Blog
Kanada’da ‘Ölüm Meleði’ Adlý Tyrannosaurus Türü Bulundu
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumKanada’da ‘Ölüm Meleði’ Adlý Tyrannosaurus Türü Bulundu
Yaklaþýk 80 milyon yýl önce Kuzey Amerika’da yaþamýþ “Ölüm Meleði” adý verilen yeni bir tyrannosaur türü keþfedildi.
79.5 milyon yaþýnda Thanatotheristes degrootorum, Kuzey Amerika’da þimdiye kadar kaydedilen bilinen en eski tyrannosaur oldu. Ayrýca 50 yýl içinde Kanada’da keþfedilen daha önce bilinmeyen ilk tyrannosaur türüydü.
Araþtýrmanýn baþ yazarý Jared Voris, “Kesinlikle oldukça heybetli bir hayvan olmalýydý, yaklaþýk 2,4 metre boyunda.” diyor.
T. degrootorum, yaklaþýk 145 milyon ila 65 milyon yýl önce süren dinozor çaðýnýn son dönemi olan Kretase döneminde yaþadý. Heybetli canavarýn 7 santimetreden uzun aðýz dolusu býçak benzeri diþleri vardý. Burnundan kuyruðuna kadar dinozor yaklaþýk 8 metre uzunluðundaydý.
Araþtýrmacýlar, yeni keþfedilen tyrannosaur’un sadece iki kafatasý parçasýna ve çenesine sahipler (bu nedenle, bu hesaplama için arka uzuvlara ihtiyaç duyulduðu için kütlesini tahmin edemediler), ancak ortaya çýkarýlan fosiller, yaratýðý yeni bir tür olarak tanýmlamak için yeterliydi.
Araþtýrmacýlar bu türe Thanatotheristes adýný verdiler. Bu kelime “Thanatos”, Yunan ölüm tanrýsý ve “reaper”‘ýn Yunancasý “theristes” kelimelerinden oluþuyor.
Diðer tyrannosaurlar gibi, “ölüm meleði”, kafatasýnda korkunç bir görünüm veren garip yumrulara sahipti. Ama ayný zamanda eþsiz bir özelliði vardý: Üst burnu boyunca gözlerinden uzanan farklý bir dikey çýkýntý.
Voris, “Bu çýkýntý, diðer tyrannosaur türlerinde daha önce gördüðümüz hiçbir þeye benzemiyor. Çýkýntýnýn ne iþe yaradýðýndan tam olarak emin deðiliz.” diyor.
Sahildeki dinozor
Dinozorun kafatasýnýn ve çenelerinin parçalarý, 2010’da dinozor kalýntýlarýný Güney Alberta’daki Bow Nehri kýyýsýnda tespit eden Kanadalý çift tarafýndan keþfedildi. Yakýnlardaki bir yerde, birkaç dinozor türünün kalýntýlarýný içeren baþka bir kafatasý bulundu.
Çalýþmanýn eþ yazarý Darla Zelenitsky, bu kaya oluþumunda bulunan diðer dinozorlarýn sadece bitki yiyicilerden oluþtuðunu söylüyor. Bu dinozor türleri þunlardý: Boynuzlu dinozor ve Xenoceratops foremostensis ve pachycephalosaur Colepiocephale lambei.
Bu otçullarýn T. degrootorum ile ayný kaya tabakasýnda bulunduklarý düþünüldüðünde, etoburun günlük menüsünde yer alýyor olmalý yerinde bir tahmin.
Fosilleri bulan çift, Alberta’daki Kraliyet Tyrrell Müzesi’ne keþif hakkýnda bilgi verdi, ancak Voris müzenin koleksiyonlarýna girene kadar bunun yeni bir tür olduðunu fark etmedi.
Yaklaþýk 80 cm kafataslarýný inceledikten sonra Voris ve meslektaþlarý, T. degrootorum’un güney Alberta ve Montana’daki Daspletosaurus da dahil olmak üzere diðer tirannosaurlara benzediðini buldular. Çünkü uzun ve derin bir burnu vardý.
Zelenitsky, “Bu özellikler diðer bölgelerdeki tyrannosaur gruplarýndan farklýydý: Albertosaurus gibi daha hafif yapýlý akrabalarý, güney orta Alberta’da biraz daha kuzeyde yaþama eðilimindeydi.” diyor.
Zelenitsky, “Bu tyrannosaurlarýn neden bu kadar farklý vücut tiplerine ve kafa þekillerine sahip olduðu belli deðil, ancak diyetlerindeki farklýlýklardan kaynaklanmýþ olabilir. Yani, yedikleri avýn türü ve onlarý avlama stratejileri.” diyor.
Yeni keþif, Daspletosaurus benzeri tyrannosaurlarýn batý Kuzey Amerika’nýn kuzey kesiminde yaklaþýk 80 milyon yýl önce farklýlaþtýðýný gösteriyor. Belirli zamanlarda ve yerlerde karakteristik olarak farklý tyrannosaur alt gruplarý vardý ve hepsi birbirine karýþmamýþtý.
Dahasý, T. degrootorum, yaklaþýk 12 milyon yýl sonra yaþayan T. rex kadar büyük deðildi, ancak bu keþif, tyrannosaurlarýn T. rex gibi muazzam hiperkarnivorlar olmadýðýný, yine de kendi eþsiz vücut tipleri ile kendi alanlarýna sahip birçok alt grup olduðunu gösteriyor.
Live Science. 13 Þubat 2020.
Makale: Voris, J. T., Therrien, F., Zelenitsky, D. K., & Brown, C. M. (2020). A new tyrannosaurine (Theropoda: Tyrannosauridae) from the Campanian Foremost Formation of Alberta, Canada, provides insight into the evolution and biogeography of tyrannosaurids. Cretaceous Research, 104388.
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >