Blog
Mısır’daki Marea Antik Kenti’nde keşfedilen binlerce ‘Nummi Minimi’ sikkesi incelendi
Bizans döneminde Filoksenit olarak bilinen Marea, İskenderiye’nin güneybatısında yer alan büyük bir liman kentiydi.
www.arkeonews.com
Varşova Üniversitesi Arkeoloji Fakültesi’nden nümismatistler, İskenderiye’nin 45 kilometre güneybatısında bulunan Marea Antik Kenti’nde keşfedilen; önce göz ardı edilen binlerce küçük sikkeyi (Nummi Minimi) incelediler.
Bulgular, literatürün antik çağın sonunda Mısır’daki parasal dolaşım anlayışını yeniden şekillendiriyor.
Bizans döneminde Filoksenit olarak bilinen Marea, İskenderiye’nin güneybatısında yer alan büyük bir liman kentiydi. Antik çağda, diğer şeylerin yanı sıra, Akdeniz’in her yerinde satılan mükemmel şarabı ile ünlüydü.
İskenderiye yakınlarındaki Mariut Gölü’nde bulunan, Roma ve Bizans döneminde önemli bir limandı ve muhtemelen Ptolemaios döneminde zaten vardı. Kanallarla Nil ve Akdeniz’e bağlı olduğu için Yukarı Mısır’dan da ürünler getirildi.
Marea’nın önemi, en uzunu (125 m) su geçirmez harçla bağlanmış güçlü taş kesme taşlardan inşa edilmiş dört uzun iskele ile kanıtlanmıştır. İmparator Justinianus döneminde dikkat çekici bir altyapı ve mimari geliştirdi ve Mısır çölünde bulunan Hıristiyanlık tarihinin en ünlü şehitlerinden biri olan Aziz Menas’ın mezarına giden hacılar için önemli bir dinlenme yeri haline geldi.
Polonya Akdeniz Arkeoloji Merkezi UW (Varşova Üniversitesi) 2000 yılından bu yana Marea’da arkeolojik araştırmalar yürütüyor. Mevcut çalışma Profesör Tomasz Derda tarafından denetlenmektedir.
Şu anda, geniş hamam kompleksinde ve Justinianus döneminde inşa edilen büyük bazilikada da kazılar devam ediyor.
Varşova Üniversitesi Arkeoloji Fakültesi’nden Dr. Piotr Jaworski liderliğindeki nümismatistlerden oluşan bir ekip, yaklaşık 8.500 Bizans ve Emevi sikkesini inceledi. Bunların arasında, Ebu Mena’ya giden hacı yolunun son aşamasından önce şehirde kalan şehir sakinleri ve hacılar tarafından kaybedilen kese kalıntıları ve binlerce madeni para gibi çeşitli hazineler var.
“Marea’da yürüttüğümüz araştırmanın önemi göz ardı edilemez, çünkü bu zengin Bizans şehrinin maddi kültürü, bölgedeki en önemli şehir olan İskenderiye hakkında bir fikir veriyor. Kentin 19. ve 20. yüzyıllardaki hızlı gelişimi nedeniyle, orada arkeolojik araştırma yapma olanakları son derece sınırlıdır ve parasal buluntular üzerinde yapılan araştırmaların durumu tatmin edici olmaktan uzaktır” diyor Dr. Piotr Jaworski.
Marea’da (Filoksenit) yapılan nümismatik araştırmaların sonuçları şaşırtıcıdır, çünkü antik çağın sonunda Mısır’daki parasal dolaşımın literatürden bilinenden farklı bir resmini çizerler. Mevcut yayınların çoğu, Bizans İskenderiyesi’nin sikkelerine odaklanmaktadır.
Polonyalı nümismatistler için önemli bir istisna ve temel referans materyali, Hans-Christoph Noeske tarafından derlenen, yakındaki Abu Mena’dan elde edilen buluntulardır. Araştırma bulguları, Emevî halifelerinin iktidara gelmesinden önce Mısır’ın, ülke topraklarının çok ötesine uzanan ve Doğu Akdeniz’in geniş alanlarını kapsayan bir ekonomik bölgenin parçası gibi göründüğünü ve parasal dolaşım modelinin en yakın benzerinin günümüz İsrail’inde bulunabileceğini göstermektedir.
Varşova Üniversitesi basın açıklamasına göre, bu önemli bulgular, görünüşte en az çekici madeni para grubu olmasına rağmen, en çok sayıda (toplam buluntu sayısının yaklaşık yüzde 75’i) odaklanılması nedeniyle mümkün oldu: nummi minimi olarak adlandırılan sadece birkaç milimetre çapında olanlar.
“Nummi minimi” nin çoğu, bölgede çok sayıda kalıntısı keşfedilen torbalarda saklandı. Bu sikkeler şimdiye kadar bilimsel yayınlarda büyük ölçüde marjinalleştirildi. Bununla birlikte, Varşova Üniversitesi’nden nümismatistler, en küçük ve kötü korunmuş olanları bile her örneği incelemeye karar verdiler.
Bu sayede, Marea’da (Filoksenit) bulunan “nummi minimi” grubunda, Vandal kralları tarafından Kartaca’da basılan sikkelerin baskın olduğunu ve ardından Afrika’nın barbarlardan kurtarılmasından sonra Justinianus tarafından keşfedildi.
Araştırmacılar ayrıca, Vandal sikkeleri gibi, Ostrogot krallığının Justinianus tarafından sona erdirilmesinden sonra Doğu Akdeniz’e geniş çapta akmaya başlayan Ostrogot küçük sikkelerini de belirlediler.
Marea’da bulunan sikkeler arasında önemli bir yüzdesi yerel Mısır taklitleridir. Bunlar arasında Aksum Krallığı’nın sikkelerinden esinlenen sikkeler ve İskenderiye’de basılan Bizans sikkelerinin taklitleri yer alıyor. Şaşırtıcı derecede büyük bir kısmına “blanki”, yani yedek madeni para işlevi gören bakır veya kurşundan yapılmış boş madeni para diskleri denir.
Warsaw University
Kapak Fotoğrafı: Piotr Jaworski, Warsaw University
By Leman Altuntaş
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >