Blog
Günümüz Uygarlýklarý Geriye Ne Tür Fosiller Býrakacak?
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumGünümüz Uygarlýklarý Geriye Ne Tür Fosiller Býrakacak?
Milyonlarca yýl sonra belki geliþmiþ insanlar belki de gezegenimizi ziyaret eden uzaylýlar günümüz uygarlýklarýnýn kalýntýlarýný araþtýracak. Peki böyle bir durumda ne bulacaklar ve çevremizdeki canlýlarla olan iliþkimizi nasýl yorumlayacaklar?
Yapýlan yeni bir çalýþma bazý ipuçlarý ortaya koydu. Missouri Western State Üniversitesi’nde bir paleobiyolog olan Karen Koy ve Chicago, Illinois Üniversitesi’nde bir paleontolog olan Roy Plotnick fosilleþme, gömülme yöntemleri, hayvancýlýk ve daha birçoðu üzerine yazýlmýþ yaklaþýk 200 makaleyi gözden geçirdi.
Science dergisi, onlarla geleceðe yönelik tahminlerinden bazýlarý hakkýnda sohbet etti.
S: Milyonlarca yýl sonra fosillerimizi tam olarak kimler bulacak? Geliþmiþ insanlar mý? Yoksa uzaylýlar mý?
Roy Plotnick: Elbette bu þu soruyu akla getiriyor: Ýnsanlýk o kadar uzun süre hayatta kalabilecek mi? Bir bilimkurgu hayraný olarak iyimser olacaðým ve evet, muhtemelen hayatta kalacaðýz ve torunlarýmýz bir noktada geriye dönüp bakacak. Bunun en azýndan uzaylýlar ihtimalinden daha muhtemel olduðunu düþünüyorum.
S: Günümüz insanlarý hayatýmýzýn her saniyesini belgeliyor, gelecekte fosillere ihtiyaç bile duyulacak mý?
R.P. : Çok fazla kýyamet sonrasýnda geçen bilim kurgu okursanýz, hemen hemen her durumda kaybolan þeylerden biri yazýlý kayýtlar, bilgisayar kayýtlarý ve bunun gibi þeyler. Peki elimizde geriye dair ne kalýr? Topraða gömülü olan þeyler.
Karen Koy: Bu kayýtlarýmýz olsa bile, çoðu zaman kodu çözülemiyor. Birisi kýsa bir zaman önce çeþitli ip ve iplik türlerinde düðümlerle kodlanmýþ bir Güney Amerika medeniyetinin kayýtlarýný çözmeye çalýþtý ve kayýtlar binlerce yýl önceye dayanýyor. Uyumsuz olduðu için modern bilgisayarlarýn tanýmlayamadýðý on yýllar öncesine dayanan bilgisayar kayýtlarý ve kodlarý var. Bundan bir de 2 milyon yýl sonrasý nasýl olur hayal edin.
S: Makalede geçmiþ dönemlerde fosillerin oluþtuðu yerlerin artýk farklý olduðunu belirttiniz. Bu nasýl oluyor?
R.P.: Maðaralar, her türlü sulak alanlar, nehir kanallarý, akmaz göller veya bataklýklar gibi fosillerin oluþtuðu doðal yapýlara bakarsanýz, bunlarýn hepsinin insan faaliyetleri tarafýndan büyük ölçüde etkilendiðini görürsünüz. Ýnsanlar artýk nehirler üzerine barajlar kurabiliyor, bataklýklarýn suyunu çekebiliyor. Araþtýrmacýlar, insan etkisinin en az doðal süreçler kadar ya da daha da büyük ölçüde doðal ortamlarda etkili olduðunu öne sürüyor.
S: Ýnsanlar ve günümüzdeki hayvanlar öldüðünde geriye belirgin bir “Antroposen cesedi iþareti” býraktýklarýndan bahsettiniz. Bu tam olarak neye benziyor?
K.K.: Modern týp ve antibiyotikler sayesinde insan nüfusu 20. yüzyýlýn ortalarýnda bir sýçrayýþ yaþadý. Bu da mezarlýklarda çok daha fazla insanýn düzenli bir þekilde gömüldüðü anlamýna geliyor. Dinozorlarda olduðu gibi kemikler artýk daðýnýk deðil. Bu sýralý þekilde yapýlan mezarlar dünya çapýnda böyle, bu nedenle insan kalýntýlarýný her yerde ayný þekilde bulabilirsiniz. “Tüyler ürpertici” demek ne kadar doðru olur bilmiyorum ama baþka türden bir uzaylý olduðunuzu ve yeryüzünün her yerinde belli bir düzende sýralanmýþ bedenlerle kaplý Dünya’yý bulduðunuzu hayal edin, bunun nasýl görüneceðini bir düþünün.
S: Gelecekteki fosil kayýtlarýnda hangi hayvanlarýn bulunma olasýlýðý daha yüksek?
R.P.: Kesinlikle tavuklar çünkü sayýlarý çok fazla. Ayrýca ayný nedenden dolayý inekler ve domuzlar. Ýnsanlarýn, domuzlarýn ve ineklerin bu kadar çok sayýda olmasý inanýlmaz. Vahþi hayvanlarýn nüfusu onlarýnkine yaklaþamaz bile.
S: Gelecek paleontologlar evcil hayvanlarý, vahþi atalarýndan nasýl ayýrt edecekler?
K.K.: Eti için hayvan yetiþtirirken, kas kütlesi bakýmýndan deðerlendirme eðilimindeyiz. Yani kemiklerin hayvanýn aðýrlaþan vücut aðýrlýðýný taþýyabilmesi için daha da kalýnlaþmasýný bekliyoruz. Köpekler ve kediler gibi evcil hayvanlarý da, küçük burunlu ve daha büyük gözlü köpekler gibi, sevimli þeyler için yetiþtiriyoruz. Dolayýsýyla yetiþtirildikleri þekle baðlý olarak paleontologlar, “Bu evcilleþtirilmiþ bir tür olabilir ya da bu et veya iþ gücü için yetiþtirilmiþ bir çiftlik hayvaný olabilir” demesini saðlayacak birçok farklý özellik olacak.
S: Sizce geleceðin arkeologlarý, fosil kayýtlarda gördüklerine dayanarak kediler ve köpeklerle olan iliþkilerimiz hakkýnda ne düþünecekler?
K.K.: Tüm hayvanlar içinde köpeklerin ve kedilerin insanlara benzer bir þekilde gömülmesi daha olasý. Ýnsan anma parklarýna benzer þekilde kurulmuþ evcil hayvan mezarlýklarý bulunuyor. Eðer böyle bir þeye denk gelirlerse, insanlarýn rastgele bir sürü domuz attýðý bir çukurdan farklý bir þey olduðunu fark edeceklerdir. Sanýrým köpeklere ve kedilere karþý olan hislerimizin; domuzlara, ineklere ve tavuklara karþý hislerimizden farklý olduðu belli olacak.
R.P.: Onlara taptýðýmýzý düþünecekler mi? Hiç bir fikrim yok. Dini açýklamalar kliþe bir cevap olur ancak umarým gelecekteki araþtýrmacýlar bundan daha bilgili olur.
Sciencemag. Eva Frederick. 6 Ocak 2020.
Makale: Plotnick, R. E., & Koy, K. A. (2019). The Anthropocene Fossil Record of Terrestrial Mammals. Anthropocene, 100233.
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >