Blog
Palaeolitik Mavi, Neolitik Palet: Avrupa’da Mavi Renk Kullanının En Eski İzleri Keşfedildi

Almanya’nın Mühlheim-Dietesheim bölgesinde bulunan bir taş aletin konkav yüzeyinde, azurit izlerine rastlandı.
www.arkeolojikhaber.com
Avrupa’da bilinen en eski mavi pigment kullanımı, Almanya’daki bir taş alet üzerinde keşfedildi. Azurit izleri, Neolitik öncesi dönemde mavi rengin sembolik ve kozmetik amaçlarla kullanıldığını gösteriyor. Bu bulgu, Palaeolitik sanat anlayışını ve renk tercihlerini yeniden düşünmeye davet ediyor. Pigmentin varlığı, Neolitik toplulukların renk algısı, ritüel pratikleri ve sanatsal ifade biçimleri hakkında yeni sorular doğuruyor.
Avrupa’da en eski mavi pigment kullanımına dair kanıt Almanya’da bulundu
Arkeologlar, Avrupa'da mavi pigment kullanımının en erken örneklerini ortaya çıkardı. Neolitik döneme tarihlenen bir İspanyol mağara resminde lapis lazuli izleri bulundu. Araştırmacılar, yaklaşık 14.000 yıl öncesine tarihlenen taş bir eser üzerinde mavi pigment izleri tespit etti. İncelemeler, söz konusu pigmentin bakır bazlı mineral azurit olduğunu ortaya çıkardı.
Almanya’nın Mühlheim-Dietesheim bölgesinde bulunan bir taş aletin konkav yüzeyinde, azurit izlerine rastlandı. Bu taş, daha önce açık devreli bir lamba olarak yorumlanmıştı. Araştırmacılar, pigmentin kimyasal yapısını ve kristal formunu belirlemek için µXRF, SEM-EDS, FTIR, FORS ve ICP-MS gibi ileri arkeometrik yöntemler kullandılar. Sonuçlar, pigmentin modern mürekkep değil, doğal azurit olduğunu gösterdi. Azurit izlerinin sadece taşın bir yüzeyinde bulunması, bu kullanımın insan eliyle gerçekleştiğini ve pigmentin işlenmiş olduğunu kanıtlıyor. Palaeolitik döneme tarihlenen taş bir objede azurit izlerine rastlandı. Bu bulgu, mavi rengin sadece estetik değil, sembolik ve kozmetik amaçlarla da kullanıldığını gösteriyor.
Cambridge Üniversitesi Yayınları’nın Antiquity dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, bugüne dek Avrupa Paleolitiği’nde mavi pigment kullanımına dair hiçbir bulguya rastlanmamıştı. Paleolitik dönemde yaygın olarak kırmızı ve siyah tonlarda pigmentler kullanılırken, mavi renklerin sanatta neden yer almadığı uzun süredir tartışma konusuydu.
Palaeolitik Renk Paletinde Mavi Neden Yoktu?
Palaeolitik dönemde pigment kullanımı oldukça yaygındı: kırmızı okra, siyah manganez dioksit ve kömür, hem işlevsel hem sembolik amaçlarla kullanılıyordu. Ancak mavi ve yeşil tonlar neredeyse hiç görülmüyordu. Bu yokluk, pigmentlerin doğada az bulunmasıyla açıklanıyordu. Fakat bazı araştırmacılar, mavi rengin su gibi yaşamsal kaynaklarla ilişkilendirilmesi nedeniyle aslında daha “salient” yani dikkat çekici olabileceğini savunuyor. Bu durumda mavi pigmentin yokluğu, sadece kaynak eksikliği değil, bilinçli bir seçicilik olabilir.
Mavi Nereden Geliyor, Nereye Gidiyor?
İzotop analizleri, azuritin bölgedeki yerel jeolojik kaynaklardan elde edildiğini gösteriyor. Yaklaşık 20 km güneydoğuda, Main Nehri boyunca yüzeyde bulunan azurit yatakları, pigmentin erişilebilir olduğunu kanıtlıyor. Bu durum, mavi pigmentin yokluğunu kaynak kıtlığıyla açıklayan görüşleri çürütüyor. Taşın üzerindeki azurit, muhtemelen öğütme, karıştırma veya boya hazırlama amacıyla kullanılmış. Bu da mavi pigmentin sanat dışı, belki de kozmetik veya ritüel amaçlarla kullanıldığını düşündürüyor.
Araştırma ekibi, pigmentin büyük olasılıkla bölgedeki bakır yataklarından elde edildiğini ve taş eserin boya hazırlamak veya karıştırmak için bir tür “palet” görevi gördüğünü düşünüyor.
Bu bulgu, Avrupa’daki tarihöncesi sanat anlayışına yeni bir boyut kazandırırken, mavi rengin o dönemde sanat yerine daha çok beden süslemeleri ya da tekstil boyamada kullanılmış olabileceği ihtimalini güçlendiriyor.
Mavi pigmentin mağara duvarlarında veya taşınabilir sanat eserlerinde kullanılmaması, onun görünmeyen bir sanata hizmet ettiğini düşündürüyor. Azurit, Neolitik ve Bronz Çağı’nda kadın mezarlarında, figürinlerde ve kozmetik kaplarında da görülüyor. Bu bağlamda, Mühlheim-Dietesheim’daki bulgu, mavi rengin beden süsleme, giysi boyama veya ritüel temsillerde kullanıldığını ima ediyor. Palaeolitik dönemdeki renk seçiciliği, sadece estetik değil, sembolik ve sosyal anlamlar taşıyan bir tercih olabilir. Mavi, belki de sadece özel anlara, özel bedenlere ve özel ritüellere ayrılmıştı.
Araştırmacılar, taş eserdeki pigmentin doğal süreçlerle oluşmadığını, insan eliyle işlendiğini belirtiyor. Bulgular, azuritin taş yüzeyinde öğütülerek boyaya dönüştürüldüğünü ya da vücut süslemesi gibi sanatsal olmayan faaliyetlerde kullanıldığını düşündürüyor.
Çalışmanın yazarlarından Aarhus Üniversitesi’nden Dr. Izzy Wisher, “Bu keşif, mavi pigmentin sanıldığından çok daha erken tarihlerde kullanıldığını gösteriyor. Paleolitik dönemde mavi rengin yokluğu, aslında renk seçiminin bilinçli bir tercih olduğunu ortaya koyuyor” dedi.
Arkeolojikhaber.com
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >