Blog
Çin'de DNA analizleri ile ortaya çıkan sır: 4.500 Yıllık anaerkil toplum keşfedildi!
Pekin Üniversitesi'nden Zhang Hai ise, bu çalışmanın erken dönem insan toplumlarının sosyal örgütlenmesine dair anlayışta büyük bir sıçrama sağladığını belirtti.
www.arkeolojikhaber.com
Fujia'daki 8 bin yıllık taş aletler Çin'in Neolitik geçmişine dair yeni bakış açıları sunarken, Çinli bilim insanları, antik DNA teknolojisini kullanarak Doğu Çin’in Shandong eyaletinde, MÖ 2750 ile MÖ 2500 yıllarına tarihlenen tarih öncesi bir anaerkil toplumun izlerini ortaya çıkardı. Bu çığır açıcı keşif, insanlık tarihinin sosyal örgütlenmesine dair mevcut anlayışları kökten değiştirecek nitelikte.
Araştırma, Pekin Üniversitesi ile Shandong Kültürel Kalıntılar ve Arkeoloji Enstitüsü tarafından yürütüldü ve sonuçları 5 Haziran 2025’te prestijli bilim dergisi Nature'da yayımlandı. Bilim insanları, Shandong eyaletinin Guangrao kıyısında bulunan Fujia arkeolojik alanındaki kazılarda elde edilen verileri analiz etti.
İki Kabile, İki Mezarlık, İki Anne Soyu
Fujia bölgesinde daha önce 1985, 1995 ve 2021 yıllarında yapılan kazılarda toplam 500’den fazla bireyin kalıntıları ortaya çıkarılmıştı. Bilim insanları bu kalıntılar arasından seçilen 60 bireyin DNA’sını analiz ederek, iki farklı ana klana ait mezarlık yapısı tespit etti.
Kuzey ve güney mezarlıklarda bulunan bireylerin tamamı, kendi içlerinde aynı mitokondriyal DNA haplogrubunu taşıyordu. Bu da onların aynı anne soyundan geldiklerini kesin olarak gösteriyor. Çünkü mitokondriyal DNA yalnızca anneden kalıtılıyor.
Bu durum, toplumun ana soylu (matrilineal) bir yapıya sahip olduğunu ve mezarlıkların evlilik yoluyla bağlı, ancak soy takibini kadınlar üzerinden yapan iki klana ait olduğunu kanıtlıyor.
Avrupa'dan Önce Çin'de Anaerkillik
Daha önce genetik veriler, anaerkil sosyal yapıya dair ipuçlarını sadece Avrupa Demir Çağı’na (MÖ 1200 civarı) dayandırabiliyordu. Ancak bu yeni bulgular, anaerkil örgütlenmenin kökenini neredeyse 1.500 yıl daha geriye, hem de Asya kıtasına taşıyor.
Pekin Üniversitesi’nden araştırmacı Ning Chao, “Bu bulgular, ana soy üzerinden kurulan toplumsal yapıların bilinen tarihini derinden etkiliyor,” dedi.
Sosyal Kimlik, Üretim ve Evlilik Kalıpları Ortaya Çıkarıldı
Araştırma sadece genetik verilerle sınırlı kalmadı. Çoklu kararlı izotop analizleri ve arkeolojik bağlamlar da değerlendirildi. Bulgular, Neolitik dönemde bu toplumun yüksek iç evlilik oranına sahip, kıyıya yakın tarım topluluğu olduğunu ve darı tarımıyla geçindiğini ortaya koydu.
Ayrıca, birincil ve ikincil mezarların düzenlenme biçimleri, bireylerin anne soyuna dayalı kimliklerle gömüldüğünü gösteriyor. Bu da Fujia toplumunda güçlü bir sosyal uyum ve kimlik duygusunun varlığına işaret ediyor.
"Anaerkil Toplumlar Kuramdan Gerçeğe Dönüşüyor"
yüzyıldan bu yana bazı antropologlar, ilk toplumların anaerkil olabileceğini öne sürmüş, ancak bu varsayımı destekleyecek somut arkeogenetik kanıtlar eksikti. Sun Bo, Shandong Arkeoloji Enstitüsü müdürü olarak, bu keşfin “insan medeniyetinin kökenlerine dair çalışmalarda devrim niteliğinde” olduğunu vurguladı.
Pekin Üniversitesi'nden Zhang Hai ise, bu çalışmanın erken dönem insan toplumlarının sosyal örgütlenmesine dair anlayışta büyük bir sıçrama sağladığını belirtti:
“Matrilineal yapının sadece bir hipotez olmadığını, binlerce yıl önce Çin’de fiilen yaşanmış bir gerçek olduğunu gösterdik.”
Fujia arkeolojik alanı
Çin'in Shandong eyaletindeki Fujia arkeolojik alanında yapılan son kazılarda, yaklaşık 8.000 yıl öncesine ait Neolitik Çağ'dan kalma taş aletler ve diğer eserler keşfedildi. Arkeologlar, bu buluntuların bölgenin tarım ve el sanatlarındaki erken gelişimine ışık tuttuğunu belirtiyor.
Fujia kazı alanı, Çin'in doğu kıyısında yer alan ve Houli kültürüne (MÖ 6500–5500) ait kalıntılarıyla tanınan önemli bir Neolitik yerleşim yeri. Daha önceki kazılarda seramikler, kemik aletler ve tahıl depolama alanları ortaya çıkarılmıştı. Son keşifler, bölgenin tarih öncesi dönemdeki rolünü yeniden değerlendirmeye yardımcı oluyor.
Yetkililer, bulunan taş bıçaklar ve öğütme taşlarının, avcılık ve tarımsal faaliyetlerin yanı sıra sosyal organizasyon hakkında da ipuçları verdiğini vurguladı. Fujia'nın, Çin'in Neolitik dönemine dair en iyi korunmuş alanlardan biri olduğu ifade ediliyor.
Zülfikar Emin - Arkeolojikhaber.com
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >