Blog
Elazýð Deðirmenönü tümülüsü
Kültür ve Turizm Bakanlýðýnca 3 yýl önce tescillenen Mastar Daðý eteklerindeki Deðirmenönü tümülüsünde Fýrat Üniversitesinden 12 kiþilik ekip yüzey araþtýrmasý yaptý
Elazýð'da Mastar Daðý eteklerinde Roma dönemine ait olduðu tespit edilen Deðirmenönü tümülüsü, Kültür ve Turizm Bakanlýðý tarafýndan 2017 yýlýnda tescillenerek, koruma altýna alýndý.
Mastar Daðý eteklerinde Fýrat Nehri Havzasý ve Uluova'ya hakim bir konumda yer alan, 20 metre yüksekliðinde, 50 metre çapýndaki tümülüs yýðma taþlardan oluþuyor.
Fýrat Üniversitesi (FÜ) Arkeoloji Bölüm Baþkaný Dr. Öðretim Üyesi Abdulkadir Özdemir baþkanlýðýndaki 12 kiþilik ekip, Kültür Varlýklarý ve Müzeler Genel Müdürlüðünün izni doðrultusunda tümülüsün bulunduðu alanda "prehistorik dönem arkeolojik yüzey araþtýrmasý" yaptý. Araþtýrma sonucu Deðirmenönü tümülüsünün, doðusundaki bir tepenin zirvesinde yeni keþfedilen ve Roma dönemine tarihlendirilen kale kalýntýlarý ile baðlantýlý olduðu tespit edildi.
Bundan yola çýkýlarak Deðirmenönü tümülüsünün krala ya da kraliyet ailesine ait olabileceði sonucuna varan araþtýrma ekibi, tarihe ýþýk tutacak tümülüsün gizeminin ortaya çýkarýlmasý amacýyla arkeolojik kazý yapýlmasý için çalýþma baþlattý.
- Tümülüsün soylu bir kiþiye ait olduðu tahmin ediliyor
Özdemir, kentin tarihi zenginliklerini tespit etmek amacýyla prehistorik dönem arkeolojik yüzey araþtýrmasý yaptýklarýný söyledi.
Bölgede yaptýklarý kapsamlý araþtýrmanýn sonucunda Deðirmenönü tümülüsünün doðusunda Mastar Daðýnýn zirvesine doðru yeni kale kalýntýlarý keþfettiklerini ifade eden Özdemir, "Deðirmenönü deresi ile birbirinden ayrýlan kale ve tümülüsün ayný dönemde yapýldýðý anlaþýlmýþtýr. Kalenin Horosan harcýyla inþa edilmiþ sur duvarlarý ve burçlarýnýn temel seviyeleri korunurken, duvar yýkýntýlarý da görülmektedir. Kalenin güneyindeki tepede yer alan, Fýrat Nehri ve Uluova'ya hakim bir noktada konumlandýrýlan tümülüsün kalenin kralý veya kraliyet ailesinden soylu bir kiþiye ait olduðu tahmin ediyoruz." ifadelerini kullandý.
Kralýn ölümünün ardýndan hakim bir noktaya mezarýnýn inþa edildiði ve üzerinin yaklaþýk 20 metre yükseklikte ve 50 metre çapýnda yýðma taþ ile konik biçimde kapatýldýðýnýn anlaþýldýðýný aktaran Özdemir, Roma Dönemi'ne tarihlendirilen kalenin sur duvarlarýnýn örgü taþlarýyla, tümülüsün üzerini kapatan yýðma taþlarýn bire bir ayný olduðunu, dolayýsýyla Roma Dönemi'ne tarihlenmesi gerektiðini kaydetti.
- Defineciler kaçak kazý yapmýþ
Özdemir, yüzey araþtýrmasý kapsamýnda incelenen tümülüsün defineciler tarafýndan yapýlan kaçak kazýlar sonucu tepe noktasý formunda bozulmalar görüldüðünü ancak üzerinin tonlarca yýðma taþla örtülü olmasýndan dolayý mezara ulaþýlamadýðýný tespit ettiklerini bildirdi.
Asýrlar öncesine ýþýk tutan tümülüsün arkeolojik kazý çalýþmasý ile bir an önce turizme kazandýrýlmasý gerektiðini ifade eden Özdemir, "Nasýl ki Mýsýr'da krallar kendileri için büyük devasa mezar odalarý, piramitler yaptýrmýþsa buradaki kalede yaþayan insanlar da kendi krallarý veya kraliyet ailesi için tümülüs yapmýþ." dedi.
Özdemir, kalenin yerinin stratejik açýdan öneminin kralýnýn da önemli bir þahsiyet olduðuna iþaret ettiðini aktardý.
Doðal sebeplerden büyük bölümü tahrip olan kalenin sadece temel kalýntýlarýnýn görülebildiðini anlatan Özdemir, "Tümülüsler soylu kiþiler için yapýlýyor. Tümülüs üzerinde çok fazla kaçak kazý ve defineci çukurlarý bulunmakta. O yüzden ilgili kurumlarca burada arkeolojik kazý yapýlarak mezar odasý ve hediyeler çýkartýlýp, ilgili müzeye teslim edilerek bölge arkeolojisine, kültürüne ve turizmine kazandýrýlmalý." diye konuþtu.
- Piramitleri andýran görüntüsüyle ilgi çekiyor
Fýrat Üniversitesi Ýnsani ve Sosyal Bilimler Fakültesi Cografya Bölümü Öðretim Üyesi Prof. Dr. Taner Þengün ise tespitleri sonucu Roma Dönemi'ne ait olduðunu düþündükleri kalenin, büyüklüðü, piramitleri andýran görüntüsü ve Keban Baraj Gölü manzarasýyla ilgi çektiðini belirtti.
Kalenin ve tümülüsün bölge turizmi açýsýndan önemli olduðunu ancak kalenin maalesef yok olma noktasýna geldiðini aktaran Þengün, "Coðrafi açýdan oldukça önemli bir konumda yer alýyor. Bu bölge geçmiþte çok yoðun olarak kullanýlmýþ. Ýnsanlarýn bu bölgede çok uzun zamanlar yaþadýðýna dair izler mevcut." þeklinde konuþtu.
AA Ýsmail Þen -www.arkeolojikhaber.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >