Blog
Ýlk Aborjinler Yemek Hazýrlamak için Çok Zaman Harcýyordu
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumÝlk Aborjinler Yemek Hazýrlamak için Çok Zaman Harcýyordu
65.000 yýllýk kömürleþmiþ bitki kalýntýlarýna göre, Avustralya’daki ilk insanlar, hazýrlamak için çok fazla zaman ve bilgi gerekli olan çeþitli meyve, sebze ve diðer bitkisel gýdalarý tüketiyordu.
En eski Aborjinlerin buraya 65.000 yýl önce, Güneydoðu Asya Adasý boyunca, modern anakara Avustralya, Tazmanya ve Yeni Gine’yi kapsayan tarih öncesi süper kýta Sahul’a yolculuk yaptýktan sonra ulaþtýklarýný zaten biliyoruz.
Ancak bu yolculuðun zamanlamasý gitgide netleþirken, kültürleri, teknolojileri, diyetleri ve bu yeni ortamlarda nasýl geliþmeyi baþardýklarý da dahil olmak üzere, buraya ulaþmayý baþaran insanlar hakkýnda nispeten az þey biliyoruz.
Yapýlan araþtýrma, batý Arnhem Land’deki Mirarr ülkesinde bir kumtaþý kaya sýðýnaðý olan Madjedbebe arkeolojik bölgesinde bulunan kömürleþmiþ bitki kalýntýlarýný inceliyor. Bulgular, Afrika ve Orta Doðu dýþýndaki insanlar tarafýndan tüketilen bitkisel gýdalar için en eski kanýtlarý saðlýyor ve Avustralya’daki bilinen ilk Aborjin halkýnýn beslenme düzenleriyle ilgili önemli bir hikaye anlatýyor.
Kanýtlar neler?
Madjedbebe’nin en erken dönemlerinde hayvan kemikleri bulunamasa da, eski piþirme ocaklarýndaki kömürleþmiþ bitki kalýntýlarý günümüze kadar hayatta kalabildi.
Bu kalýntýlar basit ama etkili bir yöntemle ayýklandý. Örnekler suya batýrýldý, hafif kömür parçalarý suyun yüzeyine çýktý ve gömüldükleri daha aðýr kumlu tortulardan kolayca ayrýldý.
Kömürleþmiþ bitki kalýntýlarý arasýnda meyve týrtýllarý, fýndýk kabuklarý, kabuklar ve yumru köklerin lifli parçalarý ve palmiye saplarý bulundu. Bunlar on binlerce yýl önce bu kaya sýðýnaðýnda piþirilen ve paylaþýlan yemeklerden arta kalanlardý.
Madjedbebe kaya sýðýnaðý ve çevresindeki ortamlar, Mirarr halký için derin geçmiþte olduðu kadar bugün de kültürel ve ekonomik açýdan önemliydi.
Yörenin geleneksel sahipleri ve araþtýrmacýlar May Nango ve Djaykuk Djandjomerr’in yardýmýyla Madjedbebe’de yenmiþ olabilecek modern bitkileri ve onlarý yenilebilir hale getirmek için gereken piþirme teknikleri belirlendi. Meyveler gibi bazý yiyecekler asgari düzeyde iþleme tabi tutulmuþtu. Ancak man-kindjek veya tatlý patates gibi diðerlerinin yenmeden önce piþirilmesi, yýkanmasý ve/veya dövülmesi gerekiyordu. Bu hazýrlama tekniklerinden bazýlarý birkaç gün sürebiliyor.
Kömürleþmiþ bitki kalýntýlarý mikroskop altýnda incelendi ve özellikleri günümüz bitki örnekleriyle eþleþtirerek tanýmlandý. Bu tekniði kullanarak, “erik” (Buchanania sp., Persoonia falcata, Terminalia sp.) tütsü aðacý familyasýna ait bir tür olan canarium (Canarium australianum) pandanus fýstýðý (Pandanus spiralis) ve suda yaþayan bir tür de dahil olmak üzere üç tip kök ve yumru; ve iki tür palmiye sapý tanýmlandý.
Bu bize erken Aborijin yaþam tarzlarý hakkýnda ne söylüyor?
Bu bitkisel gýdalarýn birçoðu iþlem gerektiriyordu. Buna köklerin, yumrularýn ve palmiye saplarýnýn soyulmasý ve piþirilmesi; yenilebilir niþastayý daha az sindirilebilir liflerden ayýrmak için palmiye özünün dövülmesi; ve pandanus çekirdeklerinin özünün sert kýrýntýlarýndan zahmetli bir þekilde çýkarýlmasý dahildi.
Araþtýrmacýlar yalnýzca elektrikli testere yardýmýyla açmayý baþarabildi, ama Aborijinler bunlarý açmak için geleneksel olarak havan ve tokmak kullanýyorlardý.
Ayrýca, sahadaki ayný arkeolojik tabakada bulunan öðütme taþlarý üzerinde mikroskobik izler olarak býrakýlan, tohum öðütme de dahil olmak üzere bitkilerin daha fazla iþlendiðine dair kanýtlar vardý. Bu, Afrika dýþýnda tohum öðütmenin ilk kanýtýný oluþturuyordu.
Bölgede bulunan ve dünyanýn bilinen en eski saplý baltasý gibi diðer teknolojilerle birlikte bu, ilk Avustralyalýlarýn teknolojik inovasyonlarýný gösteriyor. Bitki niþastalarý, yaðlar ve proteinlerin edinilmesinin yaný sýra bunlarý temin etmek ve iþlemek için gerekli teknolojilerin (balta ve öðütme taþlarý) üretimine bilgi ve emek harcýyorlardý.
Bu bulgular, Güneydoðu Asya Adasý ve Yeni Gine dahil olmak üzere bu bölgedeki insan beslenmesine iliþkin diðer kanýtlardan daha eski bir tarihi gösteriyordu.
Bulgular, Güneydoðu Asya’dan göç eden insanlarýn sahil yollarýnda hýzla ilerleyerek, mümkün olduðunca az çabayla, kabuklu deniz ürünleri ve diðer yakalamasý kolay yiyecekler ile beslendikleri teorisinin doðruluðunu sorgulatýyor.
Bunun aksine, Madjedbebe’de bulunan bitki kalýntýlarý, ilk Aborjin halkýnýn, bazýlarý zaman alýcý ve yoðun emek gerektiren çeþitli bitkisel gýdalarý yemek için bir dizi teknik kullanarak yetenekli avcý toplayýcýlar olduklarýný öne sürüyor.
Bu yeni Avustralya ortamýna uyum saðlama yeteneklerinin “en az çaba” yaþam tarzýyla bir ilgisi yoktu. Güneydoðu Asya ve Sahul’a baþarýlý göçü saðlayan þey, bilgi ve becerilere dayanarak yaptýklarý davranýþsal esneklik ve inovasyonlardý.
Bu, ilk Avustralyalýlarýn bitki ve piþirme teknikleri hakkýndaki bilgilerini nesiller boyunca aktarmalarýný ve bu teknik ve bilgileri yeni Avustralya bitki türlerine uygulamalarýný gerektiriyordu. Yeni teknolojik inovasyonlar ile birlikte, bu onlarýn Avustralya ortamýndan en iyi þekilde faydalanmalarýný saðlamýþtý.
Phys. 18 Þubat 2020.
Makale: Florin, S. A., Fairbairn, A. S., Nango, M., Djandjomerr, D., Marwick, B., Fullagar, R., … & Clarkson, C. (2020). The first Australian plant foods at Madjedbebe, 65,000–53,000 years ago. Nature Communications, 11(1), 1-8.
https://arkeofili.com/
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >