Blog
Neandertaller ve Denisovalýlar Bu Maðarada Yaþamýþ ve Çiftleþmiþ
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumNeandertaller ve Denisovalýlar Bu Maðarada Yaþamýþ ve Çiftleþmiþ
Neandertaller ve Denisovalýlar, uzak bir Sibirya maðarasýnda binlerce yýl boyunca kelimenin tam anlamýyla oda arkadaþlarýydý.
Araþtýrmacýlar, Neandertallerin, Denisovalýlarýn ve hatta belki de modern insanlarýn tarih boyunca bir arada yaþadýklarý tek yerin burasý olabileceðini söylüyor.
Bu maðara o kadar popülerdi ki, son 300.000 yýl boyunca homininler (insanlarý, atalarýmýzý ve þempanze gibi yakýn evrimsel kuzenlerimizi içeren bir grup), hem sýcak hem de soðuk dönemlerde neredeyse sürekli olarak burada görülüyordu.
Fosilleri ve DNA’yý analiz eden araþtýrmacýlar, esrarengiz Denisovalýlarýn maðarada en az 200.000 yýl öncesinden, 50.000 yýl öncesine kadar yaþadýðýný ve Neandertallerin 190.000 yýl öncesinden 100.000 yýl öncesine kadar orada yaþadýðýný öðrendi.
Neandertallerin ve Denisova’larýn karýþmasý tamamen birdenbire gerçekleþmedi. Araþtýrmacýlar 2018’de, Neandertal annesi ve Denisovalý babasý olan genç bir kýzýn kemik parçasý üzerinde, iki hominin grubunun melezleþmesinin ilk doðrudan kanýtýný yayýnladý.
Yeni araþtýrmalar, kalýntýlarý Denisova Maðarasý’nda bulunan bu kýzýn yaklaþýk 100.000 yýl önce yaþadýðýný gösteriyor.
Maðarayý tarihlemek
Araþtýrmacýlar son 40 yýldýr Sibirya’daki Altay Daðlarý’nýn eteklerinde bulunan Denisova Maðarasýný kazýyorlar.
2010 yýlýnda söz konusu maðara, daha önce bilinmeyen bir hominine ait parmak kemiði bulunduðunda ve genomu yayýnlandýðýnda dünya çapýnda tanýndý. Maðaranýn isminden dolayý bu hominin türüne Denisovalýlar dendi.
Ancak þimdiye kadar çok az eser bulunduðundan, maðarada yaþayanlarýn orada ne zaman yaþadýklarýndan tam olarak emin olunamýyordu. Þimdi ise iki yeni çalýþma, maðaranýn sakinleri için bir kronoloji ortaya koyuyor.
Çalýþmalardan birinde, maðaradaki tortularýn yaþýný belirlemek için optik tarihleme kullanýldý. Radyokarbon tarihleme yöntemi kullanýlamýyordu, çünkü bu teknik, organik nesneleri yalnýzca 50.000 yýl öncesine kadar güvenilir bir þekilde tarihlendirebiliyordu. Buna karþýlýk, optik tarihleme, topraktaki kuvars ve feldispat tanelerinin en son güneþ ýþýðýna maruz kaldýklarý zamanýn belirlenmesini saðlýyor.
Diðer çalýþmada, araþtýrmacýlar, bölgenin üst katmanlarýnda bulunan kemik, diþ ve kömür parçalarýnýn yaþlarýný bulmak için radyoaktif bir karbon izotopunun tahmin edilebilir bozunumuna baktýlar; ve sonra maðaranýn tüm yeni keþif tarihlerini birleþtiren istatistiksel bir model yarattýlar.
Araþtýrmanýn eþ yazarý Bo Li, “Denisova Maðarasý’ndaki en derin ve en eski çökeltileri tarihlemek ve tortular için saðlam bir kronoloji inþa etmek için yeni yöntemler icat etmek zorunda kaldýk.” diyor.
Araþtýrmanýn baþ yazarý Katerina Douka, “Dahasý, yeni istatistiksel model, tabakalanmadan sonra kolaylýkla yerinden edilebilen bu küçük ve izole edilmiþ fosiller için mevcut olan bütün kanýtlarýn birleþtirilmesine yardýmcý oldu. ”
Buna raðmen, maðaradaki tarihlenmiþ malzeme ile ilgili sorular devam ediyor. Örneðin, “insan fosilleri, insan iskanýndan mý, yoksa etobur faaliyetlerinden mi kaynaklanýyor ve orijinal tabakalanma konumlarýndan uzak bir yere taþýndýlar mý?” diye soruyor çalýþma araþtýrmacýsý Chris Stringer.
Modern insan tarihi
Maðara hakkýnda bir baþka bilmece de var: Modern insanlar orada yaþamýþ mýydý? Bizim türümüz (Homo sapiens) Asya’nýn diðer bölgelerinde 50.000 yýl öncesinde mevcuttu, ancak herhangi bir Homo sapiens’in maðaradaki Denisovalýlarla etkileþime girip girmediði belli deðil.
Bunun nedeni, bilim insanlarýnýn henüz maðarada modern insanlara ait fosil veya genetik izler bulamamýþ olmalarý, ancak araþtýrmacýlar 50.000 ila 46.000 yýl öncesine ait hominin kemiði buldular. Ekip bu kemikten herhangi bir DNA temin edemedi, bu yüzden kemiðin hangi türe ait olduðu belli deðil.
Ayrýca, maðaradaki bazý eserleri modern insanlarýn üretmiþ olmasý mümkün.
Tom Higham, “Bir baþka açýk soru da, maðarada bulunan en eski kemik uçlarý ve kiþisel süs eþyalarýný (diþ kolye) hangi türün yapmýþ olduðu.” diyor. 43.000 ila 49.000 yýl öncesine tarihlenmeleri, bu eserleri kuzey Avrasya’da bilinen en eski eserler yapýyor.
Ancak Stringer, tahminini erken modern insanlardan yana olduðunu söylüyor.
Live Science. 31 Ocak 2019.
Arkeofili
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >