Nokta/çizgi dizileriyle ilişkili hayvan tasvirlerine örnekler. C: Wikimedia Commons

Buzul çağı avcı-toplayıcıları tarafından kullanılan ilkel bir yazı sistemi, 20.000 yıllık işaretlerin bir tür Ay takvimi olduğu sonucuna varan bir çalışma ile ortaya çıkarılmış gibi görünüyor.

Araştırma, mağara çizimlerinin yalnızca bir sanatsal ifade biçimi olmadığını, aynı zamanda hayvanların üreme döngülerinin zamanlaması hakkında karmaşık bilgileri kaydetmek için kullanıldığını öne sürüyor.

Ben Bacon, diğer eşdeğer kayıt tutma sistemlerinden en az 10.000 yıl öncesine ait olduğuna inanılan “proto-yazı” sistemini çözmek için sayısız saat harcadı. Bir akademisyen ekibine teorisini sundu ve akademisyenler, arkeolog olmamasına rağmen onu teoriyi sürdürmesi için cesaretlendirdi.

Bacon, Cambridge Archaeological Journal’da bir makale yayınlamak için Durham Üniversitesi’nden iki profesör ve University College London’dan bir profesörden oluşan bir ekiple işbirliği yaptı.

Durham Üniversitesi’nde arkeolog olan Prof Paul Pettitt, “Sonuçlar, buzul çağındaki avcı-toplayıcıların sistemik bir takvim ve bu takvimdeki önemli ekolojik olaylarla ilgili bilgileri kaydetmek için işaretler kullanan ilk kişiler olduğunu gösteriyor.” diyor.

Avrupa’da ren geyiği, balık ve artık soyu tükenmiş yaban öküzü ve bizon gibi türlerin mağara resimleri bulunuyor. Bu tasvirlerin yanı sıra, Avrupa’daki mağara duvarlarında ve taşınabilir nesnelerde 600’den fazla buzul çağı tasvirinde nokta dizileri ve diğer işaretler var. Arkeologlar uzun zamandır bu işaretlerin bir anlamı olduğuna inanıyorlardı ama kimse onları deşifre etmemişti.

Nokta/çizgi dizileriyle ilişkili hayvan tasvirlerine örnekler. C: Wikimedia Commons

Bacon, İngiliz Kütüphanesi’ndeki önceki araştırmalara ve mağara sanatı tasvirlerine erişerek ve tekrar eden kalıpları arayarak, insanların 20.000 yıl önce söylediklerini çözmek için işe koyuldu.

Bugün eşdeğer hayvanların doğum döngülerini bir referans noktası olarak kullanan ekip, buzul çağındaki hayvanlarla ilişkili işaretlerin sayısının, çiftleştikleri zamana göre Ay takvimi ile ilişkili bir kayıt olduğu sonucuna vardı. Araştırmacılar, farklı bir çizginin diğerine eklenmesiyle oluşan “Y” işaretinin “doğum yapmak” anlamına geldiğine inanıyorlar.

Pettitt, “Lascaux ve Altamira mağaralarında muhteşem bir sanat mirası bırakan bu insanların, aynı zamanda, türümüz arasında zamanla sıradan hale gelecek olan erken zaman işleyişine dair bir kayıt da bıraktıklarını gösterebiliyoruz.” diyor.

İşaretlerin konuşmayı kaydetmek yerine sayısal olarak bilgi kaydettiği düşünüldüğünden, MÖ 3400’den itibaren Sümer’de ortaya çıkan piktografik ve çivi yazısı sistemleri anlamında “yazı” olarak değerlendirilmiyorlar. Ancak bir proto-yazı sistemi olarak sınıflandırılıyorlar.

Bacon, bu çalışmanın, çizimlerden sorumlu kişileri “birdenbire çok daha yakın” hissettirdiğini söylüyor. “Dünyalarının derinliklerine indikçe, bu eski ataların bize daha önce düşündüğümüzden çok daha fazla benzediğini keşfediyoruz.”

Bulgular, araştırma ekibini mağara çizimlerinde bulunan diğer işaretlerin anlamı hakkında daha fazla araştırma yapmaya teşvik etti.

Bacon, “Umduğumuz ve ilk çalışmanın ümit verici olduğu şey, proto-yazı sisteminin daha fazla parçasının kilidini açmanın, atalarımızın hangi bilgilere değer verdiğini anlamamıza izin vermesi.” diyor.

The Guardian. 5 Ocak 2022.

Makale: Bacon, B., Khatiri, A., Palmer, J., Freeth, T., Pettitt, P., & Kentridge, R. (2023).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >