Kongo yağmur ormanlarında bir Mbendjele kampı. C: Dr. Nikhil Chaudhary

Çocuk bakımına yönelik avcı-toplayıcı yaklaşımı, anne ve çocuğun iyiliğinin anahtarının çok sayıda bakıcı olabileceğini öne sürüyor.

Çağdaş avcı-toplayıcı toplumlarda yürütülen bir araştırmaya göre, bebekler ve küçük çocuklar psikolojik olarak yüksek düzeyde “hassas bakım” ve kişisel ilgiyle gelişmeye bağlı olabilir.

Cambridge Üniversitesi’nden bir evrimsel antropolog tarafından yürütülen araştırma, avcı-toplayıcı bebeklerin, 15’e kadar farklı bakıcıdan günde yaklaşık dokuz saat boyunca özenli bakım ve fiziksel temas gördüğünü ortaya çıkardı.

Dr. Nikhil Chaudhary, türümüzün evrimsel tarihinin büyük çoğunluğunda annelerin çocuklara, muhtemelen şu anda Birleşik Krallık gibi Batılı ülkelerde olduğundan çok daha destek verdiğini söylüyor.

Birleşik Krallık politikasındaki son değişiklikler, çocuk bakımının hükümet için giderek daha öncelikli hale geldiğini gösteriyor. Bunun ileriye doğru bir adım olduğunu, ancak annelerin ve çocukların refahını sağlamak için daha fazlasının yapılması gerektiği de savunuluyor.

Chaudhary, “Evrimsel tarihimizin yüzde 95’inden fazlasını avcı-toplayıcı olarak yaşadık. Bu nedenle çağdaş avcı-toplayıcı toplumlar bizlere, bebeklerin ve annelerinin psikolojik olarak uyum sağlayabileceği belirli çocuk yetiştirme sistemlerinin olup olmadığına dair ipuçları sunabilir.” diyor.

Ancak Chaudhary, sonuca varmadan önce dikkatli olunması gerektiğini savunuyor. “Psikolojimizin pek çok yönü, belirli bir yaşam tarzına en uygun olmaktan ziyade esnek olacak şekilde gelişti. Bunun çocuk yetiştirme için ne ölçüde doğru olduğu hala tartışılıyor.”

Son araştırma için Dr. Chaudhary ve meslektaşı Dr. Salali, Kongo Cumhuriyeti’nde yaşayan Mbendjele BaYaka avcı-toplayıcılarıyla çalıştı ve bulguları çocuk psikiyatristi Dr. Annie Swanepoel ile birlikte analiz edip yorumladı.

Yeni çalışmada araştırmacılar, çocukların biyolojik ebeveynlerinin yanı sıra çeşitli bakıcılardan olağanüstü derecede yüksek düzeyde fiziksel temas ve bakım beklemeye “evrimsel olarak hazırlanmış” olabileceğini söylüyor.

Yazarlar Batı ülkelerine yönelik sonuçları değerlendirirken, etkili denetimin ötesine geçen, uygun fiyatlı, yüksek kaliteli çocuk bakımı desteğinin sağlanmasına öncelik verilmesi gerektiğini vurguluyor. Daha fazla bakıcı/çocuk oranları ve kreşlerde ve kurumsal bakım alanlarındaki önemli bakıcıların istikrarı, refaha yönelik risklerin en aza indirilmesi açısından önemli olabilir.

Araştırmacılara göre, gözlemlenen avcı-toplayıcı topluluklarda bakım verme, ebeveynlerin çok ötesine geçiyor. Çocuklar için genellikle 10’dan fazla, bazen de 20 veya daha fazla bakıcı bulunur. Genellikle bir annenin destek sistemi, bebeğinin ağlama dönemlerinin yarısından fazlasına yanıt vermeye yardımcı olur. Bu, ebeveynliğin en zorlu yönlerinden biri olabilir.

Dr. Swanepoel, “Annelere yönelik desteğin aynı zamanda ihmal ve istismar riskini azaltmak, ailedeki olumsuzluklara karşı tampon oluşturmak ve annenin refahını iyileştirmek ve dolayısıyla anne bakımını geliştirmek gibi çocuklara yönelik çok sayıda faydası var.” diyor.

Çalışma, daha büyük çocukların ve ergenlerin bebek bakımına yoğun bir şekilde dahil olmalarının, anneleri daha fazla desteklemelerinin ve bu genç bakıcılara değerli deneyimler sunmalarının yaygın olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmacılar bunun bakıcı olarak kendilerine olan güveni artırabileceğini ve belki de ilk kez ebeveyn olduklarında yaşayacakları kaygılara karşı bir miktar koruma sağlayabileceğini düşünüyor. 

Yazarlar ayrıca Batı toplumlarında çocuk bakımının yalnızca ebeveynlerin çalışmasına izin vermek için kullanılmasının yaygın olduğuna dikkat çekiyor, ancak çocuk bakımının ebeveynlere gerçek bir mola verdirmesi gerektiğinde ısrar ediyor. İnsanlık tarihi ve tarihöncesi boyunca ebeveynlerin hiçbir zaman destek eksikliği konusunda şu anda oldukları kadar baskı altında olmadıklarını ileri sürüyorlar.

Chaudhary, “Batıdaki çekirdek aile sistemi, Mbendjele gibi avcı-toplayıcı toplumların ortak yaşam düzenlemelerinden çok uzakta. Ücretsiz çocuk bakımının küçük çocukları da kapsayacak şekilde genişletilmesi gibi Birleşik Krallık çocuk bakımı politikasındaki değişiklikler önemli bir adım.” diyor.

Bununla birlikte, bu programların her ikisi de yalnızca çalışan aileler için mevcut ve çocuk bakımının yalnızca ebeveynlerin ‘serbest’ zamanlarını dinlenmek yerine çalışarak doldurmalarına katkıda bulunuyor.

Gözlemlenen avcı-toplayıcı gruplarında bakıcıların çocuklara oranı beşe birin üzerindeyken, Birleşik Krallık’taki anaokullarında her yetişkin çok sayıda çocuktan sorumlu. Aslında, yetişkin-çocuk oranlarına ilişkin düzenlemeler son zamanlarda iki yaşındaki çocuklar için beş çocuk için bir bakıcıya düşürüldü. Bu, araştırmacıların Mbendjele topluluklarında gözlemlediğinin tam tersiydi.

Çalışma, bakıcı sayısının yüksek olmasına rağmen, çocukların bu daha geniş ağ içerisinde sabit bir çekirdek bakıcı grubuna sahip olacak şekilde adapte edilebileceğini öne sürüyor. Mbendjele çocukları pek çok kişinin ek bakımından faydalanıyor ancak bir avuç anahtar bakıcının kişisel ilgisine ve tutarlılığına da erişebiliyor.

Birleşik Krallık’taki birçok çocuk bakımı ve eğitim ortamının şu anda personel kriziyle karşı karşıya kalmasından ve sürekli değişen kurum personeline güvenden endişe duyan Chaudhary, bunun bakıcıların istikrarsızlığı ile duygusal ve bilişsel gelişim sorunları arasında potansiyel bir bağlantı olduğunu öne süren önceki araştırmalarla uyumlu olduğunu söylüyor.

Chaudhary, “Çocuk bakımı nihayet hükümet bütçesinde bir öncelik haline geliyor, ancak yapılacak daha çok şey var. Politika yapıcılardan işverenlere ve sağlık hizmetlerine kadar toplum olarak, annelerin ve çocukların gelişmeleri için ihtiyaç duydukları destek ve bakımı almalarını sağlamak için birlikte çalışmamız gerekiyor.” diyor.

Cambridge Üniversitesi. 13 Kasım 2023.

Makale: Chaudhary, N., Salali, G. D., & Swanepoel, A. (2023

 

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >