Uzun zamandır Uto-Aztek dillerinin şu anda ABD olan bölgeye Meksikalı yerli mısır çiftçileri tarafından getirildiği düşünülüyordu. Ancak şimdi yeni genetik araştırmaları bu dillerin çok daha erken ortaya çıktığını gösteriyor.

Yakın zaman önce yapılan bir DNA araştırmasına göre, Meksika’daki avcı toplayıcılar Kaliforniya’ya 5.000 yıldan fazla bir süre önce göç ettiler ve güneydeki farklı dilleri bölgeye daha önce düşünülenden yaklaşık 1.000 yıl önce yaydılar.

Bulgular, Aztek ve Toltek dili Nahuatl’ın yanı sıra Hopi ve Shoshoni’yi de içeren Uto-Aztek dilleri olarak bilinen dillerin, mısır yetiştirme teknolojileriyle birlikte Meksika’dan gelen tarihöncesi göçmenler tarafından kuzeye doğru yayıldığı fikrine meydan okuyor.

New York Genom Merkezi’nde doktora sonrası araştırma görevlisi ve popülasyon genetikçisi olan çalışmanın başyazarı Nathan Nakatsuka, “Kaliforniya’ya gelen bu genetik materyalin tarihlenmesi ve konumu, Uto-Aztek göçünü anlamak için gerçekten önemli. Bunu tam olarak çözemedik, ancak şu anda Kaliforniya’ya gelen önemli miktarda insan göçüne dair kanıt sağladık.” diyor.

Kuzeye Göç

Nakatsuka ve meslektaşları, orta ve güney Kaliforniya’daki arkeolojik alanlarda bulunan 79 antik insanın dişlerinden ve kemiklerinden elde edilen antik DNA’yı inceledi. Bu kalıntılar 7.400 ila 200 yıl öncesine tarihleniyordu.

Ayrıca Meksika’nın kuzeybatı ve orta kuzeyindeki bölgelerden 2.900 ila 500 yıl öncesine tarihlenen 40 kişinin kalıntılarından antik DNA da çıkarıldı. Antik genomları karşılaştıran araştırmacılar, yaklaşık 5.200 yıl önce kuzey Meksika’dan güney ve orta Kaliforniya’ya göçün arttığına dair kanıtlar buldular.

Bu göçün zamanlaması, göçmen çiftçilerin kendilerinden önce orada yaşayan avcı-toplayıcılardan daha fazla zenginleşmesi nedeniyle, mısır çiftçiliğinin yaklaşık 4.300 yıl önce yayılmasının Uto-Aztek dillerinin yayılmasına yol açtığı yönündeki mevcut fikri çürütüyor. Ancak yeni çalışma, bu tür dillerin yaklaşık 1.000 yıl önce meydana gelen avcı-toplayıcıların göçüyle yayılmış olabileceğini gösteriyor.

Nakatsuka, mısır çiftçiliğinin daha sonra Kaliforniya’ya yayılmasının, ilk göçmen dalgasına o dönemde mısır yetiştiren ilişkili kişilerin de katıldığı daha önceki göçün sonucu olabileceğini kabul ediyor. “Ama en azından insanların Kaliforniya’ya mısır yetiştirmeden önce geldiğini görüyoruz.”

Eski Kaliforniya

Şili’nin Monte Verde kentinden 14.550 yıllık eserler, New Mexico’daki White Sands Ulusal Parkı’ndaki 23.000 yıllık insan ayak izleri ve Oregon’un Paisley Mağaraları’ndaki 14.500 yıllık insan dışkısı da dahil olmak üzere pek çok yerden elde edilen kanıtların analizi, Amerika’ya gelen ilk insanların bunu on binlerce yıl önce yaptığını gösteriyor.

Onların gelişinden sonra insanlar Amerika kıtası boyunca hareket etti ve bu son çalışma, şimdiye kadar keşfedilmemiş bir bölgesel hareketi tanımlıyor.

Ek olarak araştırmacılar, genomları yaklaşık 200 yıl önce yaşayan çalışma katılımcıları tarafından temsil edilen Yerli Chumash halkı ile Kaliforniya’nın kuzey Kanal Adaları ve yakın kıyılarındaki antik halklar arasında genetik benzerlikler keşfettiler .

Nakatsuka, çalışmanın önemli bir kısmının, gömme uygulamaları da dahil olmak üzere yerel geleneklere saygı gösterilmesini sağlamaya çalışırken antik DNA elde etmek olduğunu söylüyor. “Yerli grupları en başından beri görüşmelere dahil ettik. Onlardan bu araştırmanın çoğuna rehberlik etmelerini ve ilgilendikleri soruların yanıtlanmasını istedik.”

Araştırmaya dahil olmayan San Antonio’daki Texas Üniversitesi’nden antropoloji profesörü Robert Hard, çalışmanın farklı yerli halk grupları arasındaki ilişkilere dair daha derin bir anlayış sağladığını söylüyor.

“Bu çalışma, eski Uto-Azteklilerin mısırı orta Meksika’dan Güneybatı’ya getirdiği hipotezini çürütmeye yardımcı oluyor ve Uto-Azteklilerin mısırın ortaya çıkmasından çok önce Meksika’dan Kaliforniya’ya taşındıklarını gösteriyor.”

“Araştırmada analiz edilen kişilerin çoğunun kalıntıları, onlarca yıldır Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika’daki müzelerde sergileniyor. Artık antik DNA teknolojisindeki ilerlemelerle birlikte, bu araştırma aracılığıyla bu bireylere, tarihlerini yazmalarına yardımcı olacak bir ses veriliyor.”

Live Science. 22 Kasım 2023.

Makale: Nakatsuka, N., Holguin, B., Sedig, J. et al. (2023).

 

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >