Blog
Mýsýr’da Ýlk Defa ‘Çamur Mumya’ Keþfedildi
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumMýsýr’da Ýlk Defa ‘Çamur Mumya’ Keþfedildi
Araþtýrmacýlar, bu alýþýlmadýk, düþük maliyetli mumyalama yöntemini daha önce hiç gözlemlememiþlerdi.
Antik Mýsýr’dan kalma, türüne az rastlanan “çamur mumya”nýn keþfi; ölüyü katýlaþmýþ çamurdan bir kabuk ile kaplanmýþ þekilde bulmak gibi bir beklentisi olmayan arkeologlarý þaþkýna çevirdi.
Araþtýrmacýlarýn PLOS One adlý akademik dergide yayýmlanan çalýþmalarýnda belirttiklerine göre “çamur kabuk”, eþsiz bir keþif; ölüme dair Mýsýr arkeolojik kayýtlarýnda daha önce belgelenmemiþ bir yaklaþýmý ortaya koyuyor.
“Çamur sargý”nýn mumya hasar gördükten sonra onu sabit tutabilmek için kullanýlmýþ olmasý mümkün; fakat çamur, ayný zamanda, toplumdaki elitlerin kullandýklarý uygulamalarý taklit etmek amacýyla da kullanýlmýþ olabilir; araþtýrmacýlara göre bu kiþiler, Yeni Krallýk Dönemi’nin sonundan 21. Hanedan’a dek süren yaklaþýk 350 yýllýk bir zaman dilimi (MÖ 1294-MÖ 945) boyunca, reçine bazlý ithal materyallerle mumyalanmýþlardý.
Peki öyleyse bu birey neden reçine ile deðil de çamur ile kaplanmýþtý? Sydney Macquarine Üniversitesi Tarih ve Arkeoloji Departmaný’nda araþtýrma görevlisi olan, araþtýrmanýn lideri Karin Sowada; bu soruyu, “Çamur, çok daha ucuz bir materyal.” þeklinde cevaplýyor.
Mumyanýn sahip olduðu tek tuhaflýk, çamurdan kýlýfý deðil. Mumya, MÖ 1207’ye tarihleniyor; öldükten sonra zarar görmüþ ve hatta yanlýþlýkla, normalde daha yakýn bir zamanda ölen bir kadýna ait olan tabut ile defnedilmiþ.
Týpký birçok Mýsýr mumyasý gibi “çamur mumya” ve onun kapaklý tabutu da 1800’lerde Batýlý bir koleksiyoner tarafýndan satýn alýnmýþtý; bu kiþi, Ýngiliz-Avustralyalý bir politikacý olan Sir Charles Nicholson’dý ve elde ettiklerini Avustralya’ya getirmiþti. Nicholson bunlarý 1860 yýlýnda Sydney Üniversitesi’ne baðýþladý; günümüzde hala, üniversitenin Chau Chak Wing Müzesi’nde bulunuyorlar. Fakat görünüþe göre eserleri satan her kimse, Nicholson’u kandýrmýþtý; tabut, içine defnedilen bedenden çok daha gençti.
Araþtýrmacýlar; çalýþmalarýnda, “Yerel satýcýlar, muhtemelen eksiksiz bir ‘set’ satabilmek için, mumyalanmýþ alakasýz bir bedeni tabut içine yerleþtirdiler. Bu, yerel antika ticaretinde ünlü bir uygulamaydý.” þeklinde yazýyor. Tabutun üzerine bir kadýnýn ismi -Meruah ya da Meru(t)ah- yer alýyor ve tabut, üzerindeki ikonografiye bakýlýrsa MÖ 1000 civarýna tarihleniyor ki bu durumda içindeki mumyadan 200 yýl daha genç olduðu anlaþýlýyor.
Tabut içindeki birey Meruah’ýn kendisi olmasa da anatomik ipuçlarý bu bireyin bir kadýn olduðunu ve 26 ile 35 yaþlarý arasýnda öldüðünü gösteriyor.
Çamurlu Onarým
Araþtýrmacýlar; mumyanýn sýra dýþý olduðunu ilk kez 1999 yýlýnda, bilgisayarlý tomografi sonucu içeride tuhaf bir þey olduðu ortaya çýktýðýnda sezdiler. Ýncelemek amacýyla sargýlardan birkaç örnek aldýlar ve sargýlarýn kumlu bir çamur karýþýmý içerdiðini keþfettiler. Yeni bir araþtýrma ekibi mumyayý 2017 yýlýnda yeniden incelediðinde, özellikle de çamur parçalarý kimyasal anlamda ele alýndýðýnda, kabuk hakkýnda daha önce bilinmeyen detaylar açýða çýktý.
Kadýn, öldükten sonra mumyalanmýþ ve kumaþlara sarýlmýþtý. Daha sonra -sol dizi ve alt bacaðý da dahil- kalýntýlarý, bilinmeyen koþullar altýnda zarar görmüþtü. Bu zarar, muhtemelen mezar hýrsýzlarý tarafýndan gerçekleþtirilmiþti. Neden olunan hasar; büyük ihtimalle definden sonraki bir ya da iki jenerasyon içinde, birilerini mumyayý onarmalarý için harekete geçirmiþti. Bu; sargýlarla yeniden sarma, paketleme, kumaþlarla doldurma ve çamurdan kabuðun uygulanmasýndan oluþan bir süreçti.
“Mumyayý onaran kiþi; çamur, kum ve samandan oluþan bir hamuru keten sargýlarýn arasýna yerleþtirerek karmaþýk ve topraðýmsý bir sandviç meydana getirmiþti. Çamur karýþýmýnýn dibinde beyaz kireç taþý pigmentinden oluþan bir baz kat bulunuyorken, üzeri ise kýrmýzý mineral pigment olan aþý boyasý ile kaplýydý.” diyor Sowada. “Görünüþe göre çamur, çarþaflar hala nemli ve yumuþakken uygulanmýþtý. Vücut; keten bezler ile sarýlmýþ, çamurdan kabuk uygulanmýþ ve daha sonra üzerine baþka sargýlar yerleþtirilmiþti.”
Sonralarý, mumya yeniden zarar gördü fakat bu sefer zarar gören çenenin ve kafanýn sað tarafýydý. Bu hasar, çamur kabuk da dahil olmak üzere katmanlarýn tamamýný etkilediðinden, araþtýrmacýlar bu hasarýn çok daha yeni olduðunu ve hasar görmüþ alanlarýn sabitlenmesi için metal pimlerin takýldýðýný düþünüyor.
Bu “çamur mumya”, ölüm sonrasý onarýma konu alan tek antik Mýsýr mumyasý deðil; Kral I. Seti ve Kral III. Amenhotep’in (Kral Tut’un büyükbabasý) bedeni de birden çok kez sarýlmýþtý.
“Kadýnýn çamur kabuðu, Mýsýr mumyalamasý adýna oldukça yeni bir keþif.” diyor Sowada. “Bu çalýþma, antik Mýsýrlýlarýn ölülerine nasýl muamele ettiklerine ve onlarý nasýl donattýklarýna dair çok daha büyük ve ayrýntýlý bir resmi inþa etmek konusunda destek saðlayacak.”
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >