Dünya Miras Komitesi’nin düzenlediði toplantýda, Diyarbakýr Surlarý ve Hevsel Bahçeleri’nin UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kaydedilmesi yönünde karar çýktý.

Kültür ve Turizm Bakaný Ömer Çelik, resmi Twitter hesabý üzerinden yapmýþ olduðu açýklamada Diyarbakýr Surlarý ile Hevsel Bahçeleri’nin UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kaydedildiðini duyurdu. Böylece Türkiye’den Unesco Dünya Mirasý Listesi’nde bulunan kültürel varlýk sayýsý 14’e yükseldi.

Þimdi Sýra Efes’te

Almanya’nýn Bonn kentinde 29 Haziran-8 Temmuz tarihleri arasýnda düzenlenecek Dünya Miras Komitesi’nin 39. dönem toplantýsýnda Dünya Miras Listesine dahil edilecek yeni doðal ve kültürel varlýklara karar veriliyor.

UNESCO’nun Dünya Kültür Mirasý listesi için bu yýl Türkiye’den iki aday olmak üzere toplam 31 aday bulunuyordu. Efes Antik Kenti ile Diyarbakýr Surlarý ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajý Türkiye’den aday olan yerlerdi. Diyarbakýr Surlarý ve Hevsel Bahçeleri’nin UNESCO Dünya Mirasý Listesi’ne alýnmasý ile gözler Efes’e çevrildi. Komite tarafýndan Efes için alýnacak karar dört gözle bekleniyor.

Diyarbakýr Surlarý

Dicle Nehri Vadisi’nden 100 metre yükseklikte konumlanan ve birbirini tamamlayan iç ve dýþ kaleden oluþan Diyarbakýr Kalesi ve Surlarý kente egemen olan 30 kadar uygarlýðýn mimari karakterlerini, dönemlerinin sanatsal üsluplarýný yansýtan oyma ve kabartma motiflerini ve kitabelerini sergileyerek Anadolu tarihinin yazýya dönüþtüðü ve toplu olarak görülebildiði tek örnektir. Diyarbakýr Kalesi ve Surlarý geçirdikleri tarihi dönemlerin en önemli yazýlý belgelerini bulunduran ve insan eli ile yapýlan en görkemli ve büyük anýtsal yapýlardan biridir. Sur duvarlarý boyunca, Dað Kapý, Urfa Kapý, Mardin Kapý ve Yeni Kapý olarak adlandýrýlan, 4 ana giriþ bulunmaktadýr. Siyah bazalt duvarlar Ortaçað Askeri mimarisinin önemli örneklerindendir. Duvarlar 10-12 metre yüksekliðinde ve 3-5 metre geniþliðindedir.

Diyarbakýr’ýn simgesi niteliðinde olan Diyarbakýr surlarýnýn ilk defa MÖ.3.000-4.000 yýllarýnda Huriler tarafýndan bugünkü Ýçkale’nin olduðu yerde yapýlmýþtýr. Bu surlardan günümüze yok denilecek kadar az kalýntý gelebilmiþtir. Bugünkü surlar MS.346 yýlýnda Ýmparator II.Constantinius tarafýndan yaptýrýlmýþtýr. Diyarbakýr surlarý, dünyadaki en uzun surlardan olan Çin Seddi’nden, Antakya surlarýndan ve Ýstanbul surlarýndan sonra gelmektedir.

Hevsel Bahçeleri Nedir?

Dicle Nehri kýyýsýnda, Diyarbakýr Kalesi ile nehir vadisi arasýnda yer alan yaklaþýk yedi yüz hektarlýk verimli arazidir. Diyarbakýr’ýn güney batýsýnda Dicle Vadisi içinde yer alan 700 hektarlýk Hevsel Bahçeleri, Diyarbakýr’ýn yeþil alanýyla hem akciðeri, hem besin kaynaðý, hem de simgesi. Dicle nehrinin debisinin azalmasýyla oluþan delta zamanla verimli bahçe ve bostanlara dönüþtü. Uzun yýllar, þehrin sebze meyve ihtiyacý buradan karþýlandý. Ayrýca Hevsel Bahçeleri bünyesinde birçok hayvan yaþýyor. Evliya Çelebi, Þemsedin Sami, Mehmed Uzun ve Yaþar Kemal gibi birçok edebiyatçýnýn eserlerine konu olmuþtur.

Türkiye’den daha önce UNESCO Dünya Kültür Mirasý Kalýcý Listesi’nde yer alan tarihi yerler þunlar;

Ýstanbul’un Tarihi Alanlarý
Divriði Ulu Camii ve Darüþþifasý (Sivas)
Hattuþaþ (Boðazköy)
Nemrut Daðý (Adýyaman)
Xanthos-Letoon (Antalya)
Safranbolu (Karabük)
Truva Antik Kenti (Çanakkale)
Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne)
Çatalhöyük (Konya)
Bergama (Ýzmir)
Cumalýkýzýk (Bursa)
Pamukkale (Denizli)