Blog
Siirt’teki Kazýlar Son On Yýlýn Keþifleri Arasýnda Gösterildi
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumSiirt’teki Kazýlar Son On Yýlýn Keþifleri Arasýnda Gösterildi
Dokuz farklý arkeolog, dünya çapýnda son on yýldaki en önemli bulduklarý keþifleri söyledi. Siirt’teki Baþur Höyük kazýsý da bunlar arasýnda.
Son on yýl, Ýngiltere’de bir Bronz Çaðý yerleþiminden, geçen yýl Endonezya’da bulunan dünyanýn en eski figüratif sanat eserine kadar büyük arkeolojik keþiflere tanýk oldu. Bu bulgulardan hangisi en önemliydi? Dokuz arkeolog ve araþtýrmacýya konu hakkýndaki fikirleri soruldu. Araþtýrmacýlarýn birkaç kýtaya ve binlerce yýla yayýlan seçimleri arasýnda Türkiye’den de bir keþif var.
Artnews’in hazýrladýðý dosyada araþtýrmacýlarýn yorumlarý þu þekilde:
Dieter Arnold
Emekli küratör, Mýsýr sanat bölümü, Metropolitan Sanat Müzesi
Mýsýr’da son on yýlýn önemli keþifleri arasýndan biri diðerlerine göre öne çýkýyor. 2013 yýlýnda, Pierre Tallet liderliðindeki bir araþtýrma ekibi, Wadi El-Jarf’ta Kýzýldeniz sahilindeki bir maðarada, Gize’deki Khufu piramidine (MÖ 2580) yapý taþlarý gönderen bir tekne kaptanýnýn seyir defterinin kalýntýlarýný keþfetti. Tek baþýna bu tür nakliyeler bizim için yeni deðildi, ancak kayýt defterindeki günlük notlar, bizi insanlýðýn en beðenilen yapý projelerinden birine canlý bir þekilde baðlýyor.
Peggy Brunache
Kölelik tarihinde öðretim üyesi, Glasgow Üniversitesi
2017 yýlýnda, Thomas Jefferson’un tarihi Virginia konaðý Monticello’daki Sally Hemings’in ikamet odasý keþfedildi. Köleleþtirilmiþ bir kadýn olan Hemings’in, Amerika’nýn Kurucu Babalarýndan birinden birkaç çocuk doðurduðuna inanýlýyor (Teori DNA kanýtý tarafýndan destekleniyor). Bu keþif bir kez daha ABD’nin kuruluþunda köleleþtirilmiþ insanlarýn birbirine karýþmýþ rollerine ve daha da önemlisi, “Bütün erkekler eþit yaratýldý” yazan ancak yine de, yaþamý boyunca yüzlerce siyahi kölenin sahibi olan adamýn özel hayatýna ýþýk tutuyor.
Catherine Frieman
Avrupa arkeolojisi doçenti, Avustralya Ulusal Üniversitesi
Son on yýlda birçok muhteþem keþif oldu. Ancak, kiþisel olarak en önemli olduðunu düþündüðüm, Must Farm’daki [Whittlesey, Ýngiltere] yanmýþ Bronz Çaðý köyüdür. Yangýn felaketi ve su basmasýnýn kombinasyonu, organik korumanýn inanýlmaz olduðu anlamýna geliyor ve 3.000 yýl önce günlük yaþamýn zengin dokulu, somut bir vizyonunu sunar. Genellikle Tunç Çaðý hikayelerimiz þefleri, kýlýçlarý, altýnlarý ve savaþlarý kapsar; ancak Must Farm’dan elde edilen veriler, dikiþ, yemek piþirme, marangozluk ve çoðu Tunç Çaðý insanýnýn bildiði günlük varoluþ türlerini keþfetmemizi saðlýyor.
Lorenzo d’Alfonso
Batý Asya arkeolojisi ve tarihi doçent, New York Üniversitesi Eski Dünya Araþtýrma Enstitüsü
Bu arkeolojik keþif – sanýrým – halk tarafýndan çok az biliniyor. Batý Asya’nýn uzak bir bölgesinde, Anadolu Platosu’nun, Mezopotamya’nýn ve eski uygarlýklarýn odaklarý olan Ýran Platosu’nun kenarlarýnda gerçekleþti. Haluk Saðlamtimur’un (Ege Üniversitesi Ýzmir) liderliðindeki Siirt Baþur Höyük’te MÖ 3.100–2.900 tarihine ait yaðmalanmamýþ 17 mezar, inanýlmaz derecede zengin metal nesneler (silahlar, kült kaplar, standartlar), mücevherler ve diðer mezar mallarý ile birlikte ortaya çýktý. Seramik kaplar, boncuklar ve mozaikler, uzak güney Mezopotamya kent devletleri ile doðrudan baðlantýnýn bir göstergesiydi.
Zenginliði metal nesneler þeklinde gömmek, eski medeniyetlerin ortak bir özelliði olarak kabul edilir, ancak batý Asya’da Baþur Höyük’ün mezarlarý bu uygulamanýn en eski örneðini temsil ediyor. Kemiklerin incelenmesi, bu mezarlarda insan kurban edildiðine dair kanýtlar gösterdi. Keþifler, yeni bir savaþ toplumu ile iliþkili farklý bir zenginlik ve deðer kavramýnýn ilk örneðini ve muhtemelen kökenini gösteriyor. Bu yeni dünya görüþü batýya yayýldý ve Arslantepe, Alacahöyük ve Troya’nýn kraliyet mezarlarýnýn anlaþýlmasýna yardýmcý oldu, ayný zamanda Ur’un muhteþem kraliyet mezarlarýndaki zenginlik ilk olarak Baþur Höyük mezarlarýnda temsil edilen yeni bir dünyadan kaynaklanmýþ olabilir.
Roland Enmarch
Mýsýrbilim Kýdemli Öðretim Üyesi, Liverpool Üniversitesi
Benim için, bu on yýlýn en dikkat çekici arkeolojik keþfi, Kýzýldeniz’deki eski Wadi el-Jarf limanýnda bilinen en eski yazýlý papirüslerin bulunmasýydý. Yaklaþýk 4.600 yaþýnda, dünyanýn yedi harikasýndan biri olan Gize’deki Khufu büyük piramidi için taþ ocaðý ve feribot çetelerini kontrol eden yetkililerden birinin idari arþivi. Piramit inþaatçýlarýnýn çalýþmalarýnýn günlük kayýtlarýna kýsmi bir göz atmak bile þaþýrtýcý.
Sofia Samper Carro
Arkeoloji Öðretim Görevlisi, Avustralya Ulusal Üniversitesi
Son on yýl boyunca, paleoantropoloji ve tarihöncesi arkeoloji disiplinleri hakkýndaki önceki bilgilerimizi veya varsayýmlarýmýzý birkaç bulgu sarstý. En önemli keþfin, dünyayý paylaþtýðýmýz Denisovalýlar veya yakýn zamanda bulunan H. luzonensis gibi daha fazla hominin olduðunu gösteren kanýtlar olduðunu düþünüyorum. Bunlar, tarihöncesi arkeoloji araþtýrmalarýný daha öncekinden çok daha karmaþýk ve heyecan verici hale getirdi.
Carl Knappett
Toronto Üniversitesi’nde Sanat tarihi profesörü ve tarihöncesi Ege baþkaný
Ege dünyasýndaki arkeolojik keþifler þaþýrtýcý olmaya devam ediyor. Mora Yarýmadasý’ndaki Tunç Çaðý’na ait Pylos mezarlarý büyük ilgi gördü ve bunu hak etti. Bununla birlikte, Yunanistan anakarasýndan gelen zengin Bronz Çaðý mezarlarýnýn yeni bir þey olmadýðý iddia edilebilir, ancak yeni bulgularýn nefes kesici olmasý, özellikle Griffin Savaþçýsý mezarýndan kaynaklanýyor. Vurgulayacaðým þey, beklenmedik yerlerdeki keþifler, özellikle Girit’in güney kýyýsýndaki iki küçük, görünüþte izole ada. Gavda’da son zamanlarda Neolitik ve hatta Aþaðý Paleolitik’e kadar uzanan pek çok iskan dönemi tespit edildi. Ve çok daha küçük ve þu anda ýssýz bir ada olan Altýnada’da, mor boya ekonomisine odaklanan ve son derece zengin geç buluntular üreten bir Bronz Çaðý iskaný vardý. Benim görüþüme göre, bu iki adadaki keþifler bizi duraklattý ve deniz baðlantýlarýnýn çok önemli olduðu antik Ege dünyasýndaki marjinallik hakkýndaki önyargýlarýmýzý yeniden gözden geçirmeye zorladý.
Adam Brumm
Arkeoloji doçenti, Griffith Üniversitesi
Son on yýlýn en önemli arkeolojik keþiflerinden biri, Avrupa’da deðil, Endonezya’da dünyanýn en eski kaya sanatlarýndan bazýlarýný barýndýran keþiflerdi. 2014 yýlýnda Sulawesi’den kaya sanatýnýn tarihlenmesi, bir el þablonu için 39.900 yýl önce Avrupa’nýn modern yaratýcýlýðýn doðum yeri olduðu fikrine meydan okudu. Daha fazla tarihlendirme çalýþmasý, Borneo’daki tarih öncesi sanat eserlerinin de en az 40.000 yaþýnda olduðunu gösterdi. Ve 2019’da, daha erken bir Sulawesi maðara resminin manevi çaðrýþýmlarla muhteþem bir avlanma sahnesini canlandýrdýðý açýklandý. En az 44.000 yýl önce oluþturulan bu görüntü, hikaye anlatýmýnýn en eski resimsel kaydýný temsil edebilir.
Chris Fisher
Antropoloji ve coðrafya profesörü, Colorado Eyalet Üniversitesi; Earth Archive Kurucusu
Arkeoloji, eserlerin, alanlarýn ve en önemlisi tüm doðal ortamýn dijital olarak belgelenmesi için yüksek çözünürlüklü üç boyutlu taramanýn benimsenmesi ile iliþkili bir paradigma deðiþikliðine uðramakta. Bunlardan en önemlisi, arkeolojik alanlara ve bölgelere uygulandýðýnda bizi küresel kültürel geliþim dizilerini yeniden düþünmeye zorlayan ve yaklaþan birçok önemli ilerlemeden sorumlu olacak olan havadaki ýþýk algýlama teknolojisidir (LiDAR). Bu devrim sadece arkeoloji için deðildir. Birkaç meslektaþýmýzla birlikte, en çok tehdit altýndaki alanlardan baþlayarak gezegenin tüm kara alanýný taramak için tasarlanmýþ Earth Archive’i baþlattýk. Büyük ölçüde dönüþtürülmüþ bir gezegeni miras alacak gelecek nesillere aktarabileceðimiz dijital bir dünya yaratmayý umuyoruz.
ArtNews. Claire Selvin. 29 Ocak 2020.
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >