Blog

5.000 yýllýk vakayý çözmek için geliþtirilen yöntem, tarih öncesi atalarýmýzýn kalýntýlarýný deðerlendirmek için yeni olanaklar sunuyor.

Bilim insanlarý yeni yöntem sayesinde, arkeologlarýn kýyý bölgelerindeki geçmiþ medeniyetler ve keþfettikleri kalýntýlarýn arkasýndaki insan hikayeleri hakkýnda daha fazla þey anlamalarýna yardýmcý olacaðýna inanýyor.

Modern adli týp, kurbanlarýn kemiklerindeki diatomlarý test ederek son kurbanlarýn ölüm nedeninin boðulma olduðunu doðrulayabilir. Diatomlar, okyanuslarda, tatlý sularda ve topraklarda bulunan bir alg grubudur. Kurbanlarýn vücutlarýnýn içinde bulunurlarsa, bu kiþilerin boðulmuþ olmalarý muhtemeldir. Çünkü suya girmeden ölselerdi, tuzlu su yutmazlardý. Söz konusu test, þimdiye kadar, tarih öncesi insan kalýntýlarý üzerinde tuzlu suda boðulmayý belirlemek için baþarýlý bir þekilde denenmemiþti.

Southampton Üniversitesi liderliðindeki araþtýrma ekibi, diatom testine ek olarak, 5.000 yýllýk bir toplu mezar alanýnda bulunan bir adamdan çýkarýlan kemik iliðinin geniþ kapsamlý bir mikroskobik analizini gerçekleþtirdi. Bu, ölüm nedenine dair daha fazla bilgi saðlayabilecek daha geniþ bir mikroskobik parçacýk yelpazesi aramalarýna izin verdi.

Sonuçlar, tuzlu suda boðulduðunu düþündüren çeþitli deniz parçacýklarý buldu. Bu parçacýklar, standart diatom testi ile tespit edilemeyecek olan fosilleþmiþ algleri, parazit yumurtalarýný ve tortuyu içeriyordu.

Çalýþmayý yöneten Southampton Üniversitesi’nden Profesör James Goff, “Tsunami, sel veya büyük fýrtýnalar gibi doðal afetlerden sonra toplu gömü genellikle gerekli olmuþtur. Bununla birlikte, kýyý þeridine yakýn tarih öncesi toplu mezarlýk alanlarýnýn doðal afetlerin veya savaþ, kýtlýk ve hastalýk gibi diðer nedenlerin sonucu olup olmadýðý hakkýnda çok az þey biliyoruz. Bu bize, antik kemikler üzerinde kullanmak üzere modern bir adli týp testinin geliþmiþ bir versiyonunu geliþtirme fýrsatýný verdi.” diyor.

Prof Goff ve ekibi, kýyý þeridine yakýn toplu mezar alanlarýnýn kayýtlarý için arkeolojik makaleleri taradýktan sonra, Þili’deki Universidad de Concepción’dan Prof Pedro Andrade ile çalýþtý.

Profesör Andrade daha önce Þili kýyý þeridindeki Tocopilla’nýn 30 kilometre güneyinde Copaca 1 olarak bilinen bir arkeolojik alaný incelemiþti. Alanda iyi korunmuþ üç iskelete sahip bir mezar bulunuyor.

Araþtýrmacýlarýn inceledikleri kiþi, yaþlarý 35 ile 45 arasýnda olan bir erkek avcý-toplayýcýydý. Kemiklerinin durumu, sýk sýk zýpkýnlama, kürek çekme ve kabuklu deniz ürünleri hasat etme belirtileri taþýyordu. Dolayýsýyla onun bir balýkçý olduðu düþünülüyor. Bu da onu, boðulma belirtileri ve ölümüne yol açan olayýn kanýtlarý için çalýþmak için ideal bir aday yapýyor.

Prof Goff, “Kemik iliðinde bulduðumuz þeye bakarak sýð tuzlu suda boðulduðunu biliyoruz. Zavallý adamýn son anlarýnda tortuyu yuttuðunu görebildik ve bu tortu daha derin sularda yeterli konsantrasyonlarda pek bulunmaz.” diyor.

Ekip, ilk bulgularýna dayanarak, onun büyük bir felaket olayýndan ziyade bir deniz kazasýnda öldüðüne inanýyor. Bunun nedeni kýsmen birlikte gömüldüðü diðerlerinin kemiklerinin deniz parçacýklarý içermemesiydi, bu yüzden hepsinin tuzlu suda boðularak ölmeleri pek mümkün deðil. Ekip, bölgedeki diðer insan kalýntýlarýný test ederek ve bölgedeki doðal afetlerin kanýtý için jeolojik kayýtlarý inceleyerek buna daha fazla ýþýk tutabileceklerini düþünüyor.

En önemlisi de, bilim insanlarý, bu yeni tekniðin, tarih boyunca kýyý topluluklarýndaki insanlarýn yaþamlarýnýn daha zengin bir resmini elde etmek için dünyanýn dört bir yanýndaki eski toplu mezarlýk alanlarýnda kullanýlabileceðine inanýyor.

Prof Goff, “Adli teknik üzerine daha fazla zaman ayýrarak ve tarih öncesi kemiklerin içinde daha geniþ bir hayvan yelpazesini test ederek, bir þeyler yapmanýn yepyeni bir yolunu açtýk. Bu, tarih öncesi günlerde kýyýlarda yaþamanýn ne kadar zor olduðunu ve oradaki insanlarýn týpký bugün olduðu gibi felaket olaylarýndan nasýl etkilendiðini anlamamýza yardýmcý olabilir.” diyor.

“Dünya çapýnda mükemmel arkeolojik çalýþmalarýn yapýldýðý birçok kýyý toplu mezar alaný var, ancak bu kadar çok ölüme neden olan temel soru ele alýnmadý. Þimdi bu yeni tekniði tüm dünyaya yayabiliriz ve potansiyel olarak tarihöncesini yeniden yazabiliriz.”

University of Southampton. 14 Þubat 2022.

Makale: Andrade, P., Goff, J., Pearce, R., Cundy, A., Sear, D., & Castro, V. (2022).

Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >