Blog
Çatalhöyük’te 8.000 Yýllýk Kemik Figürin Bulundu
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumÇatalhöyük’te 8.000 Yýllýk Kemik Figürin Bulundu
Çatalhöyük’te kemikten yapýlmýþ insan benzeri bir figürin keþfedildi. Bulgu, Çatalhöyük’te türünün ilk örneði ve yaklaþýk 8.000 yaþýnda.
Keþif, ilk çiftçilerin en büyük proto-þehir merkezlerinden birinde ve dünyanýn en ünlü arkeolojik alanlarýndan birinde gerçekleþtirildi. Çatalhöyük, MÖ 7100 ve 6000 yýllarý arasýnda bin yýldan fazla bir süre, yani Neolitik çaðda sürekli olarak iskan görmüþ bir yerleþimdi.
Figürin 2016 yýlýnda bulundu ve þimdi analizlerin sonuçlarý Archaeological and Anthropological Sciences dergisinde yayýmlandý.
Çatalhöyük’ün en ünlü eserleri arasýnda, yakýn zamana kadar masif duruþlarý ve büyük göðüsleri nedeniyle ana tanrýçalar olarak kabul edilen kil kadýn figürinleriydi. Ancak günümüzde bu figürinler genellikle yaþlýlarý veya ata kültünü tasvir ettiði þeklinde yorumlanýyor. Þimdi ise bilim insanlarý antropomorfik, yani insan özelliklerine sahip bir kemik figürin keþfini açýkladýlar.
Arkeozoolog ve paleontolog Kamilla Pawłowska, “Bu çok önemli bulgu, kuþkusuz insan özelliklerinin gözler biçiminde çok basit ama açýk bir tasviri. Figürin, bir eþeðin proksimal parmaðý olan kemikten yapýlmýþ.” diyor.
Yaklaþýk 6 cm uzunluðundaki figürin, gözlere benzeyecek þekilde açýkça görülebilen çiziklere sahip. Bu þekilde insan özelliklerini sunmanýn benzer yollarý, ayný dönemden Orta Doðu’daki diðer arkeolojik alanlarda bulunan eserlerden de biliniyor.
Profesör Kamilla Pawłowska, benzer nesnelerin çoðunun, biraz daha geç bir dönem olan Kalkolitik’ten (MÖ 4300 – 3300) bilindiðini söylüyor. Bunlar da baþta eþek ve at kemikleri olmak üzere kemiklerden yapýlýyordu.
Þimdiye kadar Çatalhöyük’teki araþtýrmalar sýrasýnda birçok kez eþek ve atlara ait parmak kemikleri keþfedildi. Genellikle iyi korunmuþ olarak bulundular. Bazý durumlarda üzerlerinde iþleme izleri vardý, ancak asla insan anatomik özelliklerini anýmsatan bir formda deðillerdi.
Araþtýrmacýlar, bu tarih öncesi kentte çok fazla eþek olmadýðýný söylüyor. Koyun ve keçiler daha yaygýndý çünkü et, kemik iliði ve yaðlarý bölge halkýnýn beslenmesinde önemli bir unsurdu.
Figürin, Gdańsk Güzel Sanatlar Akademisi’nden Dr. Marek Z. Barański’nin gözetiminde uluslararasý bir ekibin çalýþmasý sýrasýnda keþfedildi.
Profesör Kamilla Pawłowska, söz konusu figürini yüzdürme (flotation) örneklerini incelerken buldu. Bu prosedür, arkeologlarýn kemik kalýntýlarý veya diðer küçük eserleri bulmasýný saðlýyor.
Figürinin, yiyeceklerin depolandýðý bir odada kil kaplarýndan birinde olduðu biliniyor. Bu kil kap yaklaþýk MÖ 6500-6300 tarihlerinde yapýlmýþtý.
Teknolojik analizlerden yola çýkan araþtýrmacýlar, bu figürini üretmek için cila ve çentiklerin kullanýldýðýný söylüyor. Ayrýca bir yapýnýn depolama alanýnda bulunmasý, bir þekilde gýda ile iliþkili olabileceðini düþündürüyor.
Dahasý, Çatalhöyük’teki diðer tüm modifiye edilmiþ hayvan parmak kemikleri ve figürinlerin baðlamlarýnýn detaylý incelenmesi, bu tür eserlerin ibadet nesnesi olarak kullanýlmasý fikrini de desteklemiyor. Aksine, en azýndan Çatalhöyük’te bu eserler, gýdalarýn depolanmasý ya da kendisine ayrýlmýþ alanlarda meydana gelen insan faaliyetleri ile iliþkili görünüyor.
PAP – Science in Poland. 30 Ocak 2020.
Makale: Pawłowska, K., & Barański, M. Z. (2020). Conceptualization of the Neolithic world in incised equid phalanges: anthropomorphic figurine from Çatalhöyük (GDN Area). Archaeological and Anthropological Sciences, 12(1), 18.
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >