Malatya Kültür ve Turizm Müdürlüðü, Fransa'nýn Louvre Müzesi'nde sergilenen Hitit Kralý Maradas'ýn atlý araba üzerinde geyik avýnýn betimlendiði kabartmanýn, UNESCO'nun "Dünya Kültür Mirasý Geçici Listesi"nde yer alan Aslantepe Höyüðü'nden 1891'de çýkarýldýðýný belirledi.

TRT'nin 1986'da hazýrladýðý Malatya belgeselinde de bahsedilen eserin, Türkiye'ye iade edilmesi için çalýþma baþlatýldý.

Anadolu topraklarýnýn zengin tarihi kültürünü yansýtan, ilk þehir devletinin kurulmasýna sahne olan Malatya'daki Aslantepe Höyüðü, duvarlarýna renkli figürler iþlenmiþ kerpiçten sarayý, 5 bin 500 yýllýk geçmiþe sahip tapýnaðý, kýlýç ve mýzraklarýyla tarihe ýþýk tutuyor.

Fýrat Nehri'nin batý kýyýsýnda, Malatya'ya 7 kilometre mesafedeki Aslantepe, yüksek tarým potansiyeli, sulak alanlarý ve nehrin taþkýnlarýndan korunan yapýsý sayesinde binlerce yýl insanoðluna kucak açmýþ tarihi mekanlar arasýnda bulunuyor.

Milattan önce 5 binli yýllara dayanan Geç Kalkolitik dönemden Demir Çaðý'na kadar geçen tarihsel sürecin buluntularýna rastlanan Aslantepe, Hitit'lerden Roma ve Bizans'a kadar pek çok medeniyetin de izlerini saklýyor.

Yapýlan kazý çalýþmalarýyla Geç Hitit dönemine ait, giriþinde aslan heykelleri ve devrilmiþ bir kral heykelinin bulunduðu höyük, yaðmur drenaj hattý gibi altyapýsý bulunan kerpiçten sarayý ve 2 bini aþkýn mühürle ilk þehir devletinin yapýlarýný ortaya koyuyor.

Duvarlarýnda gücün tasvir edildiði renkli figürler ve iþlenmiþ rölyef levhalarla erken devlet sisteminin izlerini barýndýran Aslantepe'de, Mezopotamya ile benzerlik gösteren çok sayýda çanak ve çömlek de kazýlardan çýkan eserler arasýnda yer alýyor.

"Anadolu'nun ilk kent devleti ve bürokrasinin doðduðu yer"

Ýl Kültür ve Turizm Müdürü Levent Ýskenderoðlu, AA muhabirine yaptýðý açýklamada, Aslantepe Höyüðü'nün milattan önce 5 binli yýllara dayanan tarihi geçmiþi bulunduðunu belirterek, Anadolu'nun ilk kent devletinin ayný zamanda dünyanýn bilinen en eski sarayýnýn burada bulunduðunu söyledi.

Aslantepe Höyüðü'nün Anadolu'nun en önemli arkeolojik merkezlerinden olduðunu aktaran Ýskenderoðlu, þunlarý anlattý: 

"Buraya Anadolu'nun ilk kent devleti denilmesinin asýl gerekçesi burada bulunan mühürlerdir. Bu mühürler devlet bürokrasisinin burada doðduðunun bir göstergesi. Çünkü her bir mühür, bir devlet memuruna ait. Kazýlarda bugüne kadar yaklaþýk 2 bin 200 mühür çýkarýldý. Bu, devlet adýna buradaki ihtiyaçlarýn depolandýðýný ve halka memurlar aracýlýðýyla daðýtýldýðýný gösteriyor. Bu anlamda biz Anadolu'nun ilk kent devleti ve bürokrasinin doðduðu yer burasý diyoruz."

Ýskenderoðlu, 1890'lý yýllarda Fransýz arkeologlardan oluþan bir ekibin Malatya'ya geldiðinin ve 1932'de de Aslantepe Höyüðü'nde kazý çalýþmasý baþlattýklarýný ifade ederek, kazýlarý 1961 yýlýnda Ýtalyan ekibin devraldýðýný, þu anda da Roma La Sapienza Üniversitesi Öðretim Üyesi Prof. Dr. Marcella Frangipane'nin çalýþmalarýný sürdürdüðünü ifade etti.

Höyükte 1930 yýllardaki kazýlarda çýkan Hitit dönemine ait eserlerin, Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ne taþýndýðýný, büyük bir kýsmýnýn da Malatya Arkeoloji Müzesi'nde sergilendiðini belirten Ýskenderoðlu, kazýlarda çok önemli ve deðerli olduðunu düþündükleri eserlere ulaþtýklarýný kaydetti.

Arþiv taramasýnda tespit edildi

Ýskenderoðlu, Fransa'nýn Louvre Müzesi'nde sergilenen Hitit Kralý Maradas'ýn atlý araba üzerinde geyik avýnýn betimlendiði kabartmanýn da arþiv taramalarý sýrasýnda Aslantepe Höyüðü'nde bulunduðunu belirlediklerini dile getirerek, þu bilgileri verdi: 

"Arþiv taramasý yaparken, TRT'nin 1986'da Malatya'nýn tanýtýmýyla ilgili çektiði bir belgeselde, 1891 yýlýnda burada bulunup Fransa'nýn Louvre Müzesi'ne götürülen bir eserimizin olduðun tespit ettik. Bu eser 1980'li yýllarda biliniyormuþ ki belgesele konu olmuþ ama daha sonra sanýrým unutulmuþ. Bu tespiti MalatyaValimiz Ali Kaban'a arz ettik. Valimiz konuyla ilgili araþtýrma yapmamýz istedi. Bi zde ciddi bir dosya oluþturduk ve valimizin imzasýyla talebimizi Kültür ve Turizm Bakanlýðý Kültür Varlýklarý ve Müzeler Genel Müdürlüðüne ilettik. Eserin yurdumuza kazandýrýlmasý için ilk talebi yaptýk. Ýnþallah bu eser süreç içerisinde yurdumuza kazandýrýlarak doðduðu topraklara yeniden döner."

"Son yýllarda çok sayýda eser Türkiye'ye döndü"

"Geyik avý" kabartmasý hakkýnda bilgiler veren Ýskenderoðlu, sözlerini þöyle tamamladý: 

"Geç Hitit dönemine tarihlenen bir kabartma. Üzerinde bir takým 'Luvice' yazýlar bulunuyor. Kabartmada, Hitit Kralý Maradas'ýn atlý araba üzerinde geyik avýný tasvir edilmiþ. Oldukça enteresan bir kabartma. TRTbelgeselinde Aslantepe'nin dünyaca tanýnmasýnýn bu eser sayesinde olduðu belirtiliyor. Burada yine 1894 yýlýna tarihlenen, neredeyse milimetrik olarak birebir ayný sadece geyik yerine aslan olan bir kabartmamýz daha var. O eser Anadolu Medeniyetler Müzesinde sergilenmeye devam ediyor. Bu durum 'Geyik Avý' kabartmasýnýn da buraya ait olduðunu gösteriyor. Son yýllarda çok sayýda eser Türkiye'ye döndü, dönmesi beklenen eserler var. Ýnþallah bunu da kazanýrsak ülkemiz adýna mutlu olacaðýz.

www.haberler.com