Blog
Massalia'lı Pytheas'ın Britanyalılara niçin Boyalı İnsanlar dediğini arkeologlar kanıtladı
Carlisle’daki kırmızı aşı boyası buluntuları, antik Yunan kaynaklarında yer alan Britanyalıların “boyalı insanlar” olarak tanımlanmasını destekleyen somut arkeolojik veriler sunmaktadır.
www.arkeolojikhaber.com
İngiltere’nin kuzeybatısındaki Carlisle yakınlarındaki arkeolojik alanda keşfedilen 6.500 yıllık ritüel alandan elde edilen bulgular, antik Yunan yazarı Massalia’lı Pytheas’ın Britanyalıları neden “boyalı insanlar” olarak tanımladığını gözler önüne serdi. . Alanda bulunan 600’den fazla kırmızı aşı boyası parçası ve pigment öğütmeye yarayan taşlar, tarih öncesi Britanya toplumlarında vücut boyamanın önemli bir ritüel olduğunu kanıtlıyor.
Carlisle’daki kırmızı aşı boyası buluntuları, antik Yunan kaynaklarında yer alan Britanyalıların “boyalı insanlar” olarak tanımlanmasını destekleyen somut arkeolojik veriler sunmaktadır. Bu bulgular, tarih öncesi Britanya toplumlarında vücut boyamanın ritüel, toplumsal ve kimliksel bir işlev taşıdığını göstermekte; Pytheas’ın anlatımlarını yalnızca mitolojik değil, bilimsel bir gözlem olarak yeniden değerlendirmeye olanak tanımaktadır
“Britanya adalarını Prettanik olarak adlandırdı; burada yaşayan halkı ise Pretani, yani boyalı insanlar olarak tanımladı.” (Strabon, Geographica, aktaran: Cambridge University Press, 2024)
“Cornwall kıyılarında yaşayan halk, yabancı tüccarlara karşı olağanüstü misafirperverdi; bu, kalay ticaretiyle kurdukları ilişkilerden kaynaklanıyordu.” (Peter Kessler & Edward Dawson, Pytheas and Britain)
“Belerion bölgesinde yaşayanlar, medeni ve düzenli bir toplumdu; Pytheas burada vücut boyama ve tören geleneklerine dair gözlemler aktarmıştır.” (Lionel Scott, Pytheas of Massalia: Texts, Translation, and Commentary)
“Pretani adı, halkın kendini tanımlama biçimi olabileceği gibi, komşularının onlara verdiği ad da olabilir; bu adlandırma, vücutlarına uyguladıkları boyalarla ilişkilidir.” (Berkehan Noyin, Massalia’lı Pytheas’ın Yolculuğunun Klasik Dönemdeki Etkileri)
“Pytheas, Britanya’nın kuzey kıyılarında gece batmayan güneşi gözlemlediğini ve bu halkın doğayla iç içe ritüeller gerçekleştirdiğini yazmıştır.” (Plinius, Naturalis Historia, aktaran: Lionel Scott)
Bu anlatıların kaynağı Massalia’lı Pytheas’ın Okyanus Üzerine adlı eseri. Ancak eser günümüze ulaşmadığı için biz onun anlatılarını Strabon, Plinius ve Diodorus gibi antik yazarların aktarımlarından biliyoruz.
Arkeolojik Kalıntılar, Antik Yunan Kaşifinin Britanyalılar Hakkındaki Anlatımını Destekliyor
İngiltere’nin kuzeybatısında yer alan Carlisle yakınlarındaki bir ritüel alanında gerçekleştirilen son arkeolojik kazılar, antik Yunan kâşifi Massalia’lı Pytheas’ın Britanyalıları “boyalı insanlar” olarak tanımlamasını destekleyen bulgular ortaya koymuştur. Yaklaşık 6.500 yıl öncesine tarihlenen bu alan, kırmızı aşı boyası kullanımına dair şimdiye dek Birleşik Krallık’ta elde edilen en kapsamlı fiziksel kanıtları sunmaktadır.
Kırmızı Aşı Boyası ve Ritüel Pratikler
Carlisle bölgesindeki kazılarda, 600’ü aşkın kırmızı aşı boyası parçası ile birlikte, bu pigmenti toz haline getirmek için kullanıldığı düşünülen taş aletler bulunmuştur. Bu buluntular, yalnızca tarih öncesi Britanyalıların vücut boyama geleneğine dair dilsel ve yazılı kaynakları desteklemekle kalmamakta, aynı zamanda bu uygulamanın ritüel temelli ve toplumsal bir bağlamda gerçekleştiğini düşündürmektedir. Özellikle somon avı sezonunda bir araya gelen toplulukların bu alanı tören ve festival amaçlı kullandığına dair veriler, vücut boyamanın mevsimsel ve törensel bir işlev taşıdığını ortaya koymaktadır.
Pytheas’ın Gözlemleri ve Dilsel İzler
MÖ 4. yüzyılda Güney Fransa’daki Yunan kolonisi Massalia’dan yola çıkan Pytheas, Britanya’ya ulaşan ilk Akdenizli kaşif olarak kabul edilir. Okyanus Üzerine adlı eserinde, Britanya’yı “Prettanike” olarak adlandırdığı ve burada yaşayan halkı “Pretani” yani “boyalı insanlar” olarak tanımladığı bilinmektedir. Her ne kadar bu eser günümüze ulaşmamış olsa da, Strabon’un Geographica, Plinius’un Naturalis Historia ve Diodorus Siculus’un Bibliotheca historica gibi klasik kaynaklarda Pytheas’a ait alıntılar yer almaktadır.
Pretani teriminin, Kelt dillerinde “boyanmış” ya da “dövmeli” anlamına geldiği düşünülmektedir. Bu adlandırma, Britanya halkının kendilerini boyama geleneğine işaret ederken, aynı zamanda komşu halkların bu uygulamayı tanımlamak için kullandıkları bir dış ad olabilir. Julius Caesar da MÖ 1. yüzyılda kaleme aldığı Commentarii de Bello Gallico adlı eserinde Britanyalıların vücutlarını boyadıklarını belirtmiştir.
Arkeolojik ve Dilsel Verilerin Kesişimi
Carlisle’daki ritüel alanın kullanım süresi ile Pytheas’ın yolculuğu arasında binlerce yıl olsa da, kırmızı aşı boyasının tarih öncesi Britanyalılar tarafından Demir Çağı’na kadar kullanıldığına dair diğer bölgelerdeki buluntular, bu geleneğin sürekliliğini göstermektedir. Bu durum, Pytheas’ın gözlemlerinin yalnızca geçici bir kültürel pratiğe değil, köklü ve yaygın bir ritüele işaret ettiğini düşündürmektedir.
Pytheas’ın Britanya’ya ilk olarak günümüzde Cornwall olarak bilinen bölgeden giriş yaptığı ve kalay ticareti hakkında bilgi verdiği bilinmektedir. Ardından batı kıyıları boyunca ilerleyerek İngiltere, Galler ve İskoçya’nın çeşitli bölgelerinde gözlemlerde bulunmuştur. Bu seyahat, yalnızca coğrafi keşif açısından değil, aynı zamanda etnografik gözlem açısından da klasik antik dönemin en erken bilimsel belgelerinden biri olarak değerlendirilmektedir.
Kaynak: Paula Tsoni – greekreporter.com
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >