Blog
Milyon Yýllýk Mamut Genomu, En Eski Antik DNA Rekorunu Kýrdý
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumMilyon Yýllýk Mamut Genomu, En Eski Antik DNA Rekorunu Kýrdý
Korunan DNA ilk kez bir milyon yýldan daha eski hayvan kalýntýsýndan elde edildi: Yaklaþýk 1,2 milyon yýl önce yaþamýþ iki mamut.
Genetik veriler, mamut evrimi anlayýþýmýzý kökünden deðiþtiriyor. O zamanlar Sibirya’nýn iki farklý mamut grubuna ev sahipliði yaptýðý ortaya çýktý. Kuzey Amerika’nýn mamutlarý, bu iki grup arasýndaki bir hibridizasyon olayýnýn ürünüydü ve DNA’larýnýn yarýsýný her birinden elde ettiler.
Ýsveç’teki Paleogenetik Merkezi’nden Love Dalén, “Yaklaþýk 1-2 milyon yýl önce Sibirya’da bir mamut türü [veya soyunun] olmasý yerine, þimdi iki tane var gibi görünüyor.” diyor.
Ýlk mamutlar yaklaþýk 5 milyon yýl önce Afrika’da evrimleþti. Dalén, “Baþlangýçta tropikal bir türdü.” diyor. Ancak sonraki birkaç milyon yýl içinde bazý mamutlar Afrika’dan çýktý.
Önemli bir tür, yaklaþýk 1.7 milyon yýl önce kuzey Avrasya’da geliþen bozkýr mamutuydu (Mammuthus trogontherii). Daha sonra, Kuzey Amerika, Kolomb mamutlarýna (M. columbi) ev sahipliði yaptý. Ünlü yünlü mamutlar (M. primigenius) son zamanlarýnda Avrasya’da yaþarken, sonuncusu sadece 4.000 yýl önce öldü.
Bu türlerin birbirleriyle nasýl baðlantýlý olduklarý ve neden bu þekilde evrimleþtikleri, yanýtlanmasý zor sorular.
Dalén’in meslektaþý Patrícia Pečnerová, þu anda Danimarka’daki Kopenhag Üniversitesi’nde, kuzeydoðu Sibirya’da bulunan üç mamut diþten DNA çýkardý. Bu diþler 1970’lerde Rus paleontolog Andrei Sher tarafýndan toplanmýþtý. Krestovka ve Adycha’dan toplanan iki diþ, bozkýr mamutlarýna aitmiþ gibi görünüyor ve sýrasýyla 1.1-1.2 ve 1.0-1.2 milyon yaþýnda. Üçüncüsü, Chukochya’dan, yünlü bir mamut gibi görünüyor ve 500-800.000 yaþýnda.
Daha eski olan diþ, bir milyon yýldan daha eski olan ve DNA’sý okunan ilk örnek oldu. Bu, daha önceki rekor olan 700.000 yaþýndaki bir attan elde edilen DNA’dan çok daha eski. Buna raðmen 1.9 milyon yýllýk bir Homo erectus diþi de dahil olmak üzere daha eski kalýntýlardan protein dizileri elde etmenin mümkün olduðu da kanýtlandý.
Kuzey Carolina Üniversitesi’nden Rebekah Rogers, “Bu çok havalý görünüyor.” diyor. “Paleontoloji ve genetiði her zamankinden daha derin bir zaman ölçeðinde bir araya getiriyor.”
Ekip, Adycha ve Chukochya diþlerinin her ikisinin de sonraki yünlü mamutlarýn atalarý gibi göründüðünü keþfetti. Ancak Krestovka diþi bir sürprizdi. Adycha ile yaklaþýk ayný yaþta olmasýna raðmen, DNA’sý oldukça farklýydý. Ait olduðu mamut, diðer Avrasya mamutlarýndan en az 1.78-2.66 milyon yýl önce ayrýlan ayrý bir soyun üyesiydi.
Dalén’in ekibi, Krestovka mamutlarýnýn Kuzey Amerika’yý ilk kolonileþtiren ve bir kara köprüsünü geçerek, belki de 1,5 milyon yýl önceki Alaska’ya giden mamutlar olduðuna inanýyor. Dalén, “Modelimize göre, Kuzey Amerika’daki 1,5 ila 0,5 milyon yýl önce mamutlar yalnýzca bu Krestovka tipiydi.” diyor.
Ancak, DNA’sý zaten bilinen Kuzey Amerika’nýn daha sonraki Kolomb mamutlarý, sadece Krestovka mamutlarýnýn torunlarý deðildi. Sibirya’da bozkýr mamutlarý yavaþ yavaþ yünlü mamutlara yol açtý. Dalén, çok daha sonra, “küçük bir yünlü mamut grubu Bering kara köprüsünü geçip Kuzey Amerika’ya girdi ve orada Krestovka mamutlarýnýn geri kalanýyla melezleþti” diyor.
Sonuç, 50:50 oranýnda Krestovka ve yünlü mamut soyundan oluþan Kolomb mamutlardý.
Þu anda Ýsveç Uppsala Üniversitesi’nde bulunan ortak yazar Tom van der Valk, bu tür melezleþmenin yeni türlerin kökeninde yaygýn olduðunu söylüyor. “Bu, son on yýlda türleþme hakkýnda konuþtuðumuzda deðiþen en önemli þeylerden biri. Görünüþe göre gittikçe daha fazla, baktýðýmýzda soylar arasýnda bir süredir ayrý olan ve sonra tekrar karýþan gen akýþýný buluyoruz. “
Londra, Ýngiltere’deki Doða Tarihi Müzesi’nden Tori Herridge, “Bu çalýþmanýn gösterdiði þey, biyolojinin daðýnýk olduðudur.” diyor. Bir türün oluþumu nadiren popülasyonun ikiye bölünmesi kadar basittir.
Analizler ayrýca yünlü mamutlarýn evrimine de yeni bir ýþýk tuttu.
Daha önce, yünlü mamutlarýn buzul çaðýnýn soðuk iklimine tepki olarak kalýn deri ve diðer adaptasyonlar geliþtirdiði varsayýlýyordu.
Ancak DNA, tüylü mamutlarýn soðuða adaptasyonlarýnýn çoðunun daha önceki bozkýr mamut benzeri popülasyonlarda zaten mevcut olduðunu gösteriyor. Van der Valk, “Bu, tek bir hýzlý adaptasyon patlamasý yerine, bu ortamda yavaþ yavaþ iyileþen aþamalý bir süreç oldu.” diyor.
Herridge, bu, bazý tüylü mamut özelliklerinin evrimi için yeni bir açýklamaya ihtiyacýmýz olabileceði anlamýna geliyor. “Belki de soðuk adaptasyonu ana itici güç deðildir.”
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >