Blog
Şanlıurfa’nın Görsel Hafızası: Fotoğraf Sanatçısı Yasin Küçük’ün 30 Yıllık Belgeleme Serüveni
Küçük’ün fotoğraf serüveninin temelinde, şehrin hem mekânsal hem de sosyo-kültürel yapısındaki hızlı dönüşümü kayıt altına alma arzusu bulunmaktadır.
www.arkeolojikhaber.com
Şanlıurfa’da yaşayan fotoğraf sanatçısı Yasin Küçük, 30 yılı aşkın süredir kentin doğal yaşamını, kültürel pratiklerini, mimari dönüşümünü ve kaybolmaya yüz tutmuş geleneklerini fotoğraf üzerinden belgelerken, aynı zamanda bölgenin görsel hafızasına kapsamlı bir arşiv kazandırıyor. 500 bini aşan kişisel koleksiyonu ve 19. yüzyıla uzanan tarihi fotoğraflarıyla Küçük, kent kimliği ve kültürel sürekliliğin önemli bir taşıyıcısı konumuna yükseliyor.
Erken Dönem İlgi ve Belgeleme Tutkusunun Gelişimi
Şanlıurfa’da 1970’lerde doğan Yasin Küçük, fotoğrafla ilk temasını lise yıllarında Elazığ’da okuduğu okulda açtığı bir Şanlıurfa sergisiyle edinmiş, bu deneyim onun için görsel anlatının gücünü fark ettiği ilk eşik olmuştur. Başlangıçta bir hobi olarak ele aldığı fotoğrafçılık, zaman içinde toplumsal değişimi okuma ve belgeleme motivasyonuyla profesyonel bir pratiğe dönüşmüştür. 2007 itibarıyla sistematik bir üretim sürecine giren Küçük, sadece şehir dokusunu değil; kültürel ritüelleri, gündelik yaşam pratiklerini, yüzlerce yıllık mimari yapıları ve kırsal peyzajı da kapsayan geniş bir çerçevede belgeleme faaliyetlerini sürdürmüştür.
Küçük’ün fotoğraf serüveninin temelinde, şehrin hem mekânsal hem de sosyo-kültürel yapısındaki hızlı dönüşümü kayıt altına alma arzusu bulunmaktadır. Özellikle 1990’lardan itibaren artan nüfus hareketleri, kentleşme yoğunluğu ve mimari tahribat, onun objektifini yalnızca “anı yakalayan” değil, “anı koruyan” bir araca dönüştürmüştür.
Yarım Milyonu Aşan Kapsamlı Fotoğraf Arşivi
Yasin Küçük’ün bugün 500 binin üzerinde fotoğraftan oluşan kişisel arşivi, Türkiye’de bireysel çabayla oluşturulmuş en geniş kent hafızası koleksiyonlarından biri olarak değerlendirilmektedir. Koleksiyon yalnızca kendi çekimleriyle sınırlı olmayıp, 1880’lerden 1990’lara kadar farklı fotoğrafçılar tarafından üretilmiş binlerce kareyi de içermektedir. Böylece Küçük, hem çağdaş hem de tarihsel bir sürekliliği tek bir arşivde buluşturarak kent mekânının uzun erimli dönüşüm dinamiklerini görünür kılmaktadır.
Fotoğraflar; hanlar, hamamlar, camiler, arkeolojik alanlar, sokak dokuları, geleneksel el sanatları, tarımsal üretim süreçleri ve gündelik yaşam temaları üzerinden geniş bir çeşitlilik sunmaktadır. Küçük’ün sistematik isimlendirme ve tarihlendirme yöntemi, arşivi yalnızca sanatsal bir birikim olmaktan çıkarıp aynı zamanda kent çalışmaları, antropoloji, mimarlık tarihi ve kültürel miras araştırmaları için bilimsel bir kaynak niteliğine taşımaktadır.
Kent Belleğine Katkı ve Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması
Küçük’ün çalışmaları, Şanlıurfa’nın somut ve somut olmayan kültürel mirasının belgelenmesi açısından önemli bir işlev üstlenmektedir. Özellikle son otuz yılda yok olan, yıkılan ya da işlev değişikliğine uğrayan pek çok sivil mimarlık örneği Küçük’ün fotoğrafları sayesinde bugün hâlâ araştırılabilir durumdadır. Aynı şekilde düğün ritüelleri, zanaat pratikleri, sokak satıcıları, kırsal yaşam biçimleri ve geleneksel kıyafetler gibi kültürel motifler, onun fotoğraflarıyla kent belleğinde korunmuş ve görünür kılınmıştır.
Fotoğrafların belediyeler, valilikler ve kamu kurumları tarafından kent tanıtımlarında yaygın biçimde kullanılması ise arşivin kurumsal hafıza üretiminde oynadığı rolü göstermektedir. Küçük’ün sergileri aracılığıyla çok sayıda insanın aile büyüklerini veya çocukluk döneminin mekânlarını yeniden görme deneyimi yaşaması, fotoğrafın toplumsal hatırlama süreçlerindeki etkisini ortaya koymaktadır.
Sergiler, Tanıtım Faaliyetleri ve Devam Eden Projeler
Bugüne kadar Türkiye’nin birçok kentinde ve yurt dışında toplam 20 sergi açan Küçük, çalışmalarını farklı tematik başlıklar altında görünür kılmaktadır. Sergiler, Şanlıurfa’nın hem tanıtım yüzü hem de akademik araştırmalar için görsel bir başvuru kaynağı niteliği taşımaktadır. Belediyeler tarafından yürütülen kültürel projelerde, kitap ve kataloglarda, dijital tanıtım materyallerinde ve turizm kampanyalarında Küçük’ün fotoğrafları yoğun biçimde kullanılmaktadır.
Sanatçı, gelecek dönemde arşivini dijitalleştirme, tematik fotoğraf kitapları hazırlama ve uluslararası ortaklıklarla kapsamlı belgeleme projeleri geliştirme hedefi taşımaktadır. Bu doğrultuda Küçük’ün arşivi, yalnızca Şanlıurfa’nın değil, Türkiye’nin görsel mirasının sürdürülebilir biçimde korunmasına yönelik önemli bir model sunmaktadır.
Cebrail Caymaz aa
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >