Blog
Ýlk Çiftçiler Alkol Yapmak için Ýki Yol Ýcat Etmiþti
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumÝlk Çiftçiler Alkol Yapmak için Ýki Yol Ýcat Etmiþti
Tarihöncesi insanlarý tarým yapmaya iten biranýn cazibesi miydi? Çin’de ele geçirilen arkeolojik deliller, bölgedeki ilk çiftçilerin darý ve diðer tahýllarý alkollü içeceklere dönüþtürmek için iki farklý yol geliþtirdiklerini ortaya koyuyor. Bu da alkolün o dönemde ne denli önemli olduðunu gözler önüne seriyor.
Standford Üniversitesi’nden Li Liu ve meslektaþlarý, Çin’in kuzeyindeki iki erken tarým alanýnda gün yüzüne çýkarýlan 8000 ila 7000 yýllýk çömlek kýrýklarý üzerindeki kalýntýlarý analiz etti. Her iki alanda da kalýntýlarýn bir kýsmý fermantasyon sonucu oluþan fiziksel hasara benzer izler taþýyan tahýl kaynaklý niþasta parçacýklarý içermekteydi.
Tahýldan bira yaparken karþýlaþýlan temel zorluklardan biri niþastanýn mayalanabilir þekerlere dönüþtürülmesi. Liu ve meslektaþlarý antik bira üreticilerinin bunu yapabilmek için iki farklý yöntem kullandýðýný belirtiyor.
Lingkou alanýnda rastlanan kalýntýlardaki fitolitler (bitkiler üzerindeki mikroskobik boyutlu parçacýklar) bira üreticilerinin tahýl tanelerini öylece yeþermeye býraktýklarýný gösteriyor. Bu iþlem þeker oluþumunu saðlýyor. 300 kilometre batýda yer alan Guantaoyuan alanýnda bulunan kalýntýlardaki fitolit ve mantar karýþýmý ise bir baþka yöntem daha olduðunu ortaya koyuyor.
Arkeologlar, buradaki bira üreticilerinin, qū olarak bilinen, küflenmeye býrakýlmýþ tahýllardan yapýlan bir “fermantasyon baþlatýcýsý” kullanarak niþastanýn çözünmesine zemin hazýrladýðýný söylüyor. Qū, tahýl þarabý ve alkol üretmek için günümüzde hala kullanýlýyor. 
Bu çömlek kaplar besin ve içecek izleri bulmak için analiz edilmiþ.
Liu’nun belirtiðine göre her iki alanda da ele geçirilen deliller bu iki farklý fermantasyon yönteminin tarihinin Doðu Asya’daki tarým faaliyetlerinin erken dönemlerine kadar geriye uzandýðýný gösteriyor.
Pennsylvania Üniversitesi Arkeoloji ve Antropoloji Müzesi’nden Patrick McGovern, incelemeler sonucu elde edile sonuçlarýn heyecan verici olduðunu belirterek qū’nun kökeninin özellikle son zamanlarda çokça tartýþýldýðýný söylüyor. Qū’nun kökeni geleneksel olarak Çin’in yaklaþýk 3700 yýl önce baþlayan Shang Hanedaný’na dayanýyor. Ancak McGovern’a göre qū’nun ne zaman kullanýlmaya baþlandýðý o dönemde bile belirsiz.
Bal birasý
Guantaoyuan’daki bira üreticilerinin gerçekten qū kullandýðýna dair daha güçlü kanýtlar görmek isteyen McGovern 2004 yýlýnda meslektaþlarýyla yaptýðý çalýþmada Çin’in merkezindeki 9000 yýllýk bir alanda, fermente edilmiþ içeceklere dair daha erken deliller rapor ettiðini belirtiyor.
Çalýþmaya göre buradaki bira üreticileri pirincin yaný sýra bal ve meyve de kullanmýþ. Bal ve meyve mayalanabilir þeker bakýmýndan zengin olmakla kalmýyor ayný zamanda fermantasyonu gerçekleþtiren (tahýllarda bulunmayan) mayalarý da doðal olarak içerisinde barýndýrýyor. Guantaoyuan’daki üreticiler tahýllar kadar bal ve meyve de kullanmýþsa fermantasyonun baþlamasý için qū kullanma ihtiyacý da ortadan kalkmýþ oluyor.
Yapýlan bu yeni çalýþmada alkollü içeceklerin erken tarým kültürleri için ne denli önemli olduðu vurgulanýyor. Liu, evcilleþtirilmiþ pirincin yayýlýþýnýn, pirincin bu tür içeceklerdeki kullanýmý sayesinde artmýþ olabileceðini söylüyor. “Alkolün ziyafetlerde sunulmasý bazý insanlarýn yüksek toplumsal statülere ulaþmasýna ve baþkalarýyla müttefiklik kurmasýna yardýmcý oluyordu.”
Alkollü içeceklerin insanlarý tarýma geçmeye teþvik ettiðini düþünen McGovern, “Tarýmsal faaliyetler sonucu üretilen yüksek miktarda tahýl depolanýp tüm yýl boyunca biraya veya ekmeðe dönüþtürülüyordu. Bira daha çok arzulanan bir ürün olabilir ne de olsa ekmekte alkoldeki gibi, toplumsal ve dini sebepler dolayýsýyla son derece önemli olduðunu düþündüðüm, zihin deðiþtirici bir etki yok” diyor.
New Scientist. 3 Haziran 2019.
Arkeofili
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >