Blog
Buz Devri Avrupa’sýnýn Genetik Tarihi
Buz Devri Avrupa’sýnýn Genetik Tarihi
Buz tabakasý gerilediðinde, Avrupa, güneybatý Avrupa'dan gelen tarih öncesi insanlar tarafýndan yeniden mesken tutuldu.(örn. Ýspanya). Sonra, 14.00 yýl önceki yeni bir olayda, güneydoðudan topluluklar (Örn. Türkiye, Yunanistan) ilk insan grubunun yerini alarak Avrupa’ya yayýldýlar.
Howard Hughes Saðlýk Enstitüsü Araþtýrmacýlarýndan David Reich tarafýndan Harvard Týp Okulu’nda yürütülen yeni bir çalýþmaya göre, tarih öncesi insanlara ait antik DNA analizleri, Avrupa’da 45.000 ila 7000 yýl öncesine dayanan dramatik nüfus dalgalanmalarýnýn anahatlarýný ortaya çýkarýyor. Mayýs 2016’da Nature dergisinde yayýnlanan yeni genetik veriler, tarih öncesi insan topluluklarýnda yaklaþýk 19.000 yýl önce meydana gelen ve Buzul Devri’nin son zamanlarýyla yakýndan baðlantýlý olduðuna inanýlan iki büyük deðiþimi meydana çýkardý. Buz tabakasý gerilediðinde, Avrupa, güneybatý Avrupa’dan gelen tarih öncesi insanlar tarafýndan yeniden mesken tutuldu.(örn. Ýspanya). Sonra, 14.00 yýl önceki yeni bir olayda, güneydoðudan topluluklar (Örn. Türkiye, Yunanistan) ilk insan grubunun yerini alarak Avrupa’ya yayýldýlar. Arkeolojik araþtýrmalar, modern insanlarýn yaklaþýk 45.000 yýl önce Avrupa’yý silip süpürdüðünü ve Neandertal araçlarýnýn arkeolojik kayýtlardan yok olmasýnýn da gösterdiði üzere Neandertallerin neslinin tükenmesine neden olduklarýný göstermiþtir diye açýkladý Reich. Araþtýrmacýlar ayný zamanda, Buzul Çaðý boyunca– Yaklaþýk 12.000 yýl önce sona eren uzun süre, en yoðunluðu 25.000 ila 19.000 yýl önce arasýnda— buz kütlelerinin Ýskandinavya’yý ve Kuzey Avrupa’yý Kuzey Fransa’ya kadar kapladýðýný biliyorlar. 19.000 yýl önce buzullarýn çekilmesi baþladýðýnda tarih öncesi insanlar Kuzey Avrupa’ya tekrar yayýlmaya baþladýlar.
Neanderthal Müzesi’nde bir tarih öncesi insan canlandýrmasý.
Fakat bu çalýþmadan önce, 45.000 ila 7.000 yaþýnda tarih öncesi Avrupalý modern insanlarýn yalnýzca dört numunesi vardý, bunlar için genomik veriler mevcuttu. Ki, bu da insan nüfusunun bu dönemde nasýl göç ettiðini ya da evrimleþtiðini anlamayý imkansýz hale getirdi. “Bu geniþ Avrupa dönemini dört örnekle temsil etmeye çalýþmak, dört hareketsiz görüntü içeren bir filmi özetlemeye çalýþmak gibidir. 51 numune ile her þey deðiþir; anlatý yayýný izleyebiliriz; zaman içindeki dinamik deðiþikliklere dair canlý bir kaný edinebiliriz. “ dedi Reich. Ve ekledi: “ Ve gördüðümüz, iklimin dramatik þekilde deðiþtiði zamanda vuku bulmuþ, son 7.000 yýldan daha karmaþýk olmayan, nüfus deðiþimi ve göçe iliþkin çok sayýda olayla þekilllenmiþ, geniþ ve dramatik bir ölçekli bir yer deðiþtirme ve göç geçmiþidir.”
Genetik veriler, 37.000 yýl öncesinden itibaren, tüm Avrupalýlar, Buz Çaðý boyunca hayatta kalmayý baþaran, tek bir kurucu nüfustan geliyorlar diyor Reich. Kurucu nüfusun Avrupa’nýn farklý bölgelerinde derin kökleri vardýr; bunlardan biri Belçika’dan bir örnekle temsil edilmektedir. Reich, bu kolun 33.000 yýl önce Avrupa’nýn büyük bölümünde yerinden edilmiþ gibi görünmesine karþýn, yaklaþýk 19.000 yýl önce buna baðlý bir topluluðun Avrupa boyunca yeniden yayýldýðýný açýkladý. Bu soyun gözlemlendiði en eski örneðe dayanarak, topluluðun Buzul Çaðý zirve noktasýna ulaþtýktan sonra günümüz Ýspanya’sýndan yayýldýðý teorisi akla yatkýn görünmektedir.
Genleri incelenen 51 eski modern insanýn yeri ve yaþý. (Qiaomei Fu et al./Nature)
Araþtýrmacýlarýn saptadýklarý ikinci olay 14.000 yýl önce gerçekleþti. “Avrupa’da yeni bir nüfus cirosu görüyoruz ve bu sefer batýdan deðil doðudan gibi görünüyor.” diyor Reich. “ Avrupa boyunca yayýlan ve daha önce oralarda yerleþik insanlarý güneybatýdan itibaren yerlerinden eden çok farklý genetik tipler görüyoruz. Bu insanlar, binlerce yýl boyunca, tarýmýn ortaya çýkýþýna kadar var olmaya devam ettiler.”
Araþtýrmacýlar ayný zamanda, modern insanýn Avrupa boyunca yayýldýðý dönemden, yaklaþýk 45.000 yýl öncesinden Neandertal melezleri de saptadýlar. Tarih öncesi insan popülasyonlarý, Neandertal DNA’sýnýn yüzde üç ila altýsýný içeriyordu, ancak günümüzde bu oran insanlarýn çoðunda sadece yüzde iki civarýndadýr. “Neandertal DNA, modern insanlar için biraz zehirlidir.” diye açýklýyor Reich ve bu çalýþma doðal seleksiyonun Neandertal soyu ortadan kaldýrdýðýna dair kanýtlar sunuyor.
Bu araþtýrma, David Reich’in laboratuvarýnýn Svante Pääbo ve Johannes Krause’nin laboratuvarlarýyla iþbirliði yaptýðý ve bu eski kemiklerin DNA’sýný çýkarmak ve analiz etmek için birlikte çalýþtýðý ortak bir çalýþmaydý. Antik örnekler sýklýkla mikrobiyal DNA ve ayrýca örnekleri iþleyen arkeologlardan veya laboratuar teknisyenlerinden gelen DNA’larla kirlenir. Bu problemleri ortadan kaldýrmak için araþtýrma ekibi, çözeltide melez yakalama zenginleþtirmesi adlý bir teknik kullandý.Ekip, insan genomundaki pozisyonlara tekabül eden 1.2 milyon 52-baz çift DNA sekansý kullandýlar; bu DNA dizileriyle, belirli DNA segmentlerini hedeflemek için yem olarak ilgileniyorlardý. Eski DNA’yý 1.2 milyon tarama dizisi üzerinde yýkadýktan sonra, araþtýrmacýlar problar tarafýndan yakalanan eski DNA’yý sýraladýlar.
Çek Cumhuriyeti’ndeki Dolni Vestonice ‘den 31.000 yaþýndaki üç kafatasý. Önümüzdeki beþ bin yýl için, bu çalýþmada analiz edilen tüm örnekler -Belçika’dan Çek Cumhuriyeti’ne, Avusturya veya Ýtalya arasýnda çok fazla bað var, Gravettian arkeoloji kültürüyle iliþkili bir nüfus geniþlemesini yansýtýyor.(Martin Frouz ve Jirí Svoboda)
Araþtýrmacý, örneklerin tutulmasýndan kaynaklanabilecek bulaþmayý ortadan kaldýrmak için, numunelerin birçoðunun analizini, eski DNA’nýn karakteristik lezyonlarýna sahip dizilere – dizinin baþýndaki sitozin urasil hatasýna – sýnýrladý. Modern DNA tipik olarak bu hatalara sahip deðildir, dolayýsýyla analizleri, bunlarý yapan dizilere kýsýtlayarak kontaminasyonu önleyebilirsiniz, dedi Reich.
“Eski kemiklerden genetik veri elde etme yeteneði, sadece son beþ ya da altý yýldýr kullanýlan yeni bir teknolojidir.” diye vurguladý Reich. “Bu, daha önce bakýlmamýþ olan þeylere bakmayý mümkün kýlan yeni bir bilimsel araçtýr.”
Üst Resim: NYC – AMNH: Spitzer Hall of Human Origins – Cro Magnon diyoramasý. Bu diyorama, Buzul Çaðý boyunca Homo Sapien’leri tasvir ediyor. Mezhirich, Ukrayna.(CC BY-NC-ND 2.0)
‘Buz Çaðý Avrupa’sýnýn genetik tarihi’ makalesi Science Daily’de yayýmlanmýþtýr.
Kaynak: Howard Hughes Medical Institute. “The genetic history of Ice Age Europe.” ScienceDaily. ScienceDaily, 2 May 2016.
Çeviren ve Düzenleyen: Zeynep Gencer
Kaynak: http://nereye.com.tr/buz-devri-avrupasinin-genetik-tarihi/
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >