Blog
4.000 Yıllık İnsan Kaburgasında Hâlâ Bir Ok Ucu Duruyor!
Ancak yapılan araştırmalar, bu ağır yaralanmanın ölümcül olmadığını gösteriyor. Söz konusu kişi hayatta kalmış; kemiğin, saplanan ok ucunun etrafında iyileşmeye başladığı görülüyor.
www.arkeofili.com
Pirene Dağları’nda bulunan bir insan kaburgası, 4.000 yıl önce bu kişinin sırtından vurulduğunu ve hayatta kaldığını gösteriyor.
Arkeologlar İspanya’daki bir mağarada, içine ok ucu gömülü bir insan kaburga kemiği buldular. C: Maria D. Guillén / IPHES-CERCA
İspanya’nın Pirene Dağları’nda bulunan ve yaklaşık 4.000 yıllık olduğu belirlenen bir insan kaburgasına saplanmış çakmaktaşı ok ucu, Erken Tunç Çağı’nda bu dağlık bölgede şiddetli bir saldırı yaşandığını ortaya koyuyor.
Ancak yapılan araştırmalar, bu ağır yaralanmanın ölümcül olmadığını gösteriyor. Söz konusu kişi hayatta kalmış; kemiğin, saplanan ok ucunun etrafında iyileşmeye başladığı görülüyor. Bu da, kişinin hayatının geri kalanını kaburgasına saplanmış haldeki çakmaktaşıyla geçirdiğini ortaya koyuyor.
Arkeologlar, bu kemiği İspanya’nın kuzeydoğusunda yer alan tarihöncesi bir mezar alanı olan Roc de les Orenetes’teki kazılarda buldu. Bu keşif, Katalan İnsan Paleoekolojisi ve Sosyal Evrim Enstitüsü (IPHES) tarafından yapılan açıklamayla duyuruldu.
IPHES’in açıklamasına göre, cinsiyeti ve ölüm yaşı henüz belirlenemeyen bu kişinin sırtından vurulmuş olabileceği düşünülüyor.
Haziran ayında Roc de les Orenetes bölgesinde arkeolojik kazı çalışmaları. C: IPHES-CERCA
2019’dan bu yana, Barselona Özerk Üniversitesi’nde tarihöncesi arkeoloğu olan Carlos Tornero’nun liderliğinde, Katalan Pireneleri’ndeki Roc de les Orenetes mağarasında kazılar devam ediyor. Bu kazılar sonucunda şimdiye dek binin üzerinde insan kemiği gün yüzüne çıkarıldı ve yapılan karbon tarihleme analizleri, mezarların yaklaşık 4.100 ila 4.500 yıl öncesine ait olduğunu gösteriyor.
2024 yılında American Journal of Biological Anthropology (Amerikan Biyolojik Antropoloji Dergisi)’nde yayımlanan bir çalışmada, Edinburgh Üniversitesi’nden biyoarkeolog Miguel Ángel Moreno, Tornero ve diğer ekip üyeleriyle birlikte, 2019–2021 yılları arasında mağaradan çıkarılan insan iskeletlerini detaylı biçimde analiz etti.
Araştırmacılar, Roc de les Orenetes mağarasında farklı yaşlarda ve her iki cinsiyetten en az 51 kişinin gömüldüğünü belirledi. 2024 tarihli çalışmada yazdıklarına göre, bu bireylerden en az altısı ölümcül şiddet olaylarına karışmıştı.
Roc de les Orenetes bölgesinde bulunan, insan kaburgasına gömülü çakmaktaşı ok ucu. C: Maria D. Guillén / IPHES-CERCA
Araştırmacılar, daha önceki analizlerde tespit edilen yaraların çoğunun vücudun üst kısmında — özellikle üst uzuvlarda ve kaburgalarda — yer aldığını, bu yaraların farklı silah türleri ve çeşitli hammaddeler kullanılarak açıldığını belirtiyor. Örneğin bir vakada, bir kişinin ön kolunun kesildiği tespit edildi.
“Bu bulgular, Pirene Dağları’nın en yüksek rakımlarında — deniz seviyesinden 1.836 metre yükseklikte — tekrarlanan şiddet davranışlarının ve kişiler arası çatışmaların varlığına işaret ediyor” diye yazan araştırmacılar, en zorlu coğrafi koşullarda bile küçük ölçekli çatışmaların ortaya çıkabildiğini ve bunların yaralanma ya da ölümlerle sonuçlandığını vurguluyor.
Kaburgasında çakmaktaşı ok ucu bulunan yeni keşfedilen bu bireyin kemiği şimdi mikro-BT (X-ray mikro-tomografi) analizine tabi tutulacak. Ayrıca kimyasal ve DNA analizleri de yapılacak. Amaç, Roc de les Orenetes mağarasına 4.000 yıl önce gömülen bu insanların yaşamları ve ölümleri hakkında daha fazla bilgi edinmek.
Live Science. 15 Temmuz 2025.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >