Blog
Doğru soru, Nestor un Kupası ndan kim içmişti değil kimler içmişti!
Arkeoloji Sanat Yayınları - Yaşar İliksiz - Eğitmen - Tarihci - Yazar
Arkeoloji tarihin en ünlü buluntularından biri olan 2800 yıllık seramik kupa, tarihi açıdan pek çok özel önem taşısa da onu dünya çapında meşhur eden üzerindeki mitolojik ve erotik edebi ifade idi. Peki o ifadede ne yazıyordu ve kupa nasıl bir mezardan çıkarılmıştı?
İtalya'nın Napoli açıklarındaki Ischia adasının Lacco Amerno köyündeki Villa Arbusto Müzesi'nde sergilenen 2800 yıllık seramik kupa; her ne kadar Fenike etkisindeki Yunan alfabesini kullanan ilk epigrafik (epigraphic / inscriptional) alfabeli metni içermesi ve Batı'daki en eski Yunan kolonilerinden Pithekoussai'ya ait olması açısından özel tarihi önem taşımaktadır. Arkeolojik açıdan ise ilk kez toplu kremasyon özelliği taşıyan bir mezarda bulunması onu ayrıcalıklı kılmaktadır.
Kilden yapılmış şarap kupası M.Ö. 8 Yüzyılda imal edilmiştir ve 1954 yılında Napoli Körfezi'ndeki antik dönem adı Pithekoussai olan Ischia adasındaki Lacco Ameno'da bir mezardan çıkarılmıştır. Arkeologlar 1952 ve 1982 arasında aynı nekropolden 1300 civarında mezar kazdılar. Ancak hiçbir mezardan bu kadar renkli bir mezar hediyesi çıkmadı.
Ancak bütün bu özelliklerine rağmen onu dünya çapında meşhur eden özelliği; üzerinde, Yunanlıların mitolojik kahramanı Nestor'a ait olduğunu ifade eden yazıdır.
Kupa, üzerinde "Ben Nestor'un kupasıyım, ... içmek güzeldir, Kim bu kadehi boş içerse, o an güzel taçlı Afrodit'in arzusu onu yakalayacak" yazdığı için Nestor'un Kupası (Nestor'un kadehi) olarak adlandırılmıştır. Bu ifade edebi açıdan, İlyada Destanında bir Eski Yunan Kahramanı olarak gösterilen Pylos kralı Nestor'un efsanevi fincanına afrodizyak özellikler yüklemesi açısından da ilginçtir. Metin kimilerine göre içenin sarhoş olacağını kinayeli olarak anlatıyordu. Kimilerine göre ise mizahi bir şekilde "biri bardağı içerse, Aşk Tanrıçası ona aşık olacak / şehvet duyacak" şeklinde erotik şaka olarak yorumlanıyordu.
Arkeologlar onu ilk bulduklarında birbirlerine yaptıkları ilk espri muhtemelen, "Nestor'un Kupasından kim içti?" sorusuydu.
Bu soruya verilen ilk cevap "10 - 14 yaşlarında bir ergen çocuk" olmuştur. Çünkü daha iki sene öncesine kadar, kadehin ergenlik aşamasında bir çocuğun yakılmış kalıntılarıyla birlikte gömüldüğü sanılıyordu. Doğal olarak da "bir çocuğun mezarına konulan mezar hediyesine neden bu tür bir ifade yazıldığı" anlam verilemiyordu.
Ancak Padua Üniversitesi biyoarkeologu Melania Gigante ve ekibinin makroskopik ve mikroskobik analizleri sonucunda mezarın bir çocuğa ait olmadığı hatta daha doğru ifade ile "sadece bir çocuğa ait olmadığı" anlaşıldı. Sonuçları 6 Ekim 2021 tarihinde yayınlanan "Nestor'un Kupası ile kim gömüldü?" başlıklı makalede yayınlanan bilgilere göre mezarda birden fazla insanın külleri yer alıyordu. Yakılarak kremalize edilmiş insan kemikleri en az üç kişiye aitti ve bunlar yetişkin insanlardı. İşin ilginci mezarda insanların dışındaki canlıların yakılmış kemikleri de yer alıyordu. Bir köpek, bir koyun, bir keçi ve muhtemelen bir horoz tespit edilebilenlerdi.
Nestor'un Kupasının Mezarı; hem toplu kremasyon gömüsüne sahip olması, hem insan ve hayvan kemiklerinin bir arada yakılarak gömülmesi hem de Akdeniz'de Klasik Arkeoloji dönemi öncesine ait bir mezar olması özellikleri ile eşsizdir. Bu mezarla ilgili yapılacak espri de şu şekilde güncellemek zorundadır: "Nestor'un Kupası'ndan kimler içti?"
___________________________________
Kaynak : Arkeoloji Sanat
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >