Protez elin yandan görünüşü. C: Bavarian State Office for Monument Preservation

Almanya’daki arkeologlar, muhtemelen kesilmiş parmakların yerine, sol koluna hala takılı metal bir protez elin bulunduğu bir iskelet ortaya çıkardılar.

Yapılan analiz, protezin bir zamanlar deriyle kaplandığını ve kişinin koluna bandajlarla bağlandığını ortaya çıkardı.

Hükümet yetkilileri, güneydeki Freising kasabasında bulunan iskeletin, 1450 ile 1620 yılları arasında ölen 30 ila 50 yaşlarındaki bir adama ait olduğunu duyurdu.

Bavyera Eyalet Anıt Koruma Dairesi genel konservatör yardımcısı Walter Irlinger, “Sol eldeki içi boş protez, dört parmağın yerini dolduruyordu. İşaret, orta, yüzük ve küçük parmaklar ayrı ayrı metal levhadan kalıplanmıştı ve hareketsizdi.” diyor.

 

Protez el, iskeletin sol elindeki eksik dört parmağın yerini aldı ve yalnızca başparmağı hala duruyordu. C: Bayerisches Landesamt für Denkmalpflege

Sol elin geri kalan kemiklerindeki izler, parmakların adam hayattayken kesildiğini gösteriyor ancak cerrahların bu işlemi neden yapmak zorunda kaldıkları hala belirsizliğini koruyor. Aşınmış metal proteze yapışmış bir başparmak kemiği, adamın başparmağının durduğunu gösteriyor.

Arkeologlar, restorasyon çalışmaları ve analizler için protezi taşıyan eli iskeletten çıkardı. Taramalar, bunun, parmak kalıplarına yapıştırılmış kumaş ve deri parçalarının bulunduğu basit bir metal mekanizma olduğunu ortaya çıkardı. Bu da protez elin dışının en azından kısmen kaplanmış olduğunu gösteriyor.

İçi boş parmak kalıplarının içindeki gazlı bez benzeri malzemenin kalıntıları, protez cihazın el boğumlarını metalden korumak için dolgulanmış olabileceğini gösteriyor.

Irlinger, kalıp parmakların hafifçe kavisli olduğunu ve bir elin doğal dinlenme pozisyonunu taklit edecek şekilde birbirine paralel uzandığını söylüyor.

 

Arkeologlar, restorasyon çalışmaları başlamadan önce resimde görülen protezin bulunduğu eli temizlediler. C: Bayerisches Landesamt für Denkmalpflege

Yetkililer, yaptıkları açıklamada, keşfin o dönemde tıbbın ampütelerin sağlığıyla ilgilendiğini ve onlar için hayatı kolaylaştıracak çözümler bulduğunu öne sürdüğünü söylüyor.

İskelet, çok sayıda yaralanmaya ve amputasyona yol açmış olabilecek askeri çatışmaların damgasını vurduğu bir döneme tarihleniyor ve bu da muhtemelen Freising ve çevre bölgelerdeki protez talebini artırmış olmalıydı.

Söz konusu protez el, türünün ortaya çıkarılan ilk örneği değil. Arkeologlar, Orta Avrupa’da bulunan ve Orta Çağ’ın sonlarından (1300 – 1500) erken modern döneme (1500 – 1800) kadar uzanan yaklaşık 50 benzer tıbbi cihazı tanımladılar. Freising’de keşfedilen sabit mekanizmanın aksine, bu protez uzuvların bazılarında karmaşık, hareketli parçalar vardı.

 

İskelet, Almanya’nın güneyindeki Freising kasabasındaki boru döşeme çalışmaları sırasında bulundu. C: Bayerisches Landesamt für Denkmalpflege

Kayıtlara geçen en eski protezlerden biri ise, eski bir Mısır mumyasında bulunan 3.000 yıllık ahşap ayak parmağı.

Live Science. 1 Kasım 2023.

 

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >