Blog
Santorini Patlaması, Firavun Ahmose’den Önce Gerçekleşmiş
Sonuçlar, yıkıcı patlamanın Yeni Krallık’tan önce, İkinci Ara Dönem sırasında gerçekleştiğini gösteriyor.
Zeynep Şoray - www.arkeofili.com
Mısır eserlerinin radyokarbon tarihlemesi, Thera (Santorini) volkanik patlamasını Firavun Ahmose’dan öncesine yerleştiriyor.
Abydos’taki Ahmose Tapınağı’ndan Firavun Ahmose’nin taht adı Nebpehtire’nin damgasını taşıyan kerpiç (EA 32689, British Museum). Radyokarbon tarihleri, 18. Hanedan’ın başlangıcı için daha genç bir tarihi destekliyor. C: H.J. Bruins, 2018 – The Trustees of the British Museum, London.
Son 10.000 yılın en büyük volkanik patlamalarından biri, Ege Denizi’ndeki Thera (Santorini) adasında meydana geldi; ancak bu olayın MÖ 17. yüzyılın sonları ya da 16. yüzyıla tarihlenmesi uzun süre tartışmalı kaldı. Patlamadan saçılan volkanik kül, Doğu Akdeniz bölgesinde geniş bir alana yayıldı. Arkeolojide süregelen sorulardan biri, bu dev jeolojik olayın Mısır kraliyet kronolojileriyle nasıl örtüştüğüydü.
Şimdi, Negev Ben-Gurion Üniversitesi ve Groningen Üniversitesi araştırmacılarının yaptığı yeni bir çalışma, Yukarı ve Aşağı Mısır’ı yeniden birleştirip Yeni Krallığı kuran firavun Ahmose ile ilgili ilk radyokarbon tarihlerini ortaya koydu.
Sonuçlar, yıkıcı patlamanın Yeni Krallık’tan önce, İkinci Ara Dönem sırasında gerçekleştiğini gösteriyor. Yeni radyokarbon tarihler, 18. Hanedanın başlangıcı için daha genç bir kronolojiyi güçlü biçimde destekliyor; bu da Mısır’ın bölgedeki komşu uygarlıklarla ilişkilerini anlamamız açısından büyük önem taşıyor.
Bulguları PLOS One’da yayımlandı.
Doğu Akdeniz bölgesi ve Mısır, Thera (Santorini) volkanının ve metinde geçen diğer yerlerin konumlarını gösteren harita. C: Mapcarta ve OpenStreetMap
Araştırmacılar, Londra’daki British Museum ve Petrie Museum’da bulunan Mısır eserlerinden radyokarbon tarihlemesi için örnek seçme konusunda nadir verilen bir izin aldı. Müze personelinin gözetiminde, Abydos’taki Ahmose Tapınağı’ndan bir kerpiç (British Museum), Satdjehuty ile ilişkilendirilen bir keten cenaze sargısı (British Museum) ve Teb’den altı adet ahşap çubuk ushabti (Petrie Museum) örnekleri alındı.
Araştırmacılar, geleneksel arkeolojik kabullerin aksine, volkanik patlamanın Mısır Yeni Krallığı sırasında değil, daha önce, İkinci Ara Dönem’de meydana geldiğini tespit etti. Santorini patlamasına ait radyokarbon tarihler, Firavun Ahmose ve 17. ile erken 18. Hanedan’a ait incelenen diğer eserlerle ilgili şimdiye dek elde edilen ilk radyokarbon tarihlerinden anlamlı ölçüde daha eski çıktı.
“Bulgularımız, İkinci Ara Dönem’in geleneksel değerlendirmelerden dikkate değer ölçüde daha uzun sürdüğünü ve Yeni Krallığın daha geç başladığını gösteriyor,” diyor Prof. Hendrik J. Bruins.
University of the Negev. 22 Ekim 2025.
Makale: Bruins, H. J., & van der Plicht, J. (2025).
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >