Blog
Voynich El Yazması’nı Çözmeye Bir Adım Daha Yaklaşıldı
Voynich El Yazması hala çözülebilmiş değil, fakat yapılan bazı bilimsel çıkarımlar, anlaşılmaz metnin bir şifre kullanılarak oluşturulmuş olabileceğini gösteriyor.
Zeynep Şoray - www.arkeofili.com
Yeni bir araştırma, “dünyanın en gizemli el yazması” olarak anılan Voynich El Yazması’nı bir nebze olsun aydınlatmaya yardımcı oluyor.
Voynich El Yazması’nın bir sayfasında bir grup insan tasvir edilmiş. C: Wikimedia Commons
Voynich El Yazması hala çözülebilmiş değil, fakat yapılan bazı bilimsel çıkarımlar, anlaşılmaz metnin bir şifre kullanılarak oluşturulmuş olabileceğini gösteriyor. Eğer bu doğruysa, bu tuhaf kitabın teorik olarak çözülebilmesi mümkün olabilir.
Voynich El Yazması, 15. yüzyılın başlarına tarihlenen, bilinmeyen bir yazı sistemiyle yazılmış, kitap formunda bir metin. Metne; insanlar, ejderha da dahil hayvanlar, bitkiler, kaleler ve astrolojik semboller içeren bir dizi tuhaf çizim eşlik ediyor.
Eserin tamamı, Yale Üniversitesi Beinecke Nadir Kitaplar ve El Yazmaları Kütüphanesi aracılığıyla çevrim içi olarak görülebilir.
Bu el yazmasını kimin yazdığı, ne anlattığı veya neden var olduğu bilinmiyor. Bazıları yazının anlamsız karalamalardan ibaret olduğunu savunurken, bazıları bunun bilinmeyen bir dili temsil ettiğini düşünüyor. Yaygın teorilerden biri de metnin, bir algoritma kullanarak yazıyı karıştırmaya dayanan kriptografik bir sistem, yani bir şifre ile oluşturulduğu yönünde. Mevcut durumda kesin olarak bildiğimiz şey, aslında hiçbir şey bilmediğimiz.
Yüzyıllardır süregelen bu gizem, büyük bir ilgi uyandırdı. Bu gizemin etkisi altına giren kişilerden biri de bilim gazetecisi Michael Greshko. Greshko, yakın zamanda bu konu üzerine hakemli bir bilimsel çalışma yayımladı. Greshko, projesinin COVID/19 kapanmaları sırasında can sıkıntısını gidermek için mütevazı bir şekilde başladığını söylüyor.
“Bazen Voynich El Yazması’nın bir tıpkıbasımını alıp sayfalarını çevirir, sadece o hayranlık ve gizem duygusunu içime çekerdim. Bu durum, bir noktada Microsoft Excel’de oturup Voynich El Yazması’ndaki tuhaf yazıyı, yani “Voynichçe”yi taklit edebilecek bir şifre üzerinde denemeler yapmama yol açtı. Amacım hiçbir zaman bir makale yayımlamak değildi. Sadece kendime tatmin edici ve dikkat dağıtıcı bir matematiksel bulmaca yaratmak istiyordum” diye açıklıyor Greshko.
Bu fikri araştırmak için, Naibbe şifresi adını verdiği bir algoritma geliştirdi. Bu algoritma, Latince veya İtalyanca bir metni alıyor, boşluksuz bir harf dizisine indiriyor ve ardından ritmi bozarak metni rastgele şekilde tek harfli ve iki harfli parçalara ayırıyor.
Bu sistemde her tek harfli parça, tam bir Voynichçe “kelime”ye dönüşüyor. İki harfli parçalar da “kelime” oluyor, ancak bir farkla: İlk harf Voynichçe bir “ön ek”e, ikinci harf ise bir “son ek”e dönüşüyor. Naibbe şifresinin ayrıntılı açıklaması, yukarıdaki videonun yaklaşık 1 saat 32. dakikasından itibaren izlenebilir.
Kısaca ifade etmek gerekirse, Naibbe şifresi, Voynich El Yazması’na çarpıcı biçimde benzeyen metinler üretebiliyor.
Bu durum özellikle dikkat çekici, çünkü el yazmasındaki yazı sistemi, araştırmacıları uzun süredir şaşırtan alışılmadık istatistiksel örüntüler sergiliyor. Greshko, bunun Voynich El Yazması’nın kesinlikle bir şifreli metin olduğu anlamına gelmediğini vurguluyor. Ancak böyle bir sistemin çok benzer bir metin üretebileceğini göstermesi, üzerinde durulmaya değer bir fikir sunuyor.
Bununla birlikte, bu çalışma Voynich El Yazması gizeminin çözüldüğü anlamına gelmiyor. Yeni araştırma, diğer bilim insanlarına araştırmayı sürdürmeleri için daha keskin araçlar sağlayabilir, ama bu esrarengiz kitap hala ulaşılması zor bir bilmece olarak duruyor.
Greshko sözlerini şu şekilde tamamlıyor: “Voynich El Yazması’nın doğası hakkında spekülasyon yapmak bile zor, çünkü benim bitmek bilmeyen hayranlığım ve hayal kırıklığım şuradan geliyor: Bu eser, ona dair sahip olduğunuz her fikri size geri yansıtıyor. Eğer bunun anlamsız bir metin olduğunu düşünüyorsanız, bunu destekleyecek pek çok kanıt bulabilirsiniz. Şifrelenmiş bir mesaj ya da başlı başına bir dil olduğunu düşünüyorsanız da aynı şey geçerli. Voynich El Yazması’nı bu kadar gizemli ve bu kadar ilginç yapan şey, işte bu içsel belirsizliği.”
IFL Science. 3 Aralık 2025.
Makale: Greshko, M. A. (2025)
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >