Blog
Rönesans Mektuplarý Ýlk Kez Sanal Ortamda Açýldý ve Okundu
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumRönesans Mektuplarý Ýlk Kez Sanal Ortamda Açýldý ve Okundu
X-ray taramalarý ve dijital ortamda yeniden oluþturma yöntemleri sayesinde uzun süredir kapalý kalan Rönesans belgeleri açýldý
600 yýldan uzun bir süre önce, birileri bir mektubu karmaþýk bir biçimde katladý, mühürledi ve gönderdi, ancak mektup ulaþmasý gereken yere hiç ulaþmadý. Bugünlerde bilim insanlarý Lahey’de bir 17. yüzyýl sandýðýnda bulunan bu mektup ve benzeri kapalý mektuplarý X-ýþýnlarý kullanarak dijital olarak açtý.
Mühürlü zarflarýn icadýndan önce yüzyýllar boyunca, hassas içerikli yazýþmalar karmaþýk katlama teknikleriyle meraklý gözlerden korunuyordu. Bu teknik, mektubu kendi güvenli zarfýna çeviren “letterlocking (mektup kilitleme)” olarak biliniyordu. Ancak günümüze kadar kalmayý baþaran bu kilitli mektuplar oldukça hassas ve sadece parçalara bölünerek fiziksel olarak açýlabilir durumda.
Yeni X-ýþýný yöntemi, araþtýrmacýlara zarfýn orijinal katlanmýþ þeklini bozmayan, müdahalesiz bir alternatif sunuyor. Bilim insanlarý bu yöntemi, ilk kez 1926’dan beri Lahey’deki Hollanda posta müzesinin koleksiyonunda bir sandýkta tutulan Rönesans çaðýna ait kapalý mektuplara uyguladý.
Sandýðýn içinde 577 tanesi hiç açýlmamýþ ve mektup kilitleme yöntemi ile kilitlenmiþ olan 3100’den fazla teslim edilmemiþ mektup bulunuyor. Bienne Koleksiyonu olarak bilinen mektuplar; Felemenkçe, Ýngilizce, Fransýzca, Ýtalyanca, Latince ve Ýspanyolca dillerinde yazýlmýþ. Bilinmeyen sebeplerle Lahey’e varan resmi mektuplar, alýcýlarýna hiçbir zaman ulaþmadý, onun yerine Simon de Brienne olarak bilinen posta müdürü tarafýndan muhafaza edildi.
Nature Communications’ta yayýmlanan bir çalýþmaya göre kilitli mektuplarýn güvenli bir þekilde gizli kalmasý için katlama ve yuvarlama, kesikler ve delikler açma, kývýrma ve yapýþtýrma ve zekice yapýlmýþ çeþitli kilitleri de içeren farklý mekanizmalar kullanýldý.
Katlanmýþ kâðýtlarýn arasýna sýzabilmek için, çalýþmanýn liderleri, Londra Queen Mary Üniversitesi (QMU) laboratuvarlarýnda dental araþtýrmalar için tasarlanmýþ X-ýþýnlarý mikrotomografi tarayýcýsýný kullandýlar. Çalýþma ekibinden 3 boyutlu X-ýþýný Görüntüleme Profesörü Graham Davis’in bir açýklamasýna göre araþtýrmacýlar, tarama cihazýný diþin mineral içeriðini haritalayabilsin diye son derece hassas olacak þekilde tasarladý.
“Bu yüksek hassasiyet, ayný zamanda kâðýt ve parþömendeki mürekkebin bazý tiplerini çözümlemeyi de mümkün kýldý.” diye ekliyor David.
“Ekibin geri kalaný o zamanlar bizim taranmýþ görüntülerimizi alabildi ve onlarý sanal olarak açýlabilen mektuplara dönüþtürüp 300 yýl sonra ilk kez okuyabildiler.” diyor ekibin liderlerinden QMU’da X-ray mikrotomografi tesisleri müdürü David Mill.
Ekip, taramalar sayesinde mektuplarý üç boyutlu dijital olarak yeniden yaptý ve sonra “mektup kilitleme yöntemlerini fiziksel olarak yok etmeden” mektuplarý sanal ortamda açarak sofistike katlama tekniklerini kat kat çözen bir sayýsal algoritma yarattý.
Bilim insanlarý bu çýðýr açan yöntemi kullanarak dijital ortamda dört mektup açtý, bir tanesinin içeriðini deþifre etti, DB-1627. 31 Temmuz 1697’de kaleme alýnmýþ bu mektup, Jacques Sennacques adýnda bir adam tarafýndan Lahey’de yaþayan kuzeni Pierre Le Pers’e yazýlmýþtý. Sennacques, Fransa’nýn Lille kentinde yaþayan bir yasa uzmanýydý, bilim insanlarýna göre veraset hususu sebebiyle Daniel Le Pers ismindeki bir akrabasý için resmi ölüm belgesi istiyordu.
“Sennacques, talebinden sonra mektubun geri kalanýný ailesinden haberler sorarak ve kuzenini Tanrý’ya emanet ederek tamamlamýþ.” diyor çalýþma ekibi. “Sennacques’in mektubunun neden Le Pers’e ulaþmadýðýný tam olarak bilemiyoruz, ancak tüccarlarýn gezginliði dikkate alýndýðýnda, Le Pers’in mektuptan önce oralardan ayrýlmýþ olmasý muhtemel görünüyor.” Bu tarz on binlerce mühürlü doküman þimdilerde açýlabiliyor ve sanal ortamda okunabiliyor.
“Bu algoritma bizi doðrudan kapalý bir mektubun içine alabiliyor.” diyor çalýþma ekibi. “Hiç gün yüzü görmemiþ -ve sahibine hiç ulaþmamýþ- derin bir hikâyeyi okumak için sanal açma yönteminin kullanýlmasý gerçek anlamda fevkalade.”
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >