Blog
Antroposen Dönemi için Yeni Bir Arkeoloji
Günümüzde arkeoloji, toplumun algýsýna egemen olan arkeoloji kliþelerinden çarpýcý derecede uzak bir noktada.
Indiana Jones ve Lara Croft’un cevaplamasý gereken çok þey var. Toplumun arkeoloji algýsý çoðu zaman tamamen modasý geçmiþ durumda ve bu nitelendirmeler pek yardýmcý olmuyor.
Yine de, bugün uygulandýðý þekliyle arkeoloji, filmlerde ve video oyunlarýnda tasvir edilen “mezar soygunlarýna” neredeyse hiç benzemiyor. Aslýnda, eðlence alanýndaki disiplinin bilimsel tasvirlerine çok az benziyor.
Nature Ecology and Evolution’da yeni yayýmlanan bir makale, bu tür sýradýþý tasvirleri olduðu gibi çekmeye büyük ölçüde hazýr olan izleyiciyi duraklatmayý amaçlýyor. Bilim insanlarýnýn, multi-milyon euro’luk enstrümantasyon ve son teknoloji bilgisayarlarý kullanarak beyaz laboratuvar önlüðü içinde uyguladýklarý bir arkeolojiyi ortaya çýkarýyor.
Ayrýca biyoçeþitliliðin korunmasý, gýda güvenliði ve iklim deðiþikliði gibi tamamen modern zorluklarýn ele alýnmasýna katkýda bulunmaya hazýr bir arkeoloji ortaya koyuyor.
Araþtýrmanýn baþ yazarý ve Enstitü Arkeoloji Bölümü Direktörü Nicole Boivin, “Bugün arkeoloji, bir asýr öncesinden çarpýcý biçimde farklý bir disiplin.” diyor.
“Filmlerde tasvir edildiðini gördüðümüz mezar soygunlarý zirvede olsa da, geçmiþin arkeolojisi buna muhtemelen günümüz arkeolojisine göre daha yakýndý. Bugün arkeolojinin çoðu, tam tersine, yönelim açýsýndan oldukça bilimsel ve günümüz sorunlarýna hitap etmeyi amaçlýyor.”
Alanýn son birkaç on yýldaki araþtýrma katkýlarýný inceleyen araþtýrmacýlar, net bir sonuca varýyor: bugünün arkeolojisinin, modern çaðýn zorluklarýný ele almaya katkýda bulunacak çok þeyi var.
Araþtýrmanýn yazarlarýndan olan Alison Crowther, “Günümüzde insanlar doðayý þekillendiren en büyük güçlerden biri haline geldi.” diyor. “Ýnsanlarýn egemen olduðu yeni bir jeolojik döneme, Antroposen’e girdiðimizi söylediðimizde, bu rolü kabul ediyoruz.”
Geçmiþe odaklanmýþ bir disiplin olan arkeoloji, Antroposen’de karþýlaþtýðýmýz zorluklarý nasýl ele alabilir? Profesör Boivin, “Geçmiþin görmezden gelemeyeceðimiz geniþ bir kültürel bilgi repertuvarý sunduðu açýk.” diyor.
Ýki araþtýrmacý, geçmiþle ilgili verilerin geleceðe hizmet edebileceði birçok yolu gösteriyor. Geçmiþte neyin iþe yarayýp neyin iþe yaramadýðýný analiz ederek – insan toplumunda etkili bir þekilde uzun vadeli deneyler sunarak – arkeologlar, sürdürülebilirliði ve dayanýklýlýðý destekleyen faktörler ve bunlara karþý çalýþan faktörler hakkýnda fikir edinirler. Ayný zamanda modern sorunlara eski çözümleri de vurgularlar.
Dr. Crowther, “Araþtýrmacýlarýn, geçmiþte insanlarýn topraklarý zenginleþtirme, yýkýcý yangýnlarý önleme, daha yeþil þehirler yaratma ve fosil yakýtlar olmadan su taþýma yollarý hakkýndaki bilgileri kullanarak modern dünyayý nasýl geliþtirdiklerini gösteriyoruz” diyor.
Ýnsanlar ayrýca, bazý durumlarda asýrlýk hatta bin yýllýk olan teras ve sulama sistemleri de dahil olmak üzere eski teknolojileri ve altyapýyý kullanmaya ve uyarlamaya devam ediyor.
Ancak araþtýrmacýlar, iklim deðiþikliðine ve Antroposen’in diðer zorluklarýna karþý teknolojik ve sosyal çözümlerin devam eden önemini vurgulamaya istekli.
Profesör Boivin, “Bu, geçmiþi yüceltmekle veya ilerlemeyi karalamakla ilgili deðil” diyor. “Bunun yerine, insanlýk için sorumlu ve yapýcý bir rotayý yönlendirmek için geçmiþin, bugünün ve geleceðin en iyilerini bir araya getirmekle ilgili.”
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >