Blog
Gizemli Nebra Gökyüzü Diski Yeniden Tartýþmalara Sebep Oldu
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumGizemli Nebra Gökyüzü Diski Yeniden Tartýþmalara Sebep Oldu
“Rakip” akademisyenlerin yayýnladýðý iki ayrý rapor, uzun süredir var olan tartýþma konusunu yeniden alevlendirdi.
Bakýr ve bronzdan yapýlmýþ bu büyüleyici eser, kozmosun antik görünümünü gözler önüne seriyor. Son günlerde ise bu eserin ne kadar eski olduðu konusu, uzmanlar tarafýndan yeniden tartýþma konusu haline geldi.
Nebra Gökyüzü Diski, yaklaþýk 3.600 yýl önce dövülmüþ ve o dönem eþi görülmemiþ bir Bronz Çaðý eseri mi? Yoksa bu tarihten 1000 yýl sonra yapýlmýþ ve daha az dikkat çekici bir Demir Çaðý eseri mi?
Münih Bavyera Eyaleti, Arkeoloji Koleksiyonu müdürü Rupert Gebhard ve Frankfurt Goethe Üniversitesi’nde erken dönem Avrupa tarihi profesörü olan Rüdiger Krause, Alman Arkeoloji Dergisinde, güneþin, ayýn ve Pleiades (Ülker) yýldýz kümesinin görüntülerini içeren bu eserin, ilan edildiði gibi astronomik fenomenlerin betimlendiði en eski tasvir olmadýðýný savunan bir makale yayýnladýlar.
“Bu dikkat edilmesi gereken bir eser.” diyen Gebhard, 2002’de Diski keþfeden yaðmacýlarýn elinden kurtarýlmadan önce, orijinal yerinden taþýndýðýný ve daha eski -dolayýsýyla kendilerince daha deðerli- görünmesi için Bronz Çaðý eserleriyle birlikte yeniden ortaya çýkarýldýðýný söylüyor.
Diske sahip olan Almanya, Halle’deki Prehistorya Devlet Müzesi’nin yöneticisi Harald Meller’ýn da dâhil olduðu bu makale, onlara rakip olan baþka bir makale tarafýndan ise topa tutuldu.
Avusturya Bilimler Akademisi tarafýndan yayýnlanan diðer rakip makalede yazarlarýn “iddia ettikleri konular üzerinde son derece seçici davrandýklarý, Gebhard ve Krause’nin açýklamalarýnýn bazý yanlýþ iddialar içerdiði ve Nebra Gökyüzü Diski ile ilgili son 20 yýlda yapýlmýþ kapsamlý araþtýrma sonuçlarýnýn büyük bir bölümünü görmezden geldikleri” iddia ediliyor.
Yetkililer, 2002 yýlýnda kaçakçýlara yaptýklarý operasyonda, diski ele geçirmiþti. Yaðmacýlarýn ise itiraf anlaþmasýný kabul ederek yaptýklarý açýklamalarda, eserin Alman kasabasý Nebra yakýnlarýndaki bir yamaç olan Mittelberg’de ele geçtiðini ve kaçak kazýlarý sýrasýnda esere kazma ile zarar verdiklerini anlatmýþtý. Gebhard ve Krause, yaðmacýlarýn bu açýklamalarýnýn, yasadýþý olarak satabilecekleri baþka hazinelerin kaynaklarýný saklamak amacýyla tasarlamýþ olduklarý bir yalan olduðuna inanýyor.
Ancak rakipleri, (Avusturya Bilimler Akademisi) Mittelberg’in yüksekliði nedeniyle, astronomik gözlemler için gayet uygun bir yer olduðunu ve muhtemelen ay ve güneþ takvimlerini izlemek için kullanýlan Nebra Gökyüzü Diski gibi bir nesneyi törenle gömmek için mantýklý bir yer olacaðýný iddia ediyorlar. Kanýtlarýn yaðmacýlarýn hikâyesini desteklemesi ve eserin, ne kadar sýra dýþý olmasý bir kenara, gerçek bir Bronz Çaðý eseri olmasý gerektiðini savunuyorlar.
Tübingen Üniversitesi’nde kýdemli profesör ve Mannheim’daki Curt-Engelhorn Arkeometri Merkezi direktörü Ernst Pernicka liderliðindeki bir uzman ekibi ise, “Benzersiz bir keþif olarak, Nebra Gökyüzü Diski kesinlikle özgün bir örnektir ve bu statüsü deðiþmez durumdadýr. Bu nedenle döneminin standart motiflerine benzerlik göstermediðini söylemeye de gerek yok.” þeklinde açýklýyor.
Bu, uzmanlarýn Nebra Gökyüzü Diski’ni ilk sorgulamasý deðil. Daha öncesinde de, modern dönemde yapýlmýþ, sahte bir eser olduðundan þüpheleniliyordu.
Geçmiþte konuyla ilgili Bristol Üniversitesi’nde Tarihöncesi Avrupa profesörü Richard Harrison 2004’te BBC’ye yaptýðý açýklama da “Nebra Diskini ilk duyduðumda, bunun þaka olduðunu ve kesinlikle sahte olduðunu düþündüm. O kadar sýra dýþý bir eser ki, zeki bir sahtekâr bunu arka odada piþirip büyük paralara satmýþ olsa, bu hiçbirimizi þaþýrtmaz.” þeklinde belirtmiþti.
Bu kadar þüpheciliðe maruz kalmasýnýn nedenlerinden biri, diskin alýþýlmadýk ikonografisi. Bunun içerisine, yapýya ilk yaratýlmasýndan bir süre sonra eklenen ve bir güneþ mavnasý olarak adlandýran þekil de dâhil.
Yine de diskin Bronz Çaðý’na tarihlendiðini gösteren destekleyici kanýtlar da var. Bunlar arasýnda, diskle birlikte gömülü olduðuna inanýlan, kýsmen ahþaptan yapýlmýþ saplý bir kýlýç da bulunuyor. Karbon tarihlemesine göre, kýlýç MÖ 1.600 civarýna ait.
Buna ek olarak, arkeologlar, yaðmacýlarýn diskin nasýl hasar gördüðüne dair anlattýklarý hikâyeye uyan ve bir kazma ile yapýlmýþ gibi görünen izler de buldular.
Diskteki toprak örnekleri ve Nebra hazinesinden alýnan diðer eserlerin tümü Mittelberg’den alýnan örneklerle tutarlý. Dahasý, diskin gömüldüðü ve binlerce yýl içerisinde kaldýðý, daha sonra da ortaya çýkarýldýðý iddia edilen toprak, diske ait olabilecek altýn ve bakýr kalýntýlarý da içeriyor.
Ne dersek diyelim, Nebra Gökyüzü Diski’nin gizemi ve gözler önüne serdiði feza manzarasý çözülmekten çok uzakta, sýrlarýnýn hiçbir zaman bütünüyle açýða çýkarýlamayacaðý baþka bir eser.
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >