversitesinden bilim heyetinin Anadolu'da 4 yýlda 7 bin kilometre katederek tamamladýðý proje kapsamýnda envanteri çýkarýlan tarihi Ýpekyolu üzerindeki Anadolu Selçuklu kervansaraylarýnýn, UNESCO Dünya Mirasý Listesi'ne sokulmasý amaçlanýyor.
Proje kapsamýnda Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekaný Prof. Dr. Osman Eravþar baþkanlýðýndaki bilim heyeti, Anadolu Selçuklularýndan kalma 200 kervansarayýn envanterini çýkardý.
Çin'den Avrupa'ya uzanan Ýpekyolu olarak bilinen tarihi ticaret yolu üzerindeki Selçuklu eserlerini yeniden ele aldýklarýný belirten Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öðretim Üyesi ve Güzel Sanatlar Fakültesi Dekaný Prof.Dr. Osman Eravþar, AA muhabirine yaptýðý açýklamada, Selçuklu uygarlýðýnýn Anadolu'nun yurt edinilmesindeki önemine dikkati çekti.
Selçuklu'nun Antalya'daki hakimiyetinin 200 yýl bile olmamasýna karþýn býraktýklarý eser sayýsýnýn Osmanlý'dan daha fazla olduðunu ifade eden Eravþar, "Bir coðrafyayý vatan yapan o coðrafyaya kattýðýnýz deðerlerdir. Bunlar maddi ve manevi olur. Anadolu'yu maddi deðerlerle vatan haline getirenler fetihten hemen sonra Selçuklulardýr." dedi.
Eravþar, Selçuklularýn fethettikleri bu topraklara yerleþtikten sonra sultanlarýn kendilerine, "Buralarý kalkýndýrmak ve geliþtirmek için ne yapmak gerekir?" diye sorduklarýný ve bunu da ünlü Selçuklu veziri ve tarihçisi Nizamülmülk'ün eserlerinden öðrendiklerini kaydetti.
Selçuklu kaynaklarýnda, bir devletin kalkýnmasý için ekonomik ve kültürel unsurlar olduðunun anlaþýldýðýný kaydeden Eravþar, þunlarý dile getirdi:
"Selçuklular bunu fark edince ekonomik kalkýnmayý saðlamak için Anadolu'da bitmiþ olan yollarý ýslah ediyor. Ticareti canlandýrmak için yollar üzerine kervansaraylar ve köprüler yapýlýyor. Ekonomik kalkýnmanýn yaný sýra kültürel ve sanatsal kalkýnmaya da önem veriyorlar. Bir toplum ne kadar zengin olursa olsun ikisini dengeli bir biçimde götüremiyorsanýz bu kalkýnma olarak deðerlendirilmiyor. Ýþte Selçuklular burada devreye giriyorlar. Hemen her þehre, ilçeler ve küçük þehirlere dahi medreseler yapýyorlar. Konya ve Kayseri'de 14'er, Antalya'ya 3-4, Isparta'ya, Eðirdir'e medreseler, yani üniversiteler kuruyorlar. Bu katkýlarla bu coðrafya Selçuklular sayesinde vatana dönüþtürüldü."
- 200 kervansarayýn deðerlendirmesi yapýldý
Çin’den Avrupa'ya uzanan tarihi Ýpekyolu'nun M.S. 2. yüzyýldan itibaren kullanýldýðýný ve coðrafi keþifler baþlayýncaya kadar dünya ticaretinin önemli bir geçiþ güzergahý olduðunu hatýrlatan Ervaþar, "Bu ana güzergahýn ara yollarý var. Örneðin Tebriz'den gelen kervan yolu Erzurum, Kuzey Anadolu ve Erzincan üzerinden Niksar'a oradan da Tokat'a baðlanýp Amasya üzerinden batýya doðru devam ediyor. Ara yollara da küçük kervansaraylar, yapýlar inþaa etmiþler." diye konuþtu.
Eravþar, üzerindeki Selçuklu kervansaraylarýnýn envanterini çýkardýklarý tarihi Ýpekyolu'nun BM'nin, Eðitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) kültür mirasý listesine dahil edilmesinin hedeflendiðini ifade etti.
Bu yöndeki çalýþmalarýn Ýpekyolu'nun geçtiði ülkeler kapsamýnda yürütüldüðünü belirten Eravþar, "Kazakistan, Kýrgýzistan, Tacikistan, Türkmenistan, Ýran, Azerbaycan, Moðolistan ve Türkiye'den geçen güzergahtaki kervansaray ve benzeri yol üstü kuruluþlarýn belgelenmesi ve bir bütün halinde Dünya Kültür Mirasý Listesi'ne alýnmasý hedefleniyor." dedi.
Türkiye'nin de bu sürece dahil olduðunu ve hem bu sürece katký saðlanmasý hem de Anadolu’daki Selçuklu'nun kültürel mirasýnýn belgelenmesi amacýyla bir proje geliþtirildiðine iþaret eden Eravþar, bu kapsamýnda Anadolu'daki 200 kervansaray ve kervan yolunun mimari olarak deðerlendirmesinin yapýldýðýný kaydetti.
Günümüzde birçoðu harap halde olan veya sadece kalýntýlarý kalmýþ kervansaraylarýn eski kaynaklardan da yararlanýlarak yeniden tek tek ele alýndýðýný belirten Eravþar, "Ayakta olan tüm yapýlarýn plan ve çizimlerini Vakýflar Genel Müdürlüðünün özgün çizimlerinden temin ettik. Bu çalýþmanýn içindeki görsel fotoðraflar ileri teknolojiyle çekildi." dedi.
Büyük Selçuklu Devleti’nin eserlerinin envanterlenmesinin daha önce gerçekleþtirildiðini anýmsatan Eravþar, þöyle devam etti:
"20 ülkeyi kapsayan bir projeydi. Büyük Selçuklu kervansaraylarýný çalýþmýþtýk. Sadece kervansaraylar deðil türbeler, hanlar, camiler diðer yapýlar çalýþýlmýþtý. Burada sadece Anadolu'daki Selçuklu kervansaraylarýný ele aldýk. Daha sonraki süreçte Selçuklu yapýlarýna odaklý olarak yani medreseler, camiler, türbeler, hamamlar, kalelerin her biri ayrý ayrý çalýþýlacak. Böylelikle Türk kültür tarihinin en önemli aþamalarýndan biri olan Selçuklu uygarlýðý hem belgelenmiþ hem de hak ettiði deðer verilmiþ olacak. Bu çalýþmanýn içerisinde yapýlarýn mimarý tanýmlamalarý ve kitabeleri gibi bir takým bilgiler yer alýyor. Bu kitabeler bizim için çok önemli. Selçuklu döneminin yazýlý kaynaklarý son derece az. Kervansaraylar da kitabeleri açýsýndan bize çok önemli bilgiler sunuyorlar. O dönemin yol güzergahlarý, ticari hayatýný, bu yapýlarý kimlerin neden inþa ettiklerini nasýl kullanýldýklarý hakkýnda çok ayrýntýlý bilgiler veriyor. Kervansaraylarý tüm yönleriyle ele aldýk."
Eravþar, 4 yýlda 7 bin kilometre katedilerek gerçekleþtirilen projenin kitap haline getirilerek kütüphanelere, dýþ temsilciliklere ve ilgili kurumlara gönderildiðini sözlerine ekledi.
Hüseyin Kanber - AA
Kaynak: Arkeolojjikhaber
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >