2. Ramses’in, Nakhtamun’un mezarındaki Adem elmasını da içeren portresi. C: Martinez et al. 2023.

Yeni bir araştırmaya göre, 3.000 yıldan daha uzun bir süre önce antik Mısırlı sanatçılar, geniş bir nekropol içindeki bir mezarda keşfedilen bir kraliyet portresini hatalı çizmişler.

MÖ 1279 ile MÖ 1213 yılları arasında hüküm sürmüş olan firavun 2. Ramses’e ait olan resim, günümüz Luksor’unda Teb yakınlarında gömülü olan Nakhtamun adlı bir yetkilinin mezarında bulundu. PLOS One dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, resimde firavunun yüzünde kirli sakal var ve yüz hatları tam olarak görülemeyen bir figürle karşı karşıya.

Bu durum, geçmişte araştırmacıların, resmin firavunun MÖ 1294 ile MÖ 1279 yılları arasında hüküm sürmüş olan babası firavun 1. Seti’nin yasını tuttuğunu gösterdiğini öne sürmelerine yol açtı. Ancak portrenin yeni bir taraması tam tersini gösteriyor.

Bir nesnenin kimyasal bileşimini belirlemek için X-ışınlarını kullanan bir teknik olan X-ışını floresan görüntülemenin (XRF) taşınabilir bir versiyonunu kullanan ekip, 2. Ramses resmini ve nekropoldeki diğer bir sanat eserini tarayarak çıplak gözle görülemeyen ayrıntıları ortaya çıkardı.

Ancak, ekibin 2. Ramses tablosuna ilişkin yeni yorumlarına ya da bu sanat eserinin ne zaman yaratıldığına ilişkin önerilerine herkes katılmıyor.

2. Ramses’in resmi üzerinde makro X-ışını floresan tarama analizi. C: Martinez et al. 2023.

2. Ramses’in Yeniden Yorumlanması

Ekip, 2. Ramses’in aslında zanaatkarlarla ilişkilendirilen eski bir Mısır tanrısı olan Ptah’a baktığını buldu. Ekip, taramaların “2. Ramses’in bir kült gölgelik altında durduğunu, önündeki tahta oturmuş figürün ise ölen babası 1. Seti değil, açıkça tanrı Ptah olduğunu gösterdiğini” yazdı.

Ekip ayrıca firavunun çıkıntılı bir Adem elması ile tasvir edildiğini tespit etti ve bunun ilginç bir şekilde eski Mısır sanatında hiç gösterilmeyen bir ayrıntı olduğunu belirtti.

Araştırmacılar ayrıca, firavunun orijinal olarak eski Mısırlıların “shebyu yaka” olarak adlandırdıkları ve “büyük ve ağır merceksi boncuklardan oluşan birkaç hacimli altın zincirden” oluşan bir yaka takarken tasvir edildiğini yazdı.

Ekip, bu yakanın MÖ 1186 ile MÖ 1070 yılları arasında 20. Hanedan döneminde popüler olduğunu ancak 2. Ramses’in hükümdarlığı sırasında kullanılmadığını söylüyor. Araştırmacılara göre, shebyu yakasının üzeri boyandı ve 2. Ramses döneminde takılan düz bir mücevher parçası olan “wesekh” kolyesi ile değiştirildi.

Çalışmanın yazarları Philippe Walter ve Catherine Defeyt, taşınabilir bilimsel cihazı kullanarak Luksor’daki Soylular Vadisi’nde ölçümler yapıyor. C: David Strivay, Liege Üniversitesi

Ekip, kolye keşfine dayanarak resmin aslında 20. Hanedan döneminde, 2. Ramses’in ölümünden onlarca yıl sonra çizildiğini düşünüyor. Araştırmanın yazarları, sanatçıların 2. Ramses’e yanlış türde bir kolye çizdiklerini fark ettiklerinde bunu düzeltmiş olabileceklerini belirtiyor.

Sorbonne Üniversitesi ve Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nde (CNRS) moleküler arkeolog olan çalışmanın ilk yazarı Philippe Martinez, 2. Ramses’deki çıkıntılı Adem elmasının bu yeniden boyama sırasında, muhtemelen yanlışlıkla eklenmiş olabileceğini söylüyor. 2. Ramses’in neden çenesinde kirli sakal ile tasvir edildiği belli değil. Bir firavun genellikle traşlı ya da sakallı gösterileceği için bu nadir görülen bir durum.

Memphis Üniversitesi’nde tarih profesörü ve “Ramesses II: Egypt’s Ultimate Pharaoh” (Lockwood Press, 2023) adlı kitabın yazarı olan ve çalışmaya dahil olmayan Peter Brand, bazı bulgulara katılmıyor. Brand, kendi araştırmasının 2. Ramses’in hükümdarlığı sırasında shebyu yakalarının takıldığını gösterdiğini ve resmin firavunun görev süresinin sonlarına ait olduğunu düşündüğünü söylüyor.

Brand, “Kralın mavi tacının uzun oranları ve daha ziyade ‘keski’ şeklindeki burnu, Teb’de tanrı Amun-Ra’ya adanmış bir tapınak kompleksi olan Karnak’taki kabartmalarda görüldüğü gibi saltanatının sonraki yıllarıyla tutarlı.” diyor. Brand ayrıca resimdeki çıkıntılı Adem elması konusunda da yazarlarla aynı fikirde olmadığını ve bunun eski Mısır portrelerinde benzersiz olmadığını söylüyor.

Ekip, 2. Ramses’i gösteren resmin yanı sıra nekropolde bulunan bir başka mezar resmini de analiz etti. Menna adlı bir mezar sahibini tasvir eden bu resim için taramalar, üzeri boyanmış ancak çıplak gözle hala kolayca görülebilen bir kol hakkında daha fazla ayrıntı ortaya çıkardı.

Live Science. 12 Temmuz 2023.

Makale: Martinez, P., Alfeld, M., Defeyt, C., Elleithy, H., Glanville, H., Hartwig, M., … & Walter, P. (2023).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >