Blog
Düdüklü Tencere' Anadolu Mutfaðý Ýçin Yeni Deðil
Düdüklü Tencere" Anadolu Mutfaðý Ýçin Yeni Deðil
Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öðretim Üyesi ve Tlos Antik Kenti Kazý Baþkaný Prof. Dr. Taner Korkut, Muðla çevresinde yürüttükleri bilimsel araþtýrma sýrasýnda, Roma Dönemi'nden itibaren çift hazneli ve buhar basýnçlý düdüklü kaplarýn yemek piþirmede kullanýldýðýný belgelediklerini bildirdi.
Antik çaðlardan günümüze beslenme alýþkanlýklarýyla ilgili araþtýrmalar yapan Prof. Dr. Taner Korkut, Anadolu'nun mutfak kültürünün 12 bin yýl öncesine dayandýðýný kaydetti.
Arpa, buðday gibi tahýllarýn 10 bin 500 yýl önce Anadolu'da kullanýldýðýný 2010'da baþlanan Tlos Antik Kenti kazýlarý sýrasýnda belgelediklerini ifade eden Korkut, kazý çalýþmalarý kapsamýnda bugün de kullanýlan birçok bitki türüne rastladýklarýna iþaret etti.
Muðla'nýn Seydikemer ilçesinde Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öðretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Göktürk ve Mimarlýk Fakültesi'nden Doç. Dr. Zühal Kaynakçý Elinç ile ortaklaþa çalýþma yürüttüklerini anlatan Korkut, ilçenin özellikle daðlýk bölgelerinde yaþayan insanlarýn yeme içme alýþkanlýklarý bakýmýndan gelenek ve görenekleri sürdürdüklerine þahit olduklarýný dile getirdi.
Korkut, ilçenin 61 mahallesinde yaþayanlarla yüz yüze yapýlan görüþmeler ve arazide yapýlan gözlemler sonucu, 130 yenilebilir bitkiye rastlandýðýný bildirdi.
- Höyükte çok sayýda ocaða rastlandý
Tlos Antik Kenti kazýlarý kapsamýnda Muðla'nýn Seydikemer ilçesindeki Girmeler Maðarasý önündeki höyükte gün ýþýðýna çýkarýlan yerleþim katmanlarýnýn büyük önem taþýdýðýný vurgulayan Korkut, höyüðün en alt seviyesinde çok sayýda ocaðýn bulunduðunu, katmanýn seramiksiz Erken Neolitik dönemle (10 bin 500 yýl önce) tarihlendirildiðini bildirdi.
Ocak seviyelerinde ele geçen besin atýklarýndan, burada daha çok tavþan, yaban keçisi, geyik ve yaban domuzu gibi hayvansal ürünlerin tüketildiðini öðrendiklerine deðinen Korkut, ilerleyen dönemlerde beslenmede tarýmsal ürünlerin yoðunlukla tercih edilmeye baþlandýðýný kaydetti.
- Anadolu'daki beslenme tipi: yufka, soðan, sarýmsak, peynir
Korkut, antik çaðda yufka, soðan, sarýmsak ve peynir gibi gýdalarýn yoðun olarak tüketildiðini belirtti. Genelde beslenmenin tahýl aðýrlýklý yiyecekler ile onlara katýk edilen sebzelere dayandýðýný anlatan Korkut, þöyle devam etti:
"Arpa unundan yapýlan ve bir tür yufka ekmeði olduðu anlaþýlan maza, sürekli ön planda olmuþtur. Roma döneminde yufka ekmeði yapýmýnda ayrýca kýzýl buðday unu da kullanýlmýþ ve bu yufka puls olarak adlandýrýlmýþtýr. Pulsun yanýnda katýk olarak genelde soðan, sarýmsak ve peynir yenmiþtir. Ayrýca ortos adýndaki ekmek türü de önceleri arpadan yapýlmýþ, giderek buðday onun yerini almýþtýr. Bu dönemde lahana, ýspanak, pazý, ebegümeci, kuþkonmaz, pýrasa, soðan, fasulye, bezelye, mercimek ve bakla gibi sebzelerin yemeklerde kullanýldýðý bilinmektedir. Sebzeler çið ya da haþlanarak yenilmiþ, baklagillerden ise lapa kývamýnda yemekler yapýlmýþtýr. Hemen hemen bütün yemeklerde zeytinyaðý kullanýlmýþtýr. Bu durum Akdeniz mutfaðýnýn bir özelliði olarak günümüze kadar sürmüþtür. En sevilen meyveler incir, üzüm ve elmadýr. Ýncir yaþ ya da kuru olarak sofraya getirilmiþtir. Üzüm hem sofrada hem de þarap yapýmýnda tüketilmiþtir. Soslarla hazýrlanmýþ balýk yemekleri kadar, farklý tür etleri bir araya getiren yemekler de sevilerek tüketilmiþtir."
Kazýlarda bulunan mutfak gereçleri
Kazýlarda gün yüzüne çýkarýlan seramikler içerisinde yemek piþirmede kullanýlan tencere, güveç ve tavanýn yanýnda, tabak, kase, kadeh, bardak, testi veya düz tepsi formundaki servis kaplarýnýn yoðunlukta bulunduðunu anlatan Korkut, eski çaðlardan Bizans dönemine kadar yemek kaplarýnýn benzer þekilde kullanýldýðýný ifade etti.
Prof. Dr. Korkut, "Roma Dönemi'nden itibaren çift hazneli ve buhar basýnçlý düdüklü toprak kabýn yemek piþirmede kullanýldýðýný gördük. Kerotakis olarak adlandýrýlan bu kaplarýn ilk kullanýmýnýn milattan önce birinci ve 2. yüzyýllar olduðu bilinmektedir." dedi.
Kazýlarda bulunan yemek kaplarýndan yola çýkarak çizimini gerçekleþtirdikleri çift haneli buhar basýnçlý toprak kabýn, bugünkü düdüklü tencerenin ilk örneklerinden olduðuna da dikkati çeken Korkut, çizimlerden yola çýkarak kabýn benzerini de yaptýklarýný anlattý.
Korkut, Helenistik dönemde misafirlere ayrý servis tabaklarýnda yemek ikram edildiðini, misafirler için yapýlan yemek takýmlarýnýn evde günlük kullanýlanlardan daha lüks olduðunu vurguladý.
Prof. Dr. Korkut, "Antik Çaðlardan Günümüze Seydikemer Ýlçesi Yenilebilir Bitkileri ve Mutfak Kültürü" baþlýklý bilimsel araþtýrma projesinin tamamlandýðýný, çalýþmayý kitap haline getirerek bu yýl içerisinde yayýnlayacaklarýný sözlerine ekledi.
Kaynak: http://www.haberler.com/duduklu-tencere-anadolu-mutfagi-icin-yeni-degil-9218800-haberi/
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >