Blog
Irak’ta Uruk Dönemi 5.000 Yıllık Bir Kült Alanı Keşfedildi
Araştırmacılar, Irak’ın kuzeyindeki Süleymaniye Valiliği sınırlarında, Zagros Dağları eteklerindeki Kani Shaie arkeolojik alanında gömülü “anıtsal” bir yapı keşfettiklerini bildirdi.
www.arkeofili.com
Irak’ta çalışan arkeologlar, kült alanı ya da tapınmak için kullanılmış olabilecek 5.000 yıllık bir yapının kalıntılarını ortaya çıkardı.
Kuzey Irak’taki Kani Shaie arkeolojik alanında yapılan kazılarda, en az 5.000 yıllık olduğu düşünülen “anıtsal” bir yapının izleri ortaya çıkarıldı. C: Coimbra Üniversitesi
Araştırmacılar, Irak’ın kuzeyindeki Süleymaniye Valiliği sınırlarında, Zagros Dağları eteklerindeki Kani Shaie arkeolojik alanında gömülü “anıtsal” bir yapı keşfettiklerini bildirdi.
Araştırmacılar, “Şu anda ayrıntılı biçimde incelediğimiz bu yapının anıtsal niteliği doğrulanırsa, keşif Uruk’un çevre bölgelerle ilişkisine dair anlayışımızı dönüştürebilir” diyor.
Yapı, adını güney Mezopotamya’daki Uruk kentinden alan Uruk dönemine (yaklaşık MÖ 3.300 ila 3.100) tarihleniyor.
Eski Uruk, 80.000 kişiye varan nüfusuyla 400 hektara kadar bir alana yayılıyor; ızgara düzenli caddeleri ve idari ile konut mahalleleri gibi farklı işlevlere ayrılmış bölgeleriyle biliniyordu.
Kazı başkanlarının açıklamasına göre yapı, Kani Shaie’de bir höyüğün üst kısmında bulundu ve mimari üslubu, resmi bir yapı olduğuna ve muhtemelen bir “kült mekanı” ya da tapınak olarak kullanıldığına işaret ediyor.
Kani Shaie’deki son kazılarda, diğer eserlerin yanı sıra yönetimle ilişkili antik “silindir mühürler” de ortaya çıkarıldı. C: Coimbra Üniversitesi
Silindir mühür ve diğer buluntular
Araştırmacılar ayrıca toplumdaki “gösteriş” ya da statü sergilemesine işaret ediyor olabilecek bir altın kolye ucu parçası ile Uruk dönemine ait ve yönetim ile siyasal otoriteyle ilişkilendirilen “silindir mühürler” de buldular.
Ekip ayrıca, pişmiş kil veya taştan yapılmış konilerin, duvara taze sıvaya uçlarından bastırılarak yerleştirildiği dekoratif süslemeler olan eski “duvar konileri” keşfetti. Konilerin düz yüzleri boyanarak üçgenler ve zikzaklar gibi geometrik desenlerle bir mozaik etkisi yaratılıyordu. Bu duvar konileri, yapının “kamusal ya da törensel” bir yapı olduğuna dair bir başka kanıt olarak değerlendiriliyor.
Kani Shaie, Uruk’un yaklaşık 480 kilometre kuzeyinde yer alıyor (yaya olarak yaklaşık 15 günlük mesafe). Yeni bulgular, uzaklığı nedeniyle daha önce arkeologlarca çevresel/periferik sayılan bu yerleşimin Uruk döneminde aslında öyle olmadığını; eski Mezopotamya’ya yayılmış geniş bir kültürel ve siyasal ağın parçası olduğunu düşündürüyor.
Arkeologlar, keşfin Kani Shaie yerleşiminin Güney Mezopotamya’daki antik Uruk kentini merkez alan bir kültürel ağ ile bütünleştiğini gösterdiğini söylüyor. C: Coimbra Üniversitesi
Araştırmacılar, “Kani Shaie, Dicle’nin doğusunda, Erken Tunç Çağı’ndan MÖ 3. binyıla uzanan insan yerleşim sürekliliğini anlamak için en önemli arkeolojik alan olarak kabul ediliyor” diyor.
Eski Uruk
Sahada 2013’ten beri kazılar yürütülüyor ve bu bölgede yerleşimin Kalkolitik dönemden (yaklaşık MÖ 6.500) MÖ 2.500’e kadar sürdüğüne dair kanıtlar bulundu.
Uruk (günümüz Warka’sı, güney Irak), dünyanın ilk kenti olmuş olabilir ve Sümerler ile sonraki Mezopotamya uygarlıklarını derinden etkilemişti. Uruk halkına, tüm Mezopotamya’da binlerce yıl kullanılan, muhtemelen ilk yazı sistemi olan çivi yazısını icat etme onuru atfediliyor. Ayrıca, tarımsal ürün sayımları için kullanıldığı anlaşılan ilk yazılı sayıların geliştirilmesi de onlarla ilişkilendiriliyor.
Araştırmacılara göre bina bir “kült mekan” veya ibadethane olabilir. C: Coimbra Üniversitesi
Uruk, daha sonra Mezopotamya uygarlıklarınca tapınaklar için benimsenecek “ziggurat” tarzı yapımın da öncüsüydü; rahiplerin özel giysiler ve dini ikonografiyle ayırt edildiği ilk yer de burası olmuş olabilir.
Live Science. 3 Kasım 2025.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >