Blog
Mayalarýn Kutsal Kakao Bahçelerinin Ýzleri Bulundu
Mayalarýn Kutsal Kakao Bahçelerinin Ýzleri Bulundu
www.arkeofili.com
Araþtýrmacýlar, Yucatan Yarýmadasýnda doðal olarak oluþmuþ obruklarda, Mayalarýn kutsal kakao yetiþtirdiðine dair izler buldular.
Binlerce yýl Orta Amerika’da yaþamýþ antik Maya halký için, çikolatanýn yapýldýðý kakao bitkisi tanrýlarýn bir armaðaný olarak kabul edildi – o kadar ki, bu aðaçlardan elde edilen taneler bir para birimi olarak kullanýldý.
Þimdi ise araþtýrmacýlar, Mayalarýn kutsal kakao bahçelerini ektiði yeni yerleri belirleyebildiler ve uzun zaman önce bitkilerin geliþmesi için ideal nem ve gölge dengesini saðlayacak olan korunaklý cenote topraklarýnda eski mahsulün izlerini buldular. Cenote, yer altý sularýný açýða çýkaran kireç taþý ana kayalarýnýn çökmesinden kaynaklanan doðal bir çukur veya obruklardý.
Bu cenote’ler, Meksika’nýn Yucatán Yarýmadasý’nda, koþullarýn uygun olmayacaðý açýkta kalan yüzeyde deðil, kendi mikro iklimlerine sahip alanlarda var. Yapýlan araþtýrmada, cenotelerin, kakao bitkilerinin büyümesi için önemli biyolojik belirteçler olan teobromin ve kafein içerdiði bulundu.
Ekip ayrýca, bu gizli yerlerde gerçekleþtirilen çok sayýda ritüel belirtisi keþfetti: Taþ merdivenler ve oymalar, sunaklar ve daha yüksek güçlere adak olarak kullanýlmýþ yeþim ve seramikler.
Toprak bilimci Richard Terry, “Birkaç yýl teobromin aradýk ve bazý yerlerde beklemediðimiz halde kakao bulduk.” diyor.
“Ayrýca tören eserlerini görünce de þaþýrdýk. Öðrencilerim bu obruklardan birine iple indi ve ‘Vay canýna! Burada bir yapý var!’ dediler. Obruðun üçte birini taþla dolduran bir merdiven vardý.”
Bu düdenlerden çýkarýlan toprak, sýcak su ile kaplanmadan önce kurutuldu ve elendi. Ayrý ayrý elementleri ayýrmak için bir santrifüje kondu. Daha sonra topraðýn ne içerdiðini görmek için kütle spektrometrisi kullanýldý. Son olarak, sonuçlar kontrol numuneleri ile karþýlaþtýrýlarak doðrulandý.
Meksika’daki Coba yakýnlarýndaki obruklardan birinin Geç Post-Klasik dönemde (MS 1000-1400) kutsal bir kakao bahçesinin yeri olduðu düþünülüyor. Bir heykelciðin kolu ve bileziði, ayrýca birkaç seramik model kakao kapsülü ve hala büyümekte olan kakao aðaçlarýnýn kalýntýlarý bulundu.
Terry, “Þimdi dini yapýlar ve bu obruklarda yetiþen dini ürünler arasýnda bu baðlantýlara sahibiz. Kakao çekirdeklerinin para birimi olarak kullanýldýðýný bilmek, obruklarýn paranýn yetiþtirilip kontrol edilebileceði bir yer olduðu anlamýna gelir.” diyor.
Yucatán Yarýmadasý’nda, karstik süreçler (çözünür kayalarýn çözünmesi) olarak yaratýlan ve peyzajda batýk oyuklar oluþturan obruklar yaygýndý. Görünüþe göre Mayalar, bu doðal oyuklardan tam olarak yararlanmýþtý.
Dahasý, obruklarýn birçoðu bir zamanlar yoðun bir ticaret yolu olan 120 kilometrelik Maya yoluna yakýn, bu da yolun yapýmýndan sorumlu kiþilerin kakao üretiminde de kilit rol oynadýðýný gösteriyor.
Tüm bunlar, bu büyüleyici insanlar hakkýnda artan bilgimize katkýda bulunuyor: Ýster LIDAR tarama teknolojisi, isterse yepyeni toprak analiz prosedürleri olsun, bilim insanlarý, eski Maya uygarlýðýnýn halklarýnýn nasýl yaþadýklarý hakkýnda giderek daha fazla ayrýntýyý bir araya getiriyorlar.
Terry, “Bu yeni anlayýþ, ekonomik, politik ve manevi deðeri olan oldukça yüklü bir Maya manzarasýnýn zengin bir tarihsel anlatýsýný yaratýyor.” diyor.
Science Alert. 2 Þubat 2022.
Makale: Terry, R. E., Brown, B. M., Stanton, T. W., Ardren, T., Anaya, T. C., Lowry, J., … & Balzotti, C. S. (2022).
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >