Blog
Neolitik Çağda sakız gibi çiğnenen katranın aydınlattığı teknoloji ve kültürel bilgiler
Araştırmanın bir diğer çarpıcı sonucu, bu katran örneklerinde günlük yaşama dair geniş bir genetik iz bulunması oldu.
www.arkeolojikhaber.com
Kopenhag Üniversitesi arkeologları, Avrupa Alpleri’ndeki Neolitik yerleşimlerden elde edilen huş ağacı katranı örneklerini analiz etti. Katranın bazı parçalarında çiğneme izleri bulunurken, araştırmacılar antik insan DNA’sının yanı sıra ağız mikrobiyomu, keten ve haşhaş tohumu kalıntıları tespit etti.
6.000 Yıllık Sakız, Neolitik İnsanların DNA’sını Gün Yüzüne Çıkardı
Avrupa Alpleri’nde bulunan 6.000 yıllık huş ağacı katranı, antik insanların hem beslenme alışkanlıklarını hem de DNA’sını günümüze taşıdı. Çalışma, Proceedings of the Royal Society B dergisinde yayımlandı ve antik sakızların, tarih öncesi insan yaşamına dair beklenmedik bir pencere sunduğunu ortaya koydu.
Çiğnenen Katranlardan İnsan Hikayelerine
Uluslararası bir araştırma ekibi, Neolitik Çağ Avrupası'nda yaygın olarak kullanılan huş ağacı katranından yapılmış 30 eseri inceledi. Kimyasal ve antik DNA analizlerini birleştiren çalışma, bu katran parçalarının sadece bir alet yapıştırıcısı olmadığını, aynı zamanda çiğnendiğini ortaya koydu. Çiğnenmiş katran parçalarından elde edilen insan DNA'sı, bu eserleri kullanan bireylerin cinsiyetini belirlemeyi bile sağladı. Bulgular, av aletlerinde erkek, çanak çömlek tamirinde ise kadın DNA'sına daha sık rastlandığını göstererek, tarih öncesi toplumlardaki cinsiyet rollerine dair somut kanıtlar sunuyor.
Beslenme Kültürü ve Teknolojiye Dair İzler
Araştırmanın bir diğer çarpıcı sonucu, bu katran örneklerinde günlük yaşama dair geniş bir genetik iz bulunması oldu. Çiğnenmiş katranlarda, buğday, arpa, fındık ve bezelye gibi o dönemin besin kaynaklarına ait bitki DNA'ları tespit edildi. Ok uçlarında ise yaban domuzu ve tatlı su balığı DNA'sına rastlanması, bu aletlerin hem karada hem de suda avlanmak için kullanıldığını gösterdi. Ayrıca, bazı alet yapıştırıcılarına iğne yapraklı ağaç reçinesi karıştırıldığının tespit edilmesi, Neolitik insanların malzeme özelliklerini ihtiyaca göre nasıl manipüle ettiğine dair teknolojik bir kavrayış sağladı.
Araştırmaya göre, katranın çiğnenmesi hem tıbbi hem de yapıştırıcı amacıyla kullanılmış olabilir.
Çiğnendiğinde yumuşayan katran, soğuduğunda sertleşiyor ve taş aletlerin saplanması ile çanak çömlek onarımında tercih ediliyordu.
Bazı örneklerde insan DNA’sı o kadar iyi korunmuştu ki çiğneyenin cinsiyeti dahi belirlendi. Taş aletlerdeki katranda genellikle erkek DNA’sı, onarımda kullanılan seramik katranda ise kadın DNA’sı bulundu. Araştırmacılar, bu bulguların antik toplulukların beslenme, iş bölümü ve tıbbi uygulamalarına dair önemli bilgiler sunduğunu belirtiyor.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >