Blog
Antik Roma’da Araba Yarýþlarýnýn Starý Olan Köle
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumAntik Roma’da Araba Yarýþlarýnýn Starý Olan Köle
MS birinci yüzyýlda, Roma’nýn dört bir yanýndaki insanlar sýklýkla korkunç kazalar yapan araba yarýþlarýna saplantýlýydý.
Ancak bir yarýþçý, 2.000’den fazla kez zafere imza attý. Flavius Scorpus, kariyerine bir köle olarak baþladý, ancak daha sonrasýnda þöhretini ve servetini katladý.
Peki bunu nasýl yaptý? Katýldýðý yarýþlar ne kadar tehlikeliydi?
Uzmanlar bunu anlamak için bir Roma dönemi yarýþ arabasý yaptýlar ve test ettiler. Sonuç olarak bu arabalarýn yarýþ þovunu en üst düzeye çýkarmak için tasarlandýðýný, ancak sürücüyü korumak için çok az þey yapýldýðýný ortaya koydular.
Yarýþçý Scorpus’un özellikleri ve heyecanlý at arabasý yarýþlarýnýn tehlikeleri, Smithsonian Channel’ýn yeni iki bölümlük belgesel dizisi “Rome’s Chariot Superstar’da” yer alýyor.
Vahþi yarýþ
Scorpus, oldukça genç bir yaþta Roma Ýmparatorluðu’nun uzak eyaletlerinde yarýþmaya baþladý. MS 90’da, henüz 21 yaþýndayken Roma’nýn en büyük stadyumu ve yarýþ pisti olan Circus Maximus’ta yarýþýyordu.
Circus Maximus, Roma Ýmparatorluðu’nun 621 metre uzunluðundaki ve yaklaþýk 150.000 izleyiciye ev sahipliði yapabilecek en büyük stadyumu ve yarýþ pistiydi.
Belgesel dizinin yönetmeni Jerry Toner, “Muhtemelen 10 yýllýk kariyeri boyunca toplam 5.000 ila 6.000 yarýþta yarýþmýþtý, yani yýlda 500 veya 600 kez yarýþýyordu.” diyor.
Toner, “Yarýþlarda düzenli olarak hayatýný tehlikeye atýyordu.” diyor.
Kahramanlýklarý çok riskliydi, çünkü yarýþ araçlarýndan güvenlikten çok sürate önem verilmiþti.
Yarýþ tarihçisi Mike Loades, Mýsýrlýlarýn ve Hititlerin daha dayanýklý savaþ arabalarýndan farklý olarak, Roma savaþ arabalarýnýn savaþ için deðil, gösteri ve hýz için inþa edildiðini söylüyor.
Roma at arabalarý üzerindeki tekerlekler küçüktü ve tahtadan ve ham deriden yapýlmýþ arabalar hafifti; platform, arka akstan ön raya sadece yaklaþýk 1 metreydi.
En fazla iki atýn önderlik ettiði savaþ arabalarýnýn aksine, Roma at arabalarý dört at tarafýndan çekiliyordu ve bu da çarpma ihtimalini kontrol etmelerini zorlaþtýrýyordu.
Loades, “Savaþ arabalarýnda ayrýca önde bel hizasýnda raylar bulunur, böylece bir okçu dik dururken kendini destekleyebilir. Ancak Roma arabalarýnda, raylar çok daha düþük seviyedeydi; diz yüksekliðinde.” diyor.
Loades, yeniden inþa edilmiþ bir yarýþ arabasý ile test sürüþü yaptýðýnda, bu tasarýmýn arabayý taþlardan ve atlarýn attýðý tozlardan koruduðunu gördü. Dengesini yitirdiði zaman ise, diz hizasýndaki ray sayesine dayadýðý tek dizi sayesinde ayakta kalabildiðini gördü.
“Roma’nýn tiyatro fikri, heyecaný ve tehlikesiyle oynandýðý için çok tehlikeli görünüyordu.”
Tipik bir Roma yarýþýnda 12 araba, yani 48 at yanyana dizilirdi. Yarýþ baþladýðýnda, bu bir izdihamýna benziyor olmalýydý.
Bu kalabalýk alanda, yarýþ pistindeki en sýk karþýlaþýlan risklerden biri, Romalýlar’ýn dediði gibi “gemi enkazlarý” idi. Zira arabalarýn takýlýp çarpmasý durumunda, kalan yarýþçýlar için engel oluþturuyordu.
10 yýldan fazla bir süredir yarýþan Scorpus’sun cesareti, ona bugün 15 milyar dolar deðerinde olduðu tahmin edilen altýn miktarýný kazandýrmýþtý.
Toner, “Araba yarýþlarýnýn süperstarý MS 95’te, yarýþ ortasýnda öldürüldü ve muhtemelen bu dramatik gemi enkazlarýndan birinde öldü.” diyor.
Live Science. Mindy Weisberger. 17 Nisan 2019.
Arkeofili
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >