Blog
Modern Futbolun Doğum Yeri İngiltere Değil İskoçya Olabilir
Tarihçiler, modern futbolun kökeninin Orta Çağ’da oynanan, kuralsız ve şiddet dolu “mob football” adlı kaotik oyuna dayandığını uzun süredir öne sürüyor.
www.arkeofili.com
Arkeologlar, İskoçya’nın güneybatısında, 17. yüzyıla tarihlenen bir futbol sahasının kalıntılarını bulunduğunu söylüyor.
Kirkcudbrightshire’daki Anwoth Kirk yakınlarındaki tarım arazisi dünyanın en eski futbol sahası olabilir. C: Studio Something/BBC
İskoçya’nın güneybatısında, 17. yüzyıla tarihlenen bir futbol sahasının kalıntıları bulunduğunu belirten arkeologlar, bu keşfin futbolun kökenlerine dair uzun süredir kabul edilen anlatıyı sorgulattığını söylüyor.
Modern futbolun doğduğu yerin İngiltere olduğu uzun zamandır kabul görüyordu. Ancak araştırmacılar, İskoçya’da 17. yüzyıldan kalma olduğu düşünülen bir futbol sahası tespit ettiklerini ve bu bulgunun futbolun aslında İngiltere değil, İskoçya’da icat edildiğini kanıtladığını iddia ediyor.
Glasgow’daki İskoç Futbol Müzesi’nin kurucusu ve sahayı bulan ekipte yer alan Ged O’Brien, “Bu keşif, spor tarihçileri açısından ciddi sonuçlar doğuruyor. Bu güzel oyunun kökenleri hakkında bildiklerini düşündükleri her şeyi yeniden yazmak zorunda kalacaklar” diyor.
Araştırma, 1627-1638 yılları arasında İskoçya’nın Kirkcudbrightshire bölgesindeki Anworth kasabasında görev yapmış Presbiteryen bir kilise papazı olan Samuel Rutherford’un yazdığı bir mektubun bulunmasıyla başladı.
Rutherford mektubunda şöyle yazıyordu: “Mossrobin çiftliğinde, halkın Pazar öğleden sonraları futbol oynadığı bir arazi parçası vardı.” Ardından cemaat üyelerine, bu oyunları engellemek için sahaya taşlar yerleştirmeleri talimatını vermişti.
Bu yazıdan yola çıkan O’Brien ve bir grup arkeolog, söz konusu taşları aramaya karar verdi. Gerçekten de, 147 fit (yaklaşık 45 metre) genişliğinde ve 280 fit (yaklaşık 85 metre) uzunluğunda düz bir alan boyunca hizalanmış 14 büyük taş buldular. Ayrıca sahanın kenarına çıkan beş farklı patika da tespit ettiler.
İngiltere uzun zamandır modern futbolun doğum yeri olarak kabul ediliyor. Ancak yeni arkeolojik kanıtlar bu uzun süredir var olan inancı sorguluyor. C: Pixabay
Yaptıkları analizlere göre, taşların tarımsal amaçlarla —örneğin tarlaları sınırlandırmak ya da hayvanları çevrelemek— konulmadığı anlaşıldı. Toprak örnekleri, taşların yaklaşık 400 yıl önce yerleştirildiğini gösteriyor ki bu da Rutherford’un mektubuyla örtüşüyor.
Projede yer alan arkeolog Phil Richardson, “Bu bir duvar değil. Belirli bir etkinliği —bu durumda futbolu— engellemek için geçici olarak konmuş bir bariyer” diyor.
O’Brien’a göre, bölgede yaşayanlar her Pazar futbol oynuyorsa, oyunun kuralları konusunda uzlaşmış olmalılardı. Büyük olasılıkla şiddet içermeyen bir versiyon oynuyorlardı; çünkü Pazartesi günü işe gidecek kadar sağlıklı kalmaları gerekiyordu.
“Bu, modern dünya futbolunun atası, büyükbabası — ve İskoçya’ya ait” diyor O’Brien.
Ancak herkes bu yoruma katılmıyor. Sheffield Home of Football adlı hayır kuruluşunun yöneticilerinden Steve Wood, İskoçların gerçekten de Mossrobin çiftliğinde “futbol” oynamış olabileceklerini, ancak bu oyunun modern futbol ile bilinen bir bağlantısı olmayabileceğini söylüyor. Sheffield, 1857 yılında kurulan dünyanın en eski futbol kulübü Sheffield F.C.’ye ev sahipliği yapıyor.
Tarihçiler, modern futbolun kökeninin Orta Çağ’da oynanan, kuralsız ve şiddet dolu “mob football” adlı kaotik oyuna dayandığını uzun süredir öne sürüyor. Ancak 19. yüzyılın ortalarında futbolcular bu karmaşayı sonlandırmak için kurallar oluşturdu ve bu kurallar 1863’te Londra’da kurulan Futbol Federasyonu (Football Association) tarafından benimsendi.
O’Brien ise, İskoç futbolcuların bu kuralları İngilizlerden 200 yıl önce oluşturmuş olabileceğini savunuyor.
BBC Scotland’daki “A View From the Terrace” programında konuşan O’Brien, “Futbol İskoçya’da yüzlerce yıldır oynanıyor” diyor. “Mob-futbol değil, gerçek futbol.”
Smithsonian Magazine. 23 Mayıs 2025.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >