Blog
Selimiye Camii Muvakkithanesi ve güneþ saatleri
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumSelimiye Camii Muvakkithanesi ve güneþ saatleri
Selimiye'nin "zaman belirleyicileri" varlýðýný koruyor. Osmanlý döneminde namaz vakitleri ve ramazan imsakiyelerinin belirlenmesi için Selimiye Camisii Külliyesi'ne yapýlan muvakkithane ve güneþ saatleri günümüzde de varlýðýný koruyor.
20. yüzyýlýn baþýna kadar etkin þekilde kullanýlan muvakkithane ve güneþ saatleri, modern teknolojiyle birlikte kullaným dýþý kaldý. Selimiye Camisi Külliyesi'nde bulunan bu eserler, aktif olarak kullanýlmasa da varlýðýný sürdürüyor.
Vakýflar Edirne Bölge Müdürü Osman Güneren, gazetecilere yaptýðý açýklamada, Selimiye'de yer alan muvakkithane ve güneþ saatlerinin özgün þekilde korunduðunu söyledi.
Muvakkithanelerin dönemin namaz ve ramazan imsak vakitlerinin belirlenmesinde kullanýldýðýný ifade eden Güneren, þunlarý kaydetti:
"Muvakkithaneler önceden modern teknolojinin kullanýlmadýðý, modern hesaplamalarýn yapýlamadýðý zamanlarda özellikle namaz vakitlerinin belirlenmesi için çalýþmalarýn yapýldýðý bir bölümdü. Büyük camilerdeki özel görevlilerin özel astronomik aletleri kullandýklarý ve bu vesileyle ilk etapta namaz vakitlerini günlük olarak belirlemeye çalýþtýklarý çeþitli gözlemlerle ramazan imsakiyelerini çýkardýklarý, halkýn ibadetini doðru zamanda yapmasý için çalýþmalarýn yapýldýðý yerler. Selimiye Camisi de Osmanlý cami mimarisinin zirve yapýsý. Böyle bir yapýnýn da Selimiye'de yapýldýðýný görüyoruz. Muvakkithane'de çalýþan kiþilere de zamaný belirleyen kiþi manasýnda gelen 'muvakkit' denirdi. Sultan 2'inci Abdülhamid döneminde özellikle þehirlerde saat kulelerinin yapýlmasý ve yaygýnlaþmasýyla birlikte halk zamana ve saate daha kolay ulaþmaya baþladý. Bu zamandan itibaren muvakkitlerin çalýþma alaný daraldý ve muvakkithanelerin fonksiyonlarý kayboldu. Selimiye Camisi Külliyesinde yer alan muvakkithane ise özgün haliyle korunmakta ve günün þartlarýna uygun olarak fonksiyonunu sürdürmekte."
Osman Güneren, zamanýn doðru þekilde belirlenmesinde muvakkithanelerin yaný sýra güneþ saatlerinin de kullanýldýðýný belirtti.
Selimiye Camisi'nde avlu giriþinde 3 adet güneþ saati bulunduðunu anlatan Güneren, "Bunlarýn her birinin fonksiyonu farklý. Büyük olaný yaz ve kýþ gün dönümlerini belirleyebilmek için kullanýlýyordu. Mermer olan güneþ saati ise saat dilimlerinin gözlendiði bir saat var. Hemen onun altýnda taþa iþlenmiþ bir saat var. O güneþ saati de özellikle ikindi namazýnýn belirlenmesini saðlayan bir saat. Bu üç saatten ikisinin milleri mevcut durumda, birininki yerinde yok. Caminin restorasyonu esnasýnda onu da yapacaðýz." diye konuþtu.
- Selimiye Camii Muvakkithanesi
Selimiye Camii Muvakkithanesi Arasta'nýn kuzey kapýsýnýn üst kýsmýnda yer alýyor. Giriþi caminin iç avlusunda bulunuyor.
Muvakkithaneler, þehirlerdeki ulu camilerin bahçesine inþa edilmiþ, bir iki odadan büyük olmayan yapýlar olarak biliniyor. Bunlar içinde bulunduklarý külliyenin veya bitiþik olduðu caminin vakfý tarafýndan idare edilirdi. Buralarda çalýþan kimselere ise zamaný ayarlayan, vakitten sorumlu kiþi manasýnda "muvakkit" denilirdi.
Muvakkithane içerisinde rubu tahtasý, kadran, usturlap, sekstant, kum saati, güneþ saati, mekanik saatler gibi astronomi aletleri bulunurdu. Ayrýca astronomi ve matematik üzerine yazýlmýþ çok sayýda eserden oluþan kütüphaneleri de vardý.
Gökhan Zobar- AA
Kaynak: Arkeolojikhaber
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >