Blog
Romalı Bir Oyuncunun Osurma Şakasını Gösteren Heykelcik
Figürin tarzı, onun Roma dünyasında MS 1. yüzyılın başlarında ya da 2. yüzyılın başlarında yapıldığını gösteriyor.
www.arkeofili.com
Antik Romalılar fiziksel komediye düşkündü ve bunun en iyi örneklerinden biri, bir komedi oyuncusunu betimleyen bronz heykelcik.
Antik Roma’dan bir komedi aktörünü betimleyen figür. MS 1 – 125. Bronz. 6 cm. C: Getty Museum
Antik Romalılar çoğu zaman toga giymiş ya da ağır zırhlı, imparatorluğu inşa edip yöneten ciddi adamlar olarak resmedilir. Ancak bu bronz heykelcik, poposunu dışarı doğru iterek gaz sesi çıkaran bir komedi oyuncusunu tasvir ederek Romalıların daha eğlenceli yanını gösteriyor.
Heykelcik, California Pacific Palisades’teki J. Paul Getty Müzesi’nin koleksiyonunda yer alıyor ve yalnızca 6 santimetre boyunda. Figürin tarzı, onun Roma dünyasında MS 1. yüzyılın başlarında ya da 2. yüzyılın başlarında yapıldığını gösteriyor.
Figürin, komik bir maske takan ve çapraz tarama desenli bir vücut giysisi giyen, tıknaz bir adamı betimliyor. Adam çömelmiş, sol eliyle kalçasını tutarak poposunu ileriye doğru itmiş. İki parmağını ağzının köşesine sokmuş, muhtemelen gaz sesi çıkarmasına yardımcı olmak için.
Üzerindeki kostüm, kalça kısmında bir anüs tasviri ve bacaklarının arasından yere sarkan büyük bir fallusla tamamlanıyor. “Bu tasvirler, Roma komedilerinde ve Aristophanes’in Yunan komedilerinde oyuncuların tipik bir kostüm parçasıydı” diyor J. Paul Getty Müzesi’nde yardımcı küratör olan Mary Louise Hart.
Antik Roma’nın en başarılı komedi şairi Plautus’tu (yaklaşık MÖ 254 – MÖ 184). Kariyerine komedi oyuncusu olarak başlamıştı. En az 130 oyun yazmış olsa da sadece 21’i günümüze ulaştı. Plautus; övüngen asker, âşık yaşlı adam gibi pek çok tip karakter yaratmıştı. Ancak bu heykelcik muhtemelen başrol değil, küçük rollerdeki bir aktörü betimliyor.
“Elde kalan çok sayıda heykelcikten biliyoruz ki insanlar bu karakteri gerçekten çok seviyordu” diyor Hart. “Onu çok eğlenceli buluyorlardı ve evlerinde bir heykelciğine sahip olmak istiyorlardı.”
Getty Müzesi’ne göre Romalılar, tıpkı günümüz insanları gibi kaba mizaha —müstehcen şakalara, kendini tiye almaya, absürtlüğe ve küfürlere— bayılıyordu.
Yunan ve Roma mizahının diğer örnekleri, Philogelos adlı benzersiz bir antik fıkra kitabında da karşımıza çıkıyor. MS 5. yüzyılda derlenen bu kitapta 265 şaka yer alıyor; bunların çoğunda “Goofus” ve “Gallant” tarzı karakterler —yani bir aptal ve aşırı kendine güvenen biri— var. Birkaçında ise gaz çıkarma şakaları bulunuyor.
Örneğin 241 numaralı şaka, klasikçi William Berg tarafından şöyle çevrilmişti: “Bir aptal, sağır bir adamın yanına oturur ve osurur. Sağır adam kokuyu fark edince tiksintiyle bağırır. Aptal ona şöyle der: ‘Bak işte, gayet iyi duyuyorsun! Sağır olduğuna beni inandırmaya çalışıyorsun!’”
Live Science. 22 Eylül 2025.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >