Blog
Çekya’da 7.000 Yýllýk Ahþap Su Kuyusu Bulundu
Çekya’da 7.000 Yýllýk Ahþap Su Kuyusu Bulundu
Çekya’da bulunan ve erken Neolitik dönemde (7.000 yýl önce) inþa edilmiþ bir kuyu, dünya üzerinde bilinen en eski ahþap yapý olabilir. Kuyu, 2018 yýlýnda otoyol kazarken Ostrov kasabasý yakýnýnda keþfedildi.
Keþfin ardýndan arkeologlar, su kuyusunu kaplayan ahþap bir yapý ortaya çýkardýlar. Ahþap yapý, 140 cm yüksekliðinde ve tabaný 6400 cm2 idi. Kazýdan elde edilen bulgular, Mart 2020’de yapýlan bir çalýþmada yayýnlanacak. Ancak, bulgunun temel özelliklerini vurgulayan bir özet mevcut.
Araþtýrmanýn ortak yazarý Jaroslav Peška, “Avcý ve toplayýcý yaþam tarzýndan tarým ve yerleþik hayata geçiþ sýrasýnda Neolitik Devrim dediðimiz sýrada yaþamýþ yerleþimciler tarafýndan kullanýldýðýna inanýyoruz.” diyor.
Kuyu yapýmýnda kullanýlan odunun MÖ 5256 veya 5255 yýllarýnda kesildiði tahmin ediliyor ve bu da kuyuyu, dünyadaki en eski dendrokronolojik olarak tarihlenmiþ ahþap arkeolojik yapý haline getiriyor. Dendrokronoloji, aðaç halkalarýndaki büyümeyi kullanan kronoloji çalýþmasýný ifade eder.
Peška, “Bulgularýmýza göre, özellikle dendrokronolojik verilere dayanarak, kullanýlan ahþap için aðaç gövdelerinin MÖ 5255 ve 5256 yýllarýnda kesildiðini söyleyebiliriz. Gövdelerdeki halkalar, aðaçlarýn ne zaman kesildiðine dair kesin bir tahmin yapmamýzý saðlýyor.” diyor.
Son dört yýlda Çek Cumhuriyeti’nde Erken Neolitik döneme ait iki kuyu daha keþfedildi. Ýnþa tarzý, o zamana kadar bilinen marangozluk tekniklerinin geliþmiþ bir anlayýþýný gösteriyordu. Ayrýca tarihsel dönem ve bölgeden bilinen tek stil veya tür olma özelliðini taþýyor. Arkeologlar, bu yapýnýn nispeten izole bir yerde olduðunu ve kuyudan uzakta yaþayan çeþitli yerleþimlere hizmet etmiþ olabileceðini söylüyorlar.
Bununla birlikte, dendrokronolojik tarihleme yöntemleri kullanýlarak, kuyunun tarihi MÖ 5481 yýlýna kadar uzatýldý. Eðer bu tarihler onaylanýrsa, kuyu yaklaþýk 7.500 yaþýnda olacak.
Kuyu yapýmýnda kullanýlan odun türünün, orman örtüsüyle tutarlý olarak, ahþabýn anatomik tanýmlamasýna dayanarak çoðunlukla fýndýk ve meþe aðacýndan oluþtuðu belirlendi.
Yapýsal elemanlarýn formu ve aletler tarafýndan yapýlmýþ izler, arkeologlara göre ileri marangozluk becerilerini gösteriyor. Bu kuyu inþaatý benzersizdi ve Bronz ve Demir çaðlarýnda ve hatta Roma Çaðýnda yaygýn olan inþaat teknikleri kullanýlarak inþa edilmiþti.
Peška, “Sadece taþ, kemik, boynuz veya tahtadan yapýlmýþ aletleri olan ilk çiftçilerin, kesilen gövdelerin yüzeyini bu hassasiyetle iþleyebildikleri hakkýnda hiçbir fikrimiz yoktu.” diyor.
Peska, ahþabýn yüzyýllardýr su altýnda olmasý nedeniyle günümüze kadar korunduðunu söylüyor. Ahþabýn kurumasýna izin vermek, parçalanmasýna yol açarak yapýya zarar verecekti. Bu nedenle, uzmanlar ahþabýn içindeki suyu, yapýsal bütünlüðünü koruyacak bir þeyle deðiþtirmek zorunda kaldýlar. Bu yüzden yaygýn olarak kullanýlan bir koruma maddesini ele aldýlar: þeker. Ve bu süreçte onlara Pardubice Üniversitesi’nden uzmanlar yardýmcý oldu.
Restorasyon Fakültesi Dekan Yardýmcýsý Karol Bayer, “Bu yüzden suyu, yavaþ yavaþ her birimizin bildiði ve kullandýðý yeni bir koruyucu ile deðiþtireceðiz. Sakaroz. Þeker çözeltisinin konsantrasyonunu artýracaðýz.” diyor.
Ýki yýl sürebilecek restorasyon iþlemlerinden sonra, bu Neolitik kuyu, halkýn görebilmesi için Pardubice Müzesi’nde sergilenecek.
IB Times. 4 Þubat 2020.
Makale: Rybníček, M., Kočár, P., Muigg, B., Peška, J., Sedláček, R., Tegel, W., & Kolář, T. (2020). World’s oldest dendrochronologically dated archaeological wood construction. Journal of Archaeological Science, 115, 105082.
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >