Blog
70 Milyon Yıllık Tümör: Bilim İnsanları Dinozor Kanserini Araştırıyor
Dinozor fosillerinde kanserli lezyonlara rastlamak oldukça nadir. Ancak son yıllarda gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde, özellikle hadrosaurid familyasına ait fosillerde tümör izlerine daha sık rastlanıyor.
www.arkeolojikhaber.com
Dinozorlardaki kanserin sırrının çözülmesi halinde fosiller modern TIP araştırmaları için anahtar olabilir. Bilim insanları dinozor kanserini inceliyor. Telmatosaurus’un çenesindeki tümör, insanlarda da bulunan iyi huylu bir tümör olan ameloblastomay olarak tanımlandı.
Bilim insanları, 70 milyon yıllık bir dinozor tümörünü inceleyerek kanserin evrimsel tarihine ışık tutuyor.
2016 yılında Romanya’nın Ha?eg Havzası’nda keşfedilen 70 milyon yıllık bir ördek gagalı dinozor (Telmatosaurus transsylvanicus) fosili, bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı. Bu fosilin çenesinde tespit edilen tümör, insanlarda da görülen iyi huylu bir çene tümörü olan ameloblastoma ile benzerlik gösteriyordu. Imperial College London ve Anglia Ruskin Üniversitesi’nden araştırmacılar, bu bulguyu modern kanser araştırmalarıyla ilişkilendirerek dinozorlardaki kanserin evrimsel kökenlerini anlamaya çalıştı.
Dinozor Fosillerinde Kanser: Nadir Bir Keşif
Dinozor fosillerinde kanserli lezyonlara rastlamak oldukça nadir. Ancak son yıllarda gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde, özellikle hadrosaurid familyasına ait fosillerde tümör izlerine daha sık rastlanıyor. 2025’te Biology dergisinde yayımlanan bir çalışma, paleoproteomik (antik protein analizi) yöntemlerinin kullanımıyla dinozorlardaki yumuşak doku ve hücresel yapıların korunabildiğini ortaya koydu. Taramalı elektron mikroskobu (SEM) ile yapılan incelemelerde, fosilleşmiş dokularda eritrosit benzeri yapılar tespit edildi. Bu da kanser araştırmaları için yeni bir pencere açtı.
Paleoproteomik: Antik Proteinlerin Gücü
DNA’nın aksine, proteinler milyonlarca yıl bozulmadan kalabiliyor. Araştırmacılar, kollajen ve keratin gibi proteinleri analiz ederek dinozorların fizyolojisi ve hastalıkları hakkında bilgi edinebiliyor. Örneğin:
Mass spektrometresi ve ToF-SIMS gibi teknikler, antik proteinlerin amino asit dizilimlerini çözümledi.
SEM görüntüleri, Telmatosaurus’un tümörlü dokusunda kırmızı kan hücrelerine benzeyen yapılar ortaya çıkardı.
Dinozorlar ve Kanser: Peto Paradoksu’nun Kökenlerine Yolculuk
Bu bulgular, dinozorların kanserle nasıl mücadele ettiğine dair ipuçları sunuyor. Özellikle Peto paradoksu (büyük bedenli canlılarda kanser oranının beklenenden düşük olması) açısından önem taşıyor. Filler ve balinalar gibi dev canlılar, ekstra TP53 tümör baskılayıcı genlere sahip. Peki ya dinozorlar?
Modern Tıp İçin Evrimsel Dersler
Dinozor kanserlerinin incelenmesi, modern onkolojide yeni tedavi stratejilerine ilham verebilir:
Korunmuş proteinler, antik tümör baskılama mekanizmalarını ortaya çıkarabilir.
Çevresel faktörler (iklim, radyasyon) ile kanser ilişkisi araştırılabilir.
Melanom ve osteosarkom gibi hastalıkların kökenleri anlaşılabilir.
Araştırmacılar, fosil koleksiyonlarının ve yumuşak doku analizlerinin artırılması gerektiğini vurguluyor. Disiplinlerarası işbirliği (paleontoloji, moleküler biyoloji, onkoloji) sayesinde, kanserin evrimsel tarihi daha net ortaya çıkabilir. Belki de dinozorlar, insanlığa kanserle savaşta yeni silahlar sunabilir!
Öte yandan Jurassic Park hayranları için üzücü bir haber de verelim. Bu çalışmalar DNA değil, protein temelli. yani dinozor klonlama hayalinin gerçek olması şimdilik mümkün değil!
Kaynaklar: Chandrasinghe ve ark. (2025). Biology, 14(3), 370. Dumbrava ve ark. (2016). Scientific Reports, 6, 29271, Schweitzer ve ark. (2009). Science, 324, 626-631.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >