Blog
Eki22
Tunç Çaðý kalesine zarar verip, koçbaþlý mezar taþlarýný götürdüler
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumTunç Çaðý kalesine zarar verip, koçbaþlý mezar taþlarýný götürdüler...
ERZURUM’un merkez Yakutiye ilçesine baðlý Kýrkgöze Mahallesi yaylasý civarýndaki Tunç Çaðý’na ait kaleye defineciler tarafýndan zarar verildiði, Kýpçaklara ait olduðu tahmin edilen koçbaþlý mezar taþlarýnýn da bölgeden alýnarak götürüldüðü ortaya çýktý. Erzurum’da Kültür ve Tarih üzerine araþtýrma yapan yazar Ömer Faruk Kýzýlkaya define avcýlarýna ‘dur’ denmesi gerektiðine dikkat çekti ve yýllarýn eskitemediði tarihi eserlerin definecilere yenik düþtüðüne vurgu yaptý. Kýzýlkaya, Kültür Varlýklarýný Koruma Kurulu Bölge Müdürlüðü’nün tescillediði koçbaþlý mezar taþlarýnýn kaybolduðunu söyledi.
Erzurum’un kuzeyinde þehir merkezine 30 kilometre mesafedeki Dumlu Baba Daðý’nýn eteklerinde bulunan, deniz seviyesinden 2500 metre yükseklikte ve gözlerden ýrakta bir tarihin daha yok olduðu belirtildi. Fýrat Nehri’nin kaynaðý olarak bilinen, kutsal kitaplarda da adý geçtiði belirtilen Dumlu Baba Daðý’nda Kýrkgöze Mahallesi’ne ait yaylanýn içinde kalan yaklaþýk 5 bin yýllýk bir geçmiþe sahip olan Tunç Çaðý’na ait kale ve koçbaþlý mezar taþlarý, define avcýlarý tarafýndan yýllarca yapýlan kazýlar neticesinde yerle bir edildi. Türkiye’de birçok tarihi mekaný olduðu gibi burayý da harabeye çeviren define avcýlarý her biri yaklaþýk bir ton aðýrlýðýnda olan koçbaþý taþlarýný içerisinde altýn olduðunu düþünerek parçalamýþ ya da bulunduðu yerden taþýmýþlar. Tarihi tek tek yok eden define avcýlýðýna kýsa sürede “dur” denilmesi ve çok aðýr cezalar getirilmesi gerektiðini söyleyen araþtýrmacý yazar Ömer Faruk Kýzýlkaya, yýllarýn eskitemediði tarihi eserlerin definecilere yenik düþtüðünü belirtti.
‘BÖLGEDE KAÇIK KAZI YAPILIYOR’
Erzurum’un Kültür ve Tarihi üzerine araþtýrma yapan Ömer Faruk Kýzýlkaya, yakýn zamanda Kýrkgöze Mahallesi Yaylasý civarýndaki antik kale ve koçbaþlý mezar taþlarýyla ilgili, kaleye zarar verildiði, mezar taþlarýnýn ise kaybolduðu ve yapýlan kaçak kazýyla da yeni bir mezar taþýnýn gün yüzüne çýkarýldýðý bilgisini aldýklarýný söyledi. Bölgede antik bir yerleþim bulunduðunu daha önceden bildiklerini ve o bölgedeki koç heykellerini görmüþ, kaleyi gezmiþ biri olarak þunlarý söyledi:
RESMÝ OLARAK TESCÝLLENMÝÞ MEZAR TAÞLARI KAYBOLDU
“Kültür Varlýklarýný Koruma Bölge Kurulu Müdürlüðü tarafýndan tescil edilmiþ olan koçbaþlý mezar taþlarýnýn kaybolduðunu, yakýn zamanda yapýlan kaçak kazý ile yeni koçbaþlý mezar taþý çýkarýldýðýný gördük. Ben Erzurum tarihi, coðrafyasý ve kültürü üzerine araþtýrma yapýyorum. Ayný zamanda Türkçe öðretmeni ve arkeoloji bölümü öðrencisiyim. Aziziye Belediyesi bünyesinde yapýlmakta olan taþ eserler müze çalýþmasý ile ilgili de deðerlendirilebilecek tarihi eserlerin toplanmasýna da yardýmcý oluyorum. Bu anlamda müzenin Genel Koordinatörü Tarih Araþtýrmacýsý Oðuzhan Türk ile de konu çerçevesinde çalýþma yapýyoruz. Bölgede antik bir yerleþim bulunduðunu daha önceden biliyorduk. O bölgedeki koç heykellerini görmüþ, kaleyi gezmiþtik. Hatta kalenin tescilini de Oðuzhan Türk yaptýrmýþtý. Ýki yýl önce bölgeye gittiðimizde koç heykellerinin yerinde olmadýðýný gördük. Geçen yýl bölgede kaçak kazý yapýldýðýný ve bir koç heykeli bulunduðunu bu sene öðrendik. Bölgeye çýkýp duruma þahit olduktan sonra Erzurum Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðüne konuyla ilgili bilgi vererek gerekli çalýþmalarýn yapýlmasý için resmi baþvuru yaptýk. Erzurum ve çevresinde þu ana kadar yüzlerce koçbaþlý mezar taþý bulunduðunu gördük ve bunlarýn bir kýsmýný toplayarak müze çalýþmasý bünyesinde koruma altýna aldýk. Koçbaþlý mezar taþlarý Malazgirt Zaferi’nden önce bölgede Türk boylarý olan Kýpçaklarýn bölgede yaþadýklarýný göstermektedir. Bu konuyla ilgili yanlýþ bilgiler mevcut. Birçok kiþi koç heykellerinin Akkoyunlu ve Karakoyunlu Devletleri’ne ait olduðunu düþünüyor. Oysa bu devletler Müslüman’ken Kýpçak Türkleri Hýristiyan’dý. Koç heykellerin üzerlerinde ve yakýnlarýnda haç motifi görmemiz de bunlarýn Kýpçaklara ait olma ihtimalini artýrmaktadýr.”
Kalenin tahminen 3- 5 bin yýllýk olduðunu ve 2013 yýlýnda çok daha iyi durumda olduðunu sözlerine ekleyen Kýzýlkaya, “Kalenin her geçen gün daha da zarar gördüðünü müþahede ettik. Böyle bir alanda bir kalenin bulunmasý ve karþý tepede de baþka bir kalenin inþa edilmiþ olmasý bölgede antik bir yerleþim olduðunu da düþündürüyor.
HALKA ÇAÐRI YAPTI: DEFÝNECÝLERÝ ÝHBAR EDÝN
Nitekim kalenin önünde, dereye boyunca taþlarla þekillendirilerek yapýlmýþ alanýn yerleþim alaný (nekropol) olduðunu, yakýn zamanda da yayla yerleþimi, aðýl olarak kullanýlmýþ olabileceðini görmekteyiz. Bölgede görülen seramiklerin de incelenmesi gerektiðini düþünüyor, bu alanda arkeoloji bölümü hocalarýnýn araþtýrma yapmalarýný ve bölge tarihinin aydýnlatýlmasýný istiyoruz. Bölgede çok fazla tarihi eser var. Birilerinin halký bilinçli olarak defineciliðe yönlendirdiðini gözlemliyoruz. Halkýmýzdan isteðimiz köylerindeki eserlere zarar vermemeleri, köylerine gelen definecileri ihbar etmeleri ve yetkili makamlarla irtibata geçmeleridir” diye konuþtu.
(http://www.hurriyet.com.tr)-www.arkeokultur.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >