Blog

Ağu15

Tacikistan'da içi kille sırlanmış bir beton testi bulundu!

Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri  |  Yorum: 0 yorum

etiketler  Antik Altyapı SistemiBactriaGöç KoridorlarIstaravshanKanalizasyonKushanMindjon KhomidPaleolitikTacikistan



Tacikistan'da içi kille sırlanmış bir beton testi bulundu!

Kazılarda çıkan seramik testiler arasında bir beton testi keşfedildi. Kazılar sırasında 3. ve 6. yüzyıllara ait seramik testiler de gün yüzüne çıkarıldı.

 

www.arkeolojikhaber.com

 

Istaravshan kentindeki arkeoloji kazılarında, 7. yüzyıla tarihlenen ancak en az iki bin yıllık bir su nakil hattının üzerine inşa edilmiş, olağanüstü iyi korunmuş bir kanalizasyon sistemi ortaya çıkaran arkeologlar, aynı zamanda 3. ve 6. yüzyıllara ait seramik testileri buldular. 1500 yıllık içi kil sırlı beton testi, arkeologları şaşırttı.

7. Yüzyıldan Kalma Kanalizasyon Sisteminde kazılar sürüyor

Tacikistan’ın kuzeybatısındaki Sughd bölgesinde yer alan Istaravshan kentinde, arkeologlar 7. yüzyıla tarihlenen olağanüstü iyi korunmuş kanalizasyon sistemindeki arkeoloji kazılarını sürdürüyor..Kazılarda bu yıl elde edilen bulgular, mimar ve kazı ekibi üyesi Amindjon Khomid tarafından duyuruldu. İlk olarak 2023 yılında Kala-i-Mugh bölgesinde, Tarih Bilimleri Doktoru Prof. Rakhim Nabiev ile birlikte yürütülen çalışmalar sırasında keşfedilen sistem, antik mühendislik açısından dikkat çekici bir örnek olark dikkat çekiyor..

avesta.tj sitesinde yer alan habere göre;  Yapılan ön değerlendirmeler sonucu kanalizasyon sisteminin yaşı yaklaşık 1.400 yıl. Ancak jeolojik analizler, bu yapının altında daha eski kültürel katmanların bulunabileceğini gösteriyor ve su nakli için kullanılan katmanların M.S. 1. yüzyıla kadar uzandığı tahmin ediliyor Hatta alanın tarihinin muhtemelen 5 bin yıl öncesine kadar uzanabileceği tahmin ediliyor.

Kazılarda çıkan seramik testiler arasında bir beton testi keşfedildi

Kazılar sırasında 3. ve 6. yüzyıllara ait seramik testiler de gün yüzüne çıkarıldı. Özellikle 6. yüzyıla ait bir testinin beton malzemeden yapılmış olması ve iç kısmının kil ile kaplanmış olması, dönemin teknolojik seviyesinin beklenenden çok daha ileri olduğunu gösteriyor. Khomid, bu bulguların antik dönemdeki mühendislik becerilerinin yüksekliğine işaret ettiğini vurguladı.

Bu tür kanalizasyon sistemleri, antik şehirlerin altyapı planlamasında önemli bir yere sahipti. Roma, Mohenjo-Daro ve Antik Çin şehirlerinde de benzer sistemler bulunmuştu. Ancak Orta Asya’da bu kadar iyi korunmuş bir örneğe rastlamak nadir bir durum. Bu keşif, Tacikistan’ın antik dönem şehircilik anlayışına dair yeni bilgiler sunuyor.

Bactria’dan Zeravshan’a: Yazılı Testiler ve Paleolitik İzler

2025 yılının Mayıs ayında, Tacikistan Ulusal Müzesi’nden bir ekip, Sarband köyü yakınlarındaki Khalkajjar anıt alanında önemli bir buluntuya daha ulaştı. Kazılarda Kuşan (Kushan İmparatorluğu) dönemine (1.–3. yüzyıl) ait, Bactria dilinde tam bir yazıt taşıyan kil testi bulundu. Yazıt, kırık bir yazı stiliyle yazılmıştı ve “Bu su testisi Sagkina’nın kadınına aittir” ifadesini içeriyordu. Yazıt, Prof. Nicholas Sims-Williams ve nümismatist Joe Cribb tarafından çözümlendi.

Bu tür kişisel mülkiyeti belirten yazıtlar oldukça nadir bulunuyor. Araştırmacılar, yazının varlığının Kushan toplumunda okuryazarlık, mülkiyet kavramı ve sosyal yaşam hakkında değerli bilgiler sunduğunu belirtiyor. Bactria dili, o dönemde yönetim ve ticaret dili olarak yaygın şekilde kullanılıyordu ve bölgenin tarihini anlamada hâlâ önemli bir araç.

Kushan İmparatorluğu, antik Orta Asya’nın en büyük devletlerinden biriydi. Modern Afganistan, Pakistan, Hindistan, güney Özbekistan ve Tacikistan’ın bazı bölümlerini kapsayan bu imparatorluk, kültürel etkileşim açısından zengin bir coğrafyada yer alıyordu. Bu bağlamda Sagkina’nın kadınına ait testinin bulunması, yalnızca arkeolojik değil, aynı zamanda sosyokültürel bir pencere açıyor.

2024 yılının Kasım ayında ise Zeravshan Vadisi’nde Soi Khavzak adlı çok katmanlı bir arkeolojik alan keşfedildi. Kazılar, Kudüs İbrani Üniversitesi’nden Prof. Yossi Zeidner liderliğinde yürütüldü. Bu alanda geç ve orta Paleolitik dönemlere ait taş aletler, hayvan kemikleri ve bitki kalıntıları bulundu. Bilim insanları, bölgenin Homo sapiens ve Neandertal türlerinin göç yolları üzerinde bir buluşma noktası olabileceğini düşünüyor. Organik materyallerin olağanüstü korunmuş olması, ileride insan kalıntılarının da bulunabileceği ihtimalini doğuruyor. Bu tür bir buluntu, Orta Asya’daki antik insan türlerinin kimliğini belirlemede çığır açıcı olabilir.

Antik Kanalizasyon Sistemleri

Tacikistan’daki bu kanalizasyon sistemi, dünya genelindeki antik altyapı sistemleriyle karşılaştırıldığında oldukça ileri bir mühendislik anlayışını yansıtıyor. Örneğin, Antik Roma’da Cloaca Maxima adlı kanalizasyon sistemi M.Ö. 6. yüzyılda inşa edilmişti ve hâlâ bazı bölümleri kullanılabilir durumda. Benzer şekilde, Mohenjo-Daro’da (M.Ö. 2500) evlere kadar uzanan drenaj sistemleri bulunmuştu. Tacikistan’daki buluntu, bu örneklerle kıyaslandığında hem bölgesel hem de teknik açıdan benzersiz bir konumda yer alıyor.

Ayrıca beton kullanımı, Roma döneminde yaygın olsa da Orta Asya’da bu kadar erken bir tarihte görülmesi nadir bir durum. Bu da Tacikistan’ın antik dönemlerde mühendislik ve malzeme teknolojisi açısından sanılandan daha gelişmiş olabileceğini işaret ediyor.

Ali Zülfikar Emin - Arkeolojikhaber.com

 

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >

Yazıya Yorum Ekleyin

* Takma ad kullanabilirsiniz

* Yorumunuzda görülmeyecektir

 Evet   Hayır* Her defasında yeniden girmemeniz için