Blog
Gölün Dibinde Bulunan 2.500 Yýllýk Tereyaðýnýn Gizemleri
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumGölün Dibinde Bulunan 2.500 Yýllýk Tereyaðýnýn Gizemleri...
2.500 yýl önce bir tereyaðý gölün dibine düþtü. Derin ve karanlýk sular tarafýndan gizlenerek günümüze kadar ulaþtý.
Þimdilerde bu ahþap tereyaðý tabaðý, Tay Gölü’ne evlerini yapan Ýskoçya’nýn eski sakinlerinin geride býraktýðý en hatýrlatýcý parçalardan biri olmaya devam ediyor.
Söz konusu tabak, Demir Çaðý’na ait en az 17 ahþap evin bir zamanlar suda inþa edildiði gölde daha önce yapýlan kazýlarda bulundu.
Yaklaþýk 20 yýllýk bir ömrü olan kýzýlaðaçtan inþa edilen yapýlar, amaçlarýna hizmet ettikten sonra içindeki birçok nesneyle birlikte göle çökmüþtü.
(Ýrlanda’daki Bataklýkta 3.500 Yýllýk Tereyað Bulundu)
Bu nesnelerin arasýnda, Demir Çaðý topluluðu tarafýndan yapýlmýþ bir tabak, tereyaðý izlerini dikkate deðer þekilde hâlâ taþýyordu.
Ýskoç Crannog Merkezi’nde arkeolog Rich Hiden, bu nesnenin çevredeki araziyi iþleyen, kavuzlu buðday ve gernik gibi eski buðdaylarý ve arpayý üreten ve hayvan yetiþtiren bölge sakinlerinin günlük hayatlarýnýn aydýnlatýlmasýna yardýmcý olduðunu söylüyor.
Bu insanlar muhtemelen Kuzey Denizi ve Tay boyunca ticaret yollarýna kolay eriþimin yaný sýra iyi güvenlik sunan yüksek statü alanlarýný özellikle seçmiþlerdi.
Hiden, gölün altýndaki koþullarýn tereyaðý ve tabaðý korumak için mükemmel bir ortam sunduðunu söylüyor.
“Organik herhangi bir þeyi parçalamak için çok fazla ýþýk, oksijen veya bakterinin olmadýðý fantastik anaerobik koþullar nedeniyle, bu tür koruyucu bir ortam var.”
“Arkeologlar kazý yapmaya baþladýklarýnda, bu gri þeylerin yaný sýra kenarlarýnda gerçekten güzel yontu izleri olan kare bir ahþap tabaðýn dörtte üçünü ortaya çýkardýlar.”
Yapýlan lipit analizleri, bu nesnenin zamanýnda bir süt ürünü içerdiðini ve bu ürünün de muhtemelen bir inekten geldiði sonucunu ortaya koydu.
Ayrýca ahþap tabaðýn altýndaki delikler de bunun tereyaðý yapým iþlemi için kullanýldýðýný düþündürüyor.
Krema, kývamlý hale gelene kadar çalkalanýr ve sonunda yayýk ayraný oluþurdu. Muhtemelen ýsýrgan liflerinden yapýlmýþ bir dokuma bez, krema öbekleri ile birlikte tabaða yerleþtirilir ve sonrasýnda sývýnýn sonunu ayýrmak için daha fazla itilirdi.
Tereyaðý daha sonra doðal olarak ýsýrgan otu da dahil olmak üzere bir dizi bitkide oluþan peynir mayasý eklenerek peynir haline dönüþtürülebilirdi.
Hiden, “Bu yemek birçok açýdan çok deðerli. Dürüst olmak gerekirse, bu zamandaki insanlarýn süt ürünü tüketmesi bekleniyor. Demir Çaðý’nýn baþlarýnda, demir cevherini eritme teknolojisinde uzmanlaþmýþlardý bu yüzden beklediðimiz süt teknolojisine hakim oldular.” diyor.
“Bu nedenle, süt ürünleri yemeleri bizi þaþýrtmasa da, bu tereyaðý tabaðý hakkýnda çok önemli olan þey, bu insanlarýn hayatýnýn nasýl olduðunu ve sahip olduklarý becerileri ve araçlarýný belirlememize yardýmcý olmasý.”
“Bana göre bu arkeolojinin en iyi hali. Hikayeyi çözmek için nesnenin kendisini kullanýyor. Bu tereyaðý tabaðý hakkýnda en iyi þey, çok kiþisel bir þey olmasý ve bize burada neler olduðuna dair anlýk görüntü sunmasý.”
“Sadece bir ahþap parçasý deðil. Ona bakýyorsunuz ve çok fazla tahmin etmeye baþlýyorsunuz. Bir ipliði çekmeye baþlarsanýz, alet iþaretlerine bakarsýnýz ve bu tür bir nesne yapmak için çok ince yontular kullandýklarýný görürsünüz. Muhtemelen herkes kendi nesnesini yapýyordu, bu da hayatýn burada nasýl olduðuyla ilgili baþka bir açý veriyor.”
Burada 20 insanýn ve hayvanlarýn ayný anda bir arada yaþadýðýna inanýlýyor. Demir Çaðý sakinleri, saz ve eðrelti otlarý ile kapladýklarý evleriyle saðlam bir aðaç bilgisine sahipti ve evleri þekillendirmek için birçok aðaç kullanýyorlardý.
The Scotsman. 20 Temmuz 2020.
Yazar: Buse Eroðlu
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >