Blog
Þimdiye Dek Keþfedilmiþ En Tuhaf 10 Kehribar Fosili
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumÞimdiye Dek Keþfedilmiþ En Tuhaf 10 Kehribar Fosili
Kehribar fosilleri; hayvanlarýn, bitkilerin ve diðer ilgi çekici tarih öncesi canlýlarýn üç boyutlu yapýlarýný muhafaza eden birer zaman kapsülünü andýrýyor. Bununla birlikte, paleontologlar, nadiren de olsa bazý tuhaf örneklere ve sahnelere rastlýyorlar.
Alýþýlagelmiþ fosiller, içlerinde barýndýrdýklarý ve dýþ hatlarýna dair anlayýþýmýzýn zayýf olduðu türler ile, bize geçmiþ hakkýnda çok þey öðretebilir; fakat bu fosiller yeterince enerjik deðildir. Kehribar fosilleri ise heyecanýn her türü ile doludur; aradan geçen milyonlarca yýla raðmen, içinde barýndýrdýðý þeyler hala diri gibi görünür. Ve birçok canlý, aðaç reçinesine kazara yakalanarak kehribar içinde muhafaza edildiðinden, bu canlýlarýn son hareketleri ve durumlarý genellikle açýkça görülebilir.
Ýþte yýllar boyunca keþfedilen olaðan dýþý kehribar fosillerinden bazýlarý:
10- Reçineye Yakalanan Antik Sinekler
Yaklaþýk 41 milyon yýl önce, Geç Orta Eosen Dönemi sýrasýnda, bir çift uzun bacaklý sinek (Dolichopodidae); bir damla aðaç reçinesi ortamýn havasýný bozmadan önce, iþi piþiriyordu. Kehribar fosillerinin çoðunun Kuzey Yarým Küre’de bulunduðu göz önüne alýndýðýnda, paleontoglar, bu numunenin Avustralya fosil kaydýnda “donma davranýþý”nýn ilk örneði olduðuna inanýyor.
9- Kehribara Hapsolmuþ En Çirkin (ya da En Sevimli) Böcek
2017’de bilim insanlarý, 100 milyon yýllýk Burma (Myanmar) kehribarýnda bulunan ve Aethiocarenus burmanicus olarak adlandýrýlan yeni bir böcek türünü tanýmladýlar. Bu Kretase Dönemi yaratýðý; üçgen þeklinde bir kafa, þaþkýn gözler ve boyunda yer alan salgý bezleri gibi daha önce hiçbir böcekte görülmeyen özellikler sergiliyordu. Numune üzerine çalýþan paleontologlar, itiraf etmeseler de, oldukça çirkin bir böceðe denk geldiklerini düþünüyorlardý.
8- Küf Domuzuna Merhaba Deyin
Kehribar, týpký bu garip küf domuzlarý gibi, mikro ölçekli varlýklara da ev sahipliði yapabilir. Henüz geçen sene keþfedilmiþ olan bu minik hayvanlar, kimi zaman “su ayýlarý” olarak da adlandýrýlabilen tardigradlarý anýmsatýyor. Bu Senozoik Zaman mikro-omurgasýzlarý Dominik Cumhuriyeti’nde bulundu ve 30 milyon yýllýk olduklarý tespit edildi. Yaratýklar, þiþman görünümleri ve küf aðýrlýklý beslenme düzenlerine istinaden küf domuzlarý olarak adlandýrýldý.
7- Örümcek Aðýna Düþen Kene Ýçin Çifte Tehlike
Kretase Dönemi’nin uðursuz bir gününde, talihsiz bir kene, örümcek aðýna yakalandý; bunun üzerine bir de yapýþkan bir damla aðaç reçinesine hapsoldu. Görünen o ki kene gerçekten de þanssýz günündeydi; fakat arkeologlara göre keþif, “fosil kaydýnda bir ilk olarak keneler ve örümcekler arasýndaki bu özel etkileþimi belgeledi.”
6- Dinozor Tüylerinin Arasýnda Gezinen Bit-Benzeri Böcekler
Geçtiðimiz yýl yapýlan bir araþtýrma, dinozor tüyleri içeren bir kehribar parçasý ile bit-benzeri bir böcek olan Mesophthirus engeli hakkýnda bilgi saðladý. Tüylerdeki kayda deðer hasar gösteriyordu ki bu böcekler, aðaç reçinesi üzerine düþmüþ tüyler arasýnda gezinmiyorlardý; aslýnda, ev sahiplerinin üzerinde birer parazit olarak yaþýyorlardý. Bu kehribar parçasý Myanmar’da bulunmuþ ve yaklaþýk 100 milyon yýl önceye tarihlenmiþti.
5- Çiftleþmek Ýsteyen Helikopter Böceði Sonsuzluða Çekici Bir Poz Veriyor
100 milyon yýllýk Burma kehribarýna hapsolmuþ bu erkek helikopter böceði, doðanýn bambaþka planlarý varken, diþisine kur yapmaya çalýþýyordu.Ölüm anýnda helikopter böceði; bilim insanlarýnýn oldukça uç bir cinsel görüntü örneði olarak addettikleri, abartýlý þekilde açýlmýþ ön kollarýný ve arka bacaklarýný gururla gösterebileceði özel bir þekle bürünmüþtü.
4- Oldukça Dik Bir Penis
Uzun bacaklý örümcekler; bu Kretase Dönemi’nden kalma kehribar topaðýnýn 2016’da ortaya çýkardýðý üzere, uzun vücut uzantýlarýna ek olarak baþka þekillerde de donanmýþtýr. Ýþte bu kehribarýn keþfinden öðrenilenler: “Bu antik yaratýk, öldüðünde, cinsel uyarýlma durumundaydý ve muhtemelen bir diþinin yakýnlarýndaydý. Muhtemel bir birleþme þansýný kaçýrýp da nasýl paleontolojik bir nesne haline geldiðini ise herkes tahmin edebilir. Belki de tüm o cinsel heyecanýn ortasýnda, sýzmakta olan reçineye düþtü. Alternatif olarak, erkek uzun bacaklý örümcek günlük iþlerini hallederken aðaç reçinesine düþmüþ olabilir; bu durumda kan basýncý yükselerek aniden penisini zorlamýþtýr.”
Bu böceðin penisi, þekli bakýmýndan o kadar benzersizdi ki bilim insanlarý tamamen yeni bir “örümceðimsiler” ailesi ve Halitherses grimaldii adýnda yeni bir tür oluþturmak durumunda kaldý. Araþtýrmacýlarýn bu konu hakkýndaki yorumu ise þöyle: “Bu keþif, doða tarafýndan kehribar içinde muhafaza edilmiþ erkek çiftleþme organýna dair ilk kayýt ve keþfin asýl önemi numunenin 99 milyon yýl önceye tarihlenmesinden geliyor.”
3- Yarýda Kesilmiþ Bir Yemek: Bir Örümcek, Eþek Arýsýný Yemeye Çalýþýyor
Parazit eþek arýsýnýn üzerine atýlan bir örümcek. C: OSU College of Science
Hem içerdiði sahnenin dramatikliði hem de mükemmel derecede korunmuþ olmasý bakýmýndan, bu fosil herkesin favorisi olabilir. Anlaþýlan o ki örümcek, muhtemelen kendisinin yumurtalarýný kapmaya çalýþan parazit eþek arýsýný kýtýr kýtýr yemek üzereyken, reçine aniden ikisinin üzerine akmýþ. Bir örümceðin saldýrý anýný ilk kez belgeleyen bu kehribar parçasý Myanmar’da bulundu ve 97 milyon yýl ila 110 milyon yýl önceye, Geç Kretase Dönemi’ne tarihleniyor.
2- Karýnca Üzerindeki Akarýn Faaliyeti
Yaklaþýk 44-49 milyon yýl önceye tarihlenen bu kehribar, bir akarýn ev sahibine saldýrdýðýna dair en eski örnek. Akar, günümüzde yaþayan akarlara benziyor; bu durum, bilim insanlarýný, “akarýn karýncaya saldýrmadýðý, bunun yerine karýncadan bir parazit olarak faydalandýðý”ný düþünmeye itiyor.
1- Aslýnda Bir Kertenkele Olan Minik Bir Dinozor
Bu dikkat çekici kehribar fosili ilk bulunduðunda, kehribarýn fosil kaydý içinde en küçük dinozoru (daha çok sinek kuþuna benzer bir çeþit yaratýk) içerdiði düþünülmüþtü; fakat fosilin yeniden deðerlendirilmesi, bulunan yeni kanýtlarla birlikte,bilim insanlarýný fosil üzerinde yeniden düþünmeye zorladý. Bilim insanlarý, minik kafatasýnýn muhtelemen bir kertenkeleye ait olduðu kararýna vardý. Her ne olursa olsun, bu numune oldukça ilgi çekici.
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >