Blog
Topkapı Sarayı’nda Mabeyn Yolu Çini Sanat Galerisi Açıldı
Tematik ve kronolojik yerleşim sayesinde ziyaretçiler, çinilerin saray mimarisindeki kullanım bağlamını ve estetik dönüşümünü adım adım takip edebiliyor.
www.arkeolojikhaber.com
Topkapı Sarayı’nda Mabeyn ile Harem-i Hümayun’u birbirine bağlayan tarihi geçit, özgün mimari dokusu korunarak Mabeyn Yolu Çini Sanat Galerisi’ne dönüştürüldü. İznik’ten Kütahya’ya uzanan çini sanatının üslup ve teknik dönüşümünü kronolojik ve tematik bir rota üzerinden sunan galeri, Osmanlı saray estetiğini mekânsal bağlamıyla birlikte görünür kılıyor.
Topkapı Sarayı’nda Unutulmuş Bir Mekânın Yeniden İşlevlendirilmesi
Milli Saraylar Başkanlığı’na bağlı Topkapı Sarayı’nda, Mabeyn bölümünü Harem-i Hümayun’a bağlayan ve uzun yıllar kullanım dışı kalan tarihi geçit, Mabeyn Yolu Çini Sanat Galerisi olarak ziyarete açıldı. Sarayın en mahrem ve gizemli alanlarından biri olan bu koridor, özgün mimari dokusu korunarak yeniden işlevlendirilirken, aynı zamanda Osmanlı çini sanatının tarihsel gelişimini bütüncül bir anlatı içinde sunan yeni bir sergileme mekânına dönüştürüldü.
Milli Saraylar Başkanı Dr. Yasin Yıldız, galerinin açılışında yaptığı açıklamada Mabeyn Yolu’nun padişahın özel daireleri ile harem arasında kritik bir bağlantı işlevi gördüğünü vurgulayarak, bu alanın yüzyıllar boyunca unutulmuş olmasına rağmen sarayın tarihsel bütünlüğü açısından büyük önem taşıdığını ifade etti.
Dr. Yasin Yıldız
İznik’ten Kütahya’ya Çini Sanatında Üslup ve Teknik Dönüşüm
Mabeyn Yolu Çini Sanat Galerisi, Osmanlı çini sanatının 16. yüzyıldaki İznik merkezli klasik üslubundan başlayarak 17. yüzyıldaki biçimsel dönüşümleri ve 18. yüzyılda Avrupa etkilerinin belirginleştiği Kütahya üretimini tek bir rota üzerinde izlenebilir kılıyor. Tematik ve kronolojik yerleşim sayesinde ziyaretçiler, çinilerin saray mimarisindeki kullanım bağlamını ve estetik dönüşümünü adım adım takip edebiliyor.
Galeride lale, karanfil, sümbül ve hatai gibi klasik motiflerin yanı sıra, dönemsel manzara betimleri ve figüratif sahneler de yer alıyor. Bu seçki, çini sanatındaki estetik evrimi yalnızca biçimsel değil, aynı zamanda kültürel etkileşimler perspektifinden de okumaya olanak tanıyor.
Restorasyon, Envanter ve Bilimsel Belgeleme Süreci
Dr. Yasin Yıldız, galerinin oluşturulma sürecinin yaklaşık üç yıl sürdüğünü belirterek, bu sürecin yalnızca mekânsal bir düzenleme değil, aynı zamanda kapsamlı bir restorasyon ve bilimsel belgeleme çalışmasını içerdiğini ifade etti. Topkapı Sarayı çinilerinin önemli bir bölümünün 2018 yılına kadar Harem’de dağınık depolarda muhafaza edildiğini hatırlatan Yıldız, Milli Saraylar tarafından bu eserlerin Aziziye yapılarında kurulan iki ayrı depoya taşındığını ve saklama alanının 700 metrekareye çıkarıldığını aktardı.
Dört yıl önce kurulan Çini Restorasyon Atölyesi’nde başlatılan çalışmalar kapsamında 9 bin 486 fotoğrafla belgeleme yapıldı, 800 farklı desen envantere alındı. Mabeyn Yolu Çini Sanat Galerisi’nde sergilenen yaklaşık 250 parça çini, bu bilimsel tasnif ve restorasyon sürecinin sonucunda oluşturulan seçkiden oluşuyor. Depolarda eşleşen parça tespitine yönelik çalışmalar ise halen sürdürülüyor.
Saray Hafızası, Yazı ve Sembolizm
Galerinin dikkat çekici unsurlarından biri, Osman Gazi’den Sultan II. Selim’e kadar Osmanlı sultanlarının isimlerinin 16. yüzyıl çinileri üzerine bir bütün halinde yazılmış olmasıdır. Bu uygulama, çini sanatının yalnızca dekoratif değil, aynı zamanda tarihsel hafızayı taşıyan bir araç olarak da kullanıldığını ortaya koyuyor. Ayrıca 11. yüzyılda Tunuslu şair İbnü’n-Nahvi tarafından kaleme alınan Kaside-i Münferice’den seçilmiş beyitlerin işlendiği çiniler, edebiyat ve görsel sanatlar arasındaki ilişkiyi gözler önüne seriyor.
Mabeyn Yolu Çini Sanat Galerisi, Topkapı Sarayı’nın salı günleri dışında haftanın her günü 09.00–17.00 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor. Galeri, sarayın mimari ve sanatsal belleğini bütüncül biçimde anlamak isteyen ziyaretçiler için yeni ve nitelikli bir okuma alanı sunuyor.
Aişe Hümeyra Akgün aa
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >