En kötü performans gösterenlerden biri olan Homer, daha iyi bir atıştırma için en fazla 20 saniye bekleyebildi. C: Alex Schnell

Yapılan araştırma, kuşlarda otokontrol ve zeka arasındaki bağlantının ilk kanıtını sunuyor.

Otokontrol (daha iyi fakat gecikmeli bir ödül için cezbediciliğe karşı direnme yeteneği) etkili karar verme ve gelecek planlamasının temelini oluşturan hayati bir beceri.

Alakargalar, bilişsel yetenekler konusunda, insan olmayan primatlarla rekabet ettikleri için genellikle ‘tüylü maymunlar’ olarak adlandırılan corvid ailesinin üyeleridir. Corvid’ler, yiyeceklerini daha sonra yemek için saklar. Başka bir deyişle, gelecekteki öğünleri planlamak için anlık hazzı ertelemeleri gerekir. Araştırmacılar bunun, bu kuşlarda otokontrolün evrimini yönlendirmiş olabileceğini düşünüyor.

Kendi kendini kontrol etmenin (otokontrol) insanlarda, şempanzelerde ve mürekkep balıklarında zeka ile bağlantılı olduğu daha önce gösterilmişti. Zeka ne kadar büyükse, otokontrol de o kadar büyük olur.

Yeni sonuçlar, zeka ve otokontrol arasındaki bağlantının, uzaktan akraba hayvan gruplarında var olduğunu ve bunun birkaç kez bağımsız olarak evrimleştiğini ortaya koyuyor.

Tüm corvidler arasında, özellikle alakargalar, diğer kuşlar tarafından zulalarının çalınmasına karşı savunmasız. Otokontrolleri ayrıca, görülmeden veya duyulmadan yiyeceklerini saklamak için doğru anı beklemelerini sağlıyor.

Araştırmacılar, on Avrasya alakargasının (Garrulus glandarius) otokontrolünü test etmek için 1972 “Stanford Marshmallow” testinden esinlenerek bir deney tasarladılar. Bu deneyde, çocuklar hemen bir marshmallow almak veya belirli bir süre beklerlerse iki marshmallow almak arasında seçim yapabiliyordu.

Bu deneyde ise alakargalara marshmallow yerine yemek kurdu, ekmek ve peynir verildi. Yemek kurtları alakargalar için favori yiyecek; ekmek ve peynir ikinci sırada gelir. Ancak bireylerin tercihleri diğerine göre değişir.

Kuşlar, hemen ulaşabilecekleri ekmek ya da peynir arasında seçim yapmak zorunda kaldılar ve belli bir süre sonra aradaki bir engel kaldırıldıktan sonra ulaşabilecekleri yemek kurdu.

Peki sizce alakargalar anlık hazzı erteleyip en sevdikleri yemeği bekleyebilirler mi?

Kuş ekmek veya peynir yemeye karşı direndiyse, yemek kurdunun kendilerine sunulmasından önce beş saniyeden beş buçuk dakikaya kadar bir dizi gecikme süresi test edildi.

Deneydeki tüm kuşlar kurdu beklemeyi başardı, ancak bazıları diğerlerinden çok daha uzun süre bekleyebiliyordu. Sınıfın birincisi, bir parça peyniri görmezden gelen ve bir yemek kurdu için beş buçuk dakika bekleyen ‘JayLo’ idi. En kötü performans sergileyen ‘Dolci’ ve ‘Homer’ en fazla 20 saniye bekleyebildi.

Araştırmanın ilk yazarı olan Cambridge Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden Dr. Alex Schnell, “Bazı alakargaların en sevdikleri yemek için bu kadar uzun süre beklemesi akıllara durgunluk veriyor. Birçok denemede, JayLo’nun beş dakikadan fazla bir süre bir peynir parçasını görmezden gelmesini izledim – sıkılmaya başlamıştım ama o sabırla kurdu bekliyordu.” diyor.

Alakargalar, kendilerine sunulan ekmek veya peynirden, sanki dikkatlerini uzaklaştırmak istercesine gözlerini kaçırdılar. Benzer davranışlar şempanzelerde ve çocuklarda da görülmüştü.

Araştırmacılar ayrıca alakargalara genel zekayı ölçmek için yaygın olarak kullanılan beş bilişsel görev sundular. Bu görevlerde daha iyi performans gösteren kuşlar, yemek kurdu ödülü için daha uzun süre beklemeyi başardılar. Bu, otokontrolün alakargalardaki zeka ile bağlantılı olduğunu gösteriyor.

Schnell, “Kuşların performansı bireyler arasında farklılık gösteriyordu – bazıları tüm görevlerde gerçekten başarılıydı ve diğerleri vasattı. En ilginç olanı, bir kuş görevlerden birinde iyiyse, hepsinde de iyiydi – bu, performanslarının altında genel bir zeka faktörünün yattığını gösteriyor.” diyor.

Alakargalar ayrıca kendi kontrol davranışlarını koşullara göre ayarladılar: kurdun görünür olduğu ancak hiç erişilemeyeceği başka bir deneyde, alakargalar her zaman hemen mevcut olan ekmek veya peyniri yediler.

Ve kurdu beklemeye istekli oldukları süre, hemen yemek olarak en çok tercih ettikleri ikinci yiyecekle karşılaştırıldığında düştü. Bu esneklik, alakargaların hazzı yalnızca garanti edildiğinde ertelediğini gösteriyor.

Diğer bilim insanları tarafından yapılan araştırmalar, Stanford Marshmallow testine giren çocukların otokontrollerinde büyük farklılıklar olduğunu ve bu yeteneğin genel zekalarıyla bağlantılı olduğunu buldu. Anlık hazza daha uzun süre direnebilen çocuklar, çeşitli akademik görevlerde daha yüksek puanlar aldılar.

---

University of Cambridge. 31 Ekim 2022.

Makale: Clayton, N., Schnell, A., & Boeckle, M. (2022).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >