Blog
Arkeologlar Tacikistan'da Kadının Adını Taşıyan 2.000 Yıllık Sürahi Keşfetti
“Bu Su Testisi Sagkina Hanıma Aittir” Testinin üzerindeki yazı, Yunan yazısının bir çeşidi kullanılarak eski Baktriya dilinde yazılmıştır.
www.arkeonews.com
Güney Tacikistan’daki arkeologlar, tarihi ve kültürel açıdan nadir görülen bir keşifte, üzerinde kadın sahibi Sagkina'nın adının yazılı olduğu kişisel bir yazı bulunan 2.000 yıllık bir kil testi ortaya çıkardılar.
Sarband köyü yakınlarındaki Khalkhajar arkeolojik alanında ortaya çıkarılan iki kulplu kap, bir zamanlar Orta ve Güney Asya'nın büyük bir bölümüne yayılmış güçlü bir devlet olan Kuşan İmparatorluğu’na (MS 1.3. yüzyıl) tarihleniyor. Tacikistan Ulusal Müzesi tarafından duyurulan buluntu , bölgedeki antik kadınların hayatlarını anlamada büyük bir atılım olarak selamlanıyor.
“Bu Su Testisi Sagkina Hanıma Aittir”
Testinin üzerindeki yazı, Yunan yazısının bir çeşidi kullanılarak eski Baktriya dilinde yazılmıştır ve şöyledir:
“eiado go(l)z[o ]sido finzo sagkino ol(o) mo(.)”
Çevirisi: “Bu su sürahisi Sagkina kadına aittir.”
Uzmanlar, bunun Tacik uzmanları tarafından bulunan küresel öneme sahip ikinci Baktriya yazıtı olduğunu ve günlük bir nesneyi antik dünyadan ismi geçen bir kadına açıkça bağlayan çok az örnekten biri olduğunu söylüyor.
Kredi: Tacikistan Ulusal Müzesi
Metin, her ikisi de antik Doğu İran dilleri üzerine çalışmalarıyla tanınan önde gelen bilim insanları Nicholas Sims-Williams ve Joe Cribb'in yardımlarıyla çözüldü.
Kuşan Dünyasında Kadınların Kimliği ve Sahipliği
Sagkina ismi ve kişisel bir eşyayı etiketleme eylemi, Kuşan döneminde cinsiyet, okuryazarlık ve mülkiyet hakları hakkında paha biçilmez bir içgörü sunar. Bu, bu toplumdaki kadınların yalnızca isimleriyle tanınan kimliklere sahip olmadıklarını, aynı zamanda ev eşyaları üzerinde de mülkiyet sahibi olabileceklerini düşündürmektedir.
Müze yetkilileri, "Bu eser son derece kişisel ve insani bir şey sunuyor," dedi. "Bize 2.000 yıl önce Sagkina gibi kadınların tanındığını, isimlendirildiğini ve muhtemelen okuryazar olduğunu söylüyor."
Keşif Alanı ve Tarihsel Bağlam
Kazı, müzenin arkeoloji ve nümizmatik bölümünün başkanı arkeolog Mirali Zamon Karimdodzoda liderliğinde 20 Mayıs 2025'te başladı. Testinin yanında, boyalı iç duvarlar da dahil olmak üzere antik kil ve tuğla mimarisinin kalıntıları ortaya çıkarıldı ve Kuşan ev yaşamının canlı bir resmini çizdi.
Günümüz Tacikistan, Afganistan, Pakistan, Hindistan ve Özbekistan'da gelişen Kuşan İmparatorluğu, bölgedeki ticaret, kültür ve yazılı dillerin yayılmasında önemli bir rol oynadı. Baktriya yazısı, imparatorluğun yönetiminin merkezindeydi ve imparatorluğun tarihi anlatısının yeniden yapılandırılmasında anahtar rol oynuyor.
Kredi: Tacikistan Ulusal Müzesi
Koruma ve Sergileme
Sürahi parçalar halinde bulunmuş ve dikkatlice restore edilmiştir. Yazıtın eksiksizliği ve netliği nedeniyle hem tarihsel dilbilim hem de kültürel çalışmalar için paha biçilmez bir eser olarak kabul edilir.
Tacikistan Ulusal Müzesi, Kuşan dönemine ilişkin düzenleyeceği sergide Sagkina sürahisini öne çıkarmayı planlıyor. Bu sergi, antik eserlerde saklı kişisel hikâyeleri sergilemeyi amaçlıyor.
Tacikistan Ulusal Müzesi
Kapak Görseli Kredisi: Tacikistan Ulusal Müzesi
By Oğuz Büyükyildirim
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >